Gan gyfeirio at adran 5, mae hyn yn galluogi'r Prif Weinidog i gynnig i'r Llywydd fod etholiad 2021 yn cael ei ohirio am reswm sy'n ymwneud â'r coronafeirws, os yw'r Prif Weinidog o'r farn bod hynny'n angenrheidiol neu'n briodol. Bydd yr Aelodau yn ymwybodol iawn o'r pryderon sydd gan y pwyllgor ynghylch defnyddio'r term 'priodol', pa un a yw wedi ei gynnwys yn neddfwriaeth Cymru, deddfwriaeth yr Alban neu unrhyw ddeddfwriaeth arall. Felly, mae ein safbwynt ar hynny yn parhau, nad ydym yn credu ei fod yn rhywbeth a ddylai fod mewn deddfwriaeth, er ein bod ni yn cydnabod yr esboniad manwl amdano a roddodd y Gweinidog i'r pwyllgor.

O ran arfer y pŵer yn adran 5(1), ein pedwerydd argymhelliad yw diwygio'r Bil i'w gwneud yn ofynnol i'r Prif Weinidog ymgynghori â'r Comisiwn Etholiadol, y prif swyddog meddygol a phobl briodol eraill. Ac rwy'n ddiolchgar am sylwadau'r Gweinidog ynghylch hynny.

Gan symud ymlaen at y darpariaethau eraill yn adran 5, yn gyffredinol, nid ydym o'r farn bod geiriad adrannau 5(2), 5(3) na 5(4) mor glir ag y gallai fod. Nid yw'n hawdd dirnad union gyfres y camau sy'n gysylltiedig â gohirio etholiad, yn enwedig oherwydd y defnydd o 'gall' yn adran 5(2). Ein dealltwriaeth ni yw bod gan y Llywydd, yn ei hanfod, ddisgresiwn o dan adran 5 i gynnig dyddiad ar gyfer pleidlais ohiriedig, ond mai dim ond ar ôl i uwchfwyafrif o'r Senedd bleidleisio o'i blaid y bydd y dyddiad hwnnw yn cael ei osod yn sefydlog. Rwy'n credu mai dyna a wnaeth y Gweinidog ei gadarnhau. Ond ar y sail honedig honno, gofynnodd argymhelliad 5 i'r Gweinidog gadarnhau'r ddealltwriaeth honno. Rwy'n credu bod cadarnhad wedi ei roi, ac rwy'n ddiolchgar am hynny.

Gan droi yn awr at adran 6, sy'n rhoi'r pŵer i'r Llywydd amrywio dyddiad etholiad a ohiriwyd o dan adran 5 fis cyn neu ar ôl y dyddiad newydd, gan nad yw'r pŵer hwn wedi ei gysylltu yn uniongyrchol â'r pandemig ac y byddai'n diystyru dyddiad y bleidlais, fel y cytunwyd gan o leiaf 40 o Aelodau, mae argymhelliad 6 yn dweud y dylai fod yn rhaid i'r Llywydd gyhoeddi datganiad ar y rhesymau, ac rwy'n ddiolchgar bod y Gweinidog wedi cadarnhau bod hynny yn wir. Roeddem ni yn credu bod hwnnw yn gam rhesymol.

Os yw'r Llywydd yn cynnig amrywio dyddiad yr etholiad eto o dan adran 6(2) o'r Bil, mae adran 6(4) yn darparu i'w Mawrhydi, drwy broclamasiwn brenhinol, ddiddymu'r Senedd a'i gwneud yn ofynnol i'r bleidlais gael ei chynnal ar y diwrnod a gynigir gan y Llywydd. Ni nododd y Bil sut y byddai hyn yn gweithio yn ymarferol, ond rwy'n ddiolchgar am y sylwadau ychwanegol y mae'r Gweinidog wedi eu gwneud i egluro'r sefyllfa honno. Dywedodd argymhelliad 7, felly, y dylai'r Gweinidog esbonio i'r Aelodau y mesurau hynny, o ran y proclamasiwn, felly rydym yn ddiolchgar am hynny.

Gan droi yn awr at y pwerau i wneud rheoliadau yn adrannau 8 a 12 o'r Bil. Mae'r ddwy adran yn cynnwys pwerau Harri VIII, sy'n galluogi Gweinidogion Cymru i wneud rheoliadau sy'n addasu, diddymu neu ddirymu unrhyw ddeddfiad. Bydd rheoliad o'r fath yn ddarostyngedig i'r weithdrefn negyddol. At hynny, nid yw'r pŵer i wneud rheoliadau yn adran 8 wedi ei gysylltu yn uniongyrchol â'r coronafeirws. Felly, fel egwyddor gyffredinol, nid ydym o'r farn ei bod yn briodol diwygio deddfwriaeth sylfaenol drwy gyfrwng y weithdrefn negyddol, ac ni chawsom ein darbwyllo gan reswm y Gweinidog dros wyro oddi wrth yr egwyddor hon. Fodd bynnag, rydym ni yn cydnabod y gallai fod angen gweithredu'n gyflym. Er hynny, mae rheoliadau a wnaed eisoes mewn ymateb i'r coronafeirws wedi eu gwneud yn gyflym, ond nid yw hynny wedi golygu bod angen defnyddio'r weithdrefn negyddol. Rwy'n ymddiheuro os wyf i wedi methu sylwadau'r Gweinidog ynghylch hynny. Mae argymhellion 8 a 9 yn nodi y dylid diwygio'r Bil fel bod rheoliadau a wneir o dan adrannau 8 a 12 sy'n diwygio deddfwriaeth sylfaenol yn ddarostyngedig i'r weithdrefn gadarnhaol a wnaed, ac rwy'n ddiolchgar am sylwadau'r Gweinidog wrth dderbyn y pwynt hwnnw.

Gan droi yn olaf at bleidleisio drwy'r post a phleidleisio'n gynnar. Fe wnaethom ni ofyn i'r Gweinidog roi rhagor o eglurder i'r Aelodau ar fwriadau Llywodraeth Cymru o ran pleidleisio drwy'r post a phleidleisio'n gynnar. Mae ymdrin â'r Bil fel Bil brys yn cyfyngu ar yr amser sydd ar gael i ddeall ei ddarpariaethau yn llawn. Fodd bynnag, rydym ni wedi dod i'r casgliad bod gwneud darpariaeth ddeddfwriaethol a fydd yn galluogi gohirio etholiad 2021, ac is-etholiadau'r Senedd a llywodraeth leol, am gyfnod byr yn ateb pragmatig, o ystyried argyfwng iechyd cyhoeddus parhaus y coronafeirws.

Pe cytunir ar yr egwyddorion cyffredinol heddiw, nod ein hadroddiad yw rhoi rhagor o wybodaeth i'r Aelodau a allai lywio gwaith craffu a thrafodaethau yn ystod y camau dilynol. Diolch, Llywydd.