4. Datganiad gan Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru: Y Genhadaeth o ran Cadernid ac Ailadeiladu Economaidd

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:36 pm ar 23 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 3:36, 23 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Mae'r flwyddyn ddiwethaf hon wedi bod yn eithriadol o anodd i bawb—i'r busnes a oedd yn gorfod cau i atal lledaeniad y feirws, i'r person ifanc sy'n methu dod o hyd i'w swydd gyntaf, neu'r teulu sy'n ei chael hi'n anodd ymdopi oherwydd lleihad yn incwm y cartref. Bu'n un o'r blynyddoedd mwyaf heriol y mae unrhyw un ohonom ni wedi eu profi erioed. Er bod y frwydr yn erbyn y feirws yn amlwg yn parhau, mae'n bwysig ystyried sut y gall Cymru ddod trwy effaith uniongyrchol y feirws a mynd i'r afael ag egni o'r newydd â'r heriau dwfn y mae Cymru'n eu hwynebu, a helpu ein pobl, ein busnesau a'n cymunedau i orchfygu a ffynnu. Dros y misoedd diwethaf, rwyf wedi bod yn trafod y materion pwysig hyn gyda phartneriaid, a heddiw rydym ni'n cyhoeddi ein cenhadaeth o ran cadernid ac ailadeiladu economaidd. Mae'n nodi'r hyn a ddywedodd llawer o bobl wrthyf yn uniongyrchol—bod gennym ni yng Nghymru y ddawn, yr egni a'r syniadau i ailadeiladu ein heconomi mewn ffordd well a thecach. Mae ein cenhadaeth yn cynnig optimistiaeth sylfaenol yn wyneb yr amgylchiadau mwyaf heriol.

Rydym wedi ymateb yn gyflym i leihau effeithiau'r pandemig ar fusnesau a gweithwyr. Ein pecyn cymorth o fwy na £2 biliwn yw'r pecyn cymorth busnes mwyaf hael yn unman yn y Deyrnas Unedig. I fusnesau bach, canolig a mawr yn y sector lletygarwch, hamdden a thwristiaeth, a'r gadwyn gyflenwi gysylltiedig, rydym ni nawr yn ychwanegu £30 miliwn arall o gymorth ariannol brys ar ffurf grantiau ar gyfer costau gweithredu. Mae ein cynllun rhyddhad ardrethi penodol eisoes wedi ein galluogi ni i roi mwy o gymorth i filoedd o fusnesau llai, gan sicrhau bod manwerthwyr hanfodol mawr, megis archfarchnadoedd mawr, yn parhau i dalu ardrethi. Nid yw Llywodraeth y DU wedi cadarnhau eto a fydd yn ymestyn cymorth ardrethi annomestig yn Lloegr. Rwy'n ei hannog i wneud hynny, ac i wneud hyn cyn gynted â phosibl, fel y gallwn ni gael sicrwydd llwyr ynghylch y cyllid sydd ar gael i Gymru o ganlyniad. Rydym ni'n gwneud yr holl baratoadau angenrheidiol er mwyn ymateb yn gyflym i fusnesau Cymru cyn gynted ag y bydd y Canghellor yn rhoi sicrwydd inni ynghylch y cyllid sydd ei angen.

Wrth inni geisio symud ymlaen, rydym yn cydnabod bod busnesau sy'n rhan annatod o'r economi ymwelwyr, megis digwyddiadau ac economi hwyr y nos, sy'n debygol o gael eu taro'n galed yn y tymor hwy, a byddwn yn mynd ati i adolygu ein dewisiadau ar gyfer darparu cymorth pellach yma. Er gwaethaf ein cefnogaeth ddihafal, dros y 12 mis nesaf, bydd diweithdra yng Nghymru a ledled y DU yn cynyddu. Bydd gormod o'n dinasyddion yn gweld eu swyddi'n diflannu neu eu horiau gwaith yn lleihau, gydag ychydig o swyddi gwag ar gael i ddewis o'u plith. Bydd hyn yn waeth i weithwyr ifanc, menywod, pobl o gymunedau lleiafrifoedd ethnig, gweithwyr hŷn, pobl anabl, y rhai â chyflyrau iechyd, a'r rhai mewn galwedigaethau sgiliau isel. Felly, rhaid i'n gwaith ailadeiladu gefnogi'r unigolion hyn sydd wedi dioddef waethaf. Mae effaith y pandemig, ynghyd ag ymadael â'r Undeb Ewropeaidd, yn bygwth gwrthdroi'r cynnydd yr ydym ni wedi'i wneud o ran lleihau diweithdra ac anweithgarwch economaidd yng Nghymru dros y degawd diwethaf. Bydd goblygiadau dwfn i ddyfodol gwaith, ein cymunedau a'n llesiant, yn ogystal â gwead ffisegol canol ein trefi a'n system drafnidiaeth.