Part of the debate – Senedd Cymru am 4:32 pm ar 9 Chwefror 2021.
Diolch am y gyfres o gwestiynau. Dechreuaf gyda'ch sylw cyntaf a'ch sylw olaf gyda'i gilydd ar gyflenwi brechlynnau. Mae'n gyfrifoldeb ar Lywodraeth y DU, ac mae'r contractau y maen nhw wedi'u caffael ar ran y DU gyfan wedi caniatáu i ni gyflawni, ac mae'n glod i'r ffordd y mae ein timau yng Nghymru wedi defnyddio'r cyflenwad hwnnw dros yr wythnosau diwethaf. Credaf o'ch sylwadau fod hyd yn oed rhywfaint o glod i'r Llywodraeth, yn ogystal â phobl y tu allan i'r Llywodraeth, am gyflawni hynny yma yng Nghymru mor aruthrol o gyflym.
O ran y cyflenwad o frechlynnau, rwyf wedi siarad nid yn unig â Nadhim Zahawi yn rheolaidd, Gweinidog brechlynnau'r DU, ond rwyf hefyd wedi cael sgyrsiau gyda Pfizer ac AstraZeneca a'm swyddogion. Roedd Pfizer wedi cynllunio oedi yn eu cynhyrchu er mwyn ailgychwyn yn fwy effeithlon. Maen nhw'n ffyddiog bod hynny'n golygu y byddant yn cynhyrchu brechlyn ar gyfradd uwch, i gyflawni eu hymrwymiadau gyda'r contract sydd ganddyn nhw gyda Llywodraeth y DU ar gyfer pob un o'r pedair gwlad, ac yn wir eu hymrwymiadau drwy Ewrop. Mae hynny'n newyddion da ac maen nhw hefyd yn credu y byddant yn gallu negodi'r trefniadau newydd ar gyfer trosglwyddo nwyddau rhwng yr Undeb Ewropeaidd a'r DU, ac wrth gwrs mae hynny'n hynod bwysig i bob un ohonom ni hefyd.
O ran eich sylw am y niferoedd y bobl dduon a lleiafrifoedd ethnig sy'n cael y brechlyn a phetruster, mae'n fater yr wyf wedi bod yn pryderu amdano o'r cychwyn cyntaf. Rydym yn ymwybodol iawn bod amrywiaeth o newyddion a chyfryngau ffug yn gysylltiedig â grŵp eang o bobl ledled y wlad. Mae rhywfaint o hynny wedi'i dargedu'n benodol at gymunedau ffydd a rhai cymunedau penodol, cymunedau du ac Asiaidd yn arbennig. Felly, rydym ni yn gwneud gwaith, nid yn unig—. Mae Llywodraethau eraill hefyd yn gwneud rhywbeth tebyg hefyd, o ran negeseuon ledled y DU, ond hefyd, yn ddiweddarach heddiw, byddaf yn ymuno â chyfarfod bord gron gydag amrywiaeth o arweinwyr cymunedol i helpu i fynd i'r afael â rhai o'r union bwyntiau hyn. Byddwch wedi clywed y sylwadau a wnes i ac a wnaeth y Prif Weinidog yn y gynhadledd i'r wasg ddoe, gan egluro sut yr hoffem ni fynd ati i wneud hyn mor agored â phosibl o ran yr hyn y mae'r Llywodraeth yn ei wneud, ond hefyd y ffordd y mae ein byrddau iechyd yn gwneud gwaith allgymorth uniongyrchol gyda rhai o'r cymunedau hyn. Ac rwy'n ddiolchgar iawn i staff gofal iechyd unigol sy'n estyn yn ôl i'w cymunedau i dynnu sylw at y ffaith bod y brechlyn yn ddiogel ac yn effeithiol, ac nad oes unrhyw rwystr iddyn nhw ei gymryd o achos safbwynt crefyddol neu darddiad ethnig, ac mae hynny'n wirioneddol bwysig i bob un ohonom ni, waeth beth fo ein gwleidyddiaeth ein hunain yn y Siambr, i ymdrin â'r newyddion ffug a fydd yn gadael pobl yn fwy agored i niwed.
O ran cynlluniau ar gyfer yr ail ddos, mae hynny'n rhan bwysig o'r hyn yr ydym ni yn ei wneud; fe welwch chi fwy a mwy o bobl yn cael eu hail ddos yn yr wybodaeth a gyhoeddir bob dydd. Byddwch hefyd yn gweld cyfradd yr ail ddos yn codi ychydig. Fe roesom ni bron iawn i 700 ail ddos ddoe a chyn bo hir byddwn yn rhoi ail ddos i filoedd o bobl bob wythnos ac yna degau o filoedd wrth i ni gyrraedd y bobl hynny y mae angen iddyn nhw gael eu hail ddos Pfizer hefyd. Mae angen i ni sicrhau bod y stoc ar gael i sicrhau ein bod yn rhoi'r ail ddos gywir i bobl dros yr wythnosau i ddod.
Nawr, o ran pobl 70 i 74 oed, nid wyf wedi rhoi cyfarwyddyd sy'n ei gwneud hi'n ofynnol i bobl 70 i 74 oed fynd i ganolfan frechu torfol. Mae'n debyg y byddai'n fwy defnyddiol pe gallwn i weld yr ohebiaeth neu'r awgrym yr ydych chi'n cyfeirio ato i geisio mynd i'r afael â hynny. Mae bob amser yn bosibilrwydd bod sïon ac awgrym bod Llywodraeth Cymru wedi ymyrryd pan nad ydym ni wedi gwneud hynny, a byddaf yn glir iawn nad oes dewis polisi yr wyf wedi'i wneud sy'n rhoi rheidrwydd ar bobl 70 i 74 oed fynd i ganolfan frechu torfol. Rydym ni'n mynd ati mewn modd bwriadol amrywiol, gyda 438 o leoliadau gwahanol lle gellir brechu pobl.
O ran eich sylw am bobl ag anableddau dysgu, mae'n dibynnu a yw hi'n adeg iddyn nhw gael brechlyn yn y lle cyntaf, oherwydd mewn gwirionedd nid yw awdurdodiad yr Asiantaeth Rheoleiddio Meddyginiaethau a Chynhyrchion Gofal Iechyd yn cynnwys pob plentyn, fel y gwyddoch chi, ac mae hefyd yn ymwneud wedyn â phobl sy'n ofalwyr a'r rhai sy'n ofalwyr yng ngrŵp 6, a'r rhai sy'n oedolion hŷn ag anableddau dysgu hefyd. Ac mae hynny'n rhan o'r heriau yr ydym ni'n eu hystyried, o ran ein hymwneud â'r Cyd-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu a'n cynrychiolwyr o Gymru ar y fforwm hwnnw, ond hefyd o ran ein cyngor ehangach ar iechyd y cyhoedd hefyd. Wrth gyflwyno i grŵp 6 yn benodol, byddwn yn gwneud rhywfaint o gyfathrebu ynghylch hynny ac yn ceisio gwneud hynny mor glir â phosibl, a bydd hynny'n llywio nid yn unig yr hyn yr ydym ni, y Llywodraeth, yn ei wneud, a'r ymwneud rhwng y byrddau iechyd â chi, yn eich swyddogaethau lleol yn Aelodau, ond mae'n amlwg y byddaf yn parhau i sicrhau bod hynny ar gael i aelodau'r pwyllgor iechyd yn y sesiynau briffio rheolaidd yr ydym yn parhau â nhw. Credaf fod hynny'n ateb y cwestiynau a ofynnwyd ar hyn o bryd.