Mae'r Bil hwn yn anghywir mewn egwyddor ac yn ddiangen yn ymarferol. Gwelwn frechlynnau'n cael eu cyflwyno'n llwyddiannus, gwelwn nifer y rhai a heintiwyd ac yn gynyddol, nifer y marwolaethau o'r feirws, yn gostwng yn helaeth. Rydym o fewn tri mis i'r etholiad a ragwelir, ac ni chaiff yr awgrym fod angen pwerau brys arnom i ohirio'r etholiad ei gadarnhau gan y cefndir ffeithiol hwnnw.

Rydym eisoes wedi cael Llywodraeth y DU yn dweud y bydd etholiadau comisiynwyr heddlu a throseddu ar gyfer Cymru a Lloegr yn mynd rhagddynt ar 6 Mai. Felly, nid yw'r diben a nodir ar gyfer y Bil hwn yno mwyach. Clywsom gan y Gweinidog amrywiol bryderon, anghyson braidd yn fy marn i, ynglŷn â'n bod yn israddol neu'n eilradd i etholiadau'r comisiynwyr heddlu a throseddu, neu ein bod wedi gorfod gweithredu er lles pleidleiswyr, ond os oes etholiad eisoes yn mynd i fod ar 6 Mai oherwydd bod Llywodraeth y DU mor benderfynol, sut ar y ddaear y byddem yn diogelu pleidleiswyr drwy ei gwneud yn ofynnol iddynt bleidleisio ddwywaith drwy ohirio ein hetholiad ni? Nid yw'n gwneud unrhyw synnwyr.

Y peth mwyaf brawychus am hyn yn fy marn i yw ymestyn ein tymor y tu hwnt i bum mlynedd. Ers Deddf y Senedd 110 mlynedd yn ôl, nid yw Tŷ'r Cyffredin wedi gallu ymestyn ei dymor ei hun—rhaid i Dŷ'r Arglwyddi gydsynio. Fodd bynnag, diolch i Ddeddf Cymru 2017 a basiwyd gan y Ceidwadwyr heb ystyried y mater hwn hyd y gwelaf fi, gwelwn ein bod ni, yng Nghymru yn gallu osgoi'r gofyniad hwnnw—ni chaiff pwerau yr arferid eu harfer yn amodol ar yr ataliad democrataidd hwnnw eu harfer felly mwyach. Ac yn hyn o beth, efallai ein bod yn eithaf rhesymol yn pennu chwe mis yn unig o dymor ychwanegol, ond nid oes dim i'n hatal rhag mynd ymhellach. Pam y mae'n iawn yng Nghymru ein bod yn cael ymestyn y tymor hwn, fel sefydliad un siambr, heb ganiatâd neb arall pan fo amddiffyniadau democrataidd blaenorol bellach wedi'u dileu? 

Mae'n ofid i mi fy mod yn cofio o leiaf dri Aelod Llafur oddi ar feinciau Llafur yn dweud na fyddent yn pleidleisio dros ganiatáu gohirio'r etholiad. Ac eto, maent yn gwneud hynny heddiw. Mae'n ofid i mi fod Deddf 2017 yn rhoi'r pwerau inni wneud hynny. Gyda mwy o bwerau'n cael eu cymryd gan y lle hwn, yn groes i'r hyn a gytunwyd yn refferendwm 2011, nid wyf yn credu ei bod yn syndod fod mwy a mwy o bobl bellach yn bwriadu pleidleisio dros ddiddymu'r sefydliad hwn.