Part of the debate – Senedd Cymru am 4:53 pm ar 2 Chwefror 2021.
Pan fyddaf yn meddwl am dreth, rwy'n meddwl am y stori plant pan ddywedir wrth rywun, 'Mae gennych bŵer mawr; byddwch yn ofalus sut yr ydych chi'n ei ddefnyddio.' Mae'r Gweinidog yn cyfeirio at y trethi newydd—y dreth trafodiadau tir, y dreth gwarediadau tirlenwi a chyfraddau treth incwm Cymru—sydd wedi'u hychwanegu at y dreth gyngor ac ardrethi busnes. Rhaid i drethiant fod yn flaengar, gyda'r rhai sydd â'r mwyaf o arian a'r gallu i dalu fwyaf. Felly, mae angen dileu bylchau.
Mae treth yn bodoli i dalu am wasanaethau cyhoeddus—y gwasanaethau cyhoeddus y mae arnom ni i gyd eu hangen. Hoffwn ofyn i'r Gweinidog am y wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd o ran treth ar blastig. Os nad oes gennym dreth ar blastig, ni fyddwn yn ymdrin â llygredd plastig. Mae pob un ohonom wedi gweld mwy a mwy o eitemau a arferai fod mewn gwydr bellach mewn plastig. Yr un diweddaraf a'm synnodd fwyaf oedd finegr.
Hefyd, treth dwristiaeth. Mae hon yn gyffredin ledled y byd. Mae'n sicr yn haeddu ymchwiliad. A minnau'n un a dalodd £135 am ystafell am noson mewn gwesty cadwyn pris rhesymol, ni welaf sut y byddai'n effeithio ar fforddiadwyedd. Mae gan leoedd fel Efrog Newydd dreth dwristiaeth. Prin ei bod yn cael ei hystyried yn gadarnle Marcsaidd.
A gaf i ddweud hefyd fod angen mwy o fandiau ar y dreth gyngor? Mae angen mwy ar y gwaelod a mwy ar y brig. Mae Band B yn dechrau'n llawer rhy uchel, ac mae'r band uchaf yn gorffen pan fo lle i o leiaf dri band, a phedwar arall o bosibl. Rwy'n dal i rygnu ymlaen am hyn, ond er mwyn bod yn deg, ni ddylai rhywun mewn tŷ gwerth £5 miliwn fod yn talu'r un faint â rhywun mewn tŷ gwerth £0.5 miliwn.