Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:59 pm ar 23 Chwefror 2021.
Rwy'n credu bod hynny yr un fath i bob un ohonom ni, Prif Weinidog. Gadewch i ni edrych yn gyflym ar yr effaith anghymesur honno. Mae gennym ni 72 y cant o famau sy'n gweithio yn gweithio llai o oriau ac yn torri eu henillion oherwydd diffyg gofal plant, ac yn ystod y cyfyngiadau symud roedd mamau yn gwneud 35 y cant o oriau gwaith di-dor yr oedd y tad cyffredin yn ei wneud. Rwy'n siŵr nad oedd y ffigurau hynny o adroddiad 'Cyflwr y Genedl' Chwarae Teg yn eich synnu rhyw lawer. Ond beth am y ffaith bod menywod yng Nghymru ddwywaith mor debygol â dynion o fod yn weithwyr allweddol, oherwydd os edrychwch chi ar y ffigurau hynny gyda'i gilydd, mae'n amlwg bod cyfran sylweddol o weithwyr allweddol benywaidd wedi camu yn ôl o'r gwaith oherwydd gofynion eraill arnyn nhw a ysgogwyd gan COVID? Ni waeth beth fo'r ddarpariaeth canolfannau ysgol, lle'r oedd presenoldeb yn is na'r disgwyl ac rwy'n siŵr y byddwch chi'n gofyn 'pam?' eich hun, maes o law, menywod sydd wedi gorfod—ac rwy'n golygu 'gorfod'—rhoi eu cyflogwyr yn ail. Gan mai gweithwyr sector cyhoeddus fydd y rhan fwyaf o'r gweithwyr allweddol hynny—yn amlwg, ceir gweithwyr sector preifat hefyd—pa ysgogiadau sydd ar gael i chi i sicrhau nad yw eu rhagolygon o ran cyflog a dyrchafiad yn cael eu peryglu gan eu hanes gwaith yn ystod cyfnod COVID?