Hoffwn roi croeso gwresog i'r genhadaeth o ran cadernid ac ailadeiladu economaidd y mae'r Gweinidog wedi'i chyhoeddi heddiw, a bod yn ddiolchgar iddo am ei ddatganiad ac am y copi ymlaen llaw fel bob amser. Mae'r cyfeiriad yn adleisio'n fawr yr hyn y mae Plaid Cymru wedi bod yn ei ddweud, ac mae'r Gweinidog yn iawn wrth ddweud fy mod yn siŵr bod cefnogaeth sylweddol i'r cynnwys ar y cyfan yn sawl rhan o'r Siambr hon, ac edrychaf ymlaen at astudio'n fanylach, yn enwedig o ran y targedau, yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei amlinellu. 

Credaf fod angen imi ddechrau dweud, serch hynny, Dirprwy Lywydd, fy mod yn credu bod angen inni fod ychydig yn fwy uchelgeisiol. Nawr, mae'n amlwg bod angen i ni fod yn realistig ynglŷn â'r hyn y gallwn ni ei gyflawni, ond rwy'n credu ei bod hi'n glir bod canlyniadau argyfwng COVID yn rhoi cyfle i ni wneud pethau'n wahanol, ac rwy'n credu y dylem ni fod yn anelu at Gymru ffyniannus, nid dim ond Cymru fwy ffyniannus; economi werdd, nid un fwy gwyrdd yn unig oherwydd, mwy gwyrdd na beth, gyda rhai o'r heriau sy'n ein hwynebu o ran datgarboneiddio; ac economi gyfartal neu deg, nid mwy cyfartal yn unig. Fe'm trawyd gan yr hyn a ddywedodd y Prif Weinidog yn gynharach am beidio â sôn am ailgodi'n gryfach, ond ailgodi mewn ffordd deg. Felly, credaf y dylai rhywfaint o'r iaith honno fod ychydig yn fwy uchelgeisiol.

Hoffwn ddechrau drwy ofyn ychydig mwy i'r Gweinidog am y broses ar gyfer datblygu'r syniadau hyn. Mae'n gosod nod ar gyfer economi llesiant, y byddem yn ei chefnogi'n gryf iawn, fel y mae'n gwybod. Ond tybed a wnaiff y Gweinidog ddweud wrthym ni sut y mae'r nodau llesiant yn Neddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol wedi'u cynnwys yng nghysyniad y genhadaeth ailadeiladu hon a rhywbeth am y broses o wneud hynny, oherwydd mae hynny, wrth gwrs, yn golygu gofyn i bobl wneud pethau mewn ffordd wahanol iawn. Os gall ddweud ychydig mwy wrthym ni am gynnwys busnesau yn y broses, oherwydd, yn amlwg, fel y dywedodd y Gweinidog ei hun, bydd busnesau'n gwbl allweddol wrth adeiladu'r economi newydd hon, ac rwy'n gobeithio clywed gan y Gweinidog—maen nhw wedi bod yno ar lawr gwlad. Os gall hefyd ddweud rhywbeth am swyddogaeth llywodraeth leol wrth helpu i gynllunio'r genhadaeth hon—os ydym ni wedi dysgu unrhyw beth drwy'r argyfwng hwn, pa mor bwysig yw'r wybodaeth leol honno o ran cyflawni blaenoriaethau cenedlaethol yw hwnnw.

Hoffwn droi, Dirprwy Lywydd, os caf i, at dargedau, ac rwy'n falch iawn o ddweud bod rhai, ac rwyf eisiau treulio mwy o amser yn edrych yn benodol ar y rheini, ond mae gennyf rai syniadau cychwynnol. Roeddwn yn falch o weld bod targedau cydraddoldeb wedi eu cynnwys, ac mae targed penodol ynghylch cael mwy o gydraddoldeb rhwng menywod a dynion. Ond rwy'n gwybod bod y Gweinidog yn ymwybodol iawn bod effaith COVID wedi effeithio'n anghymesur ar bobl dduon a phobl groenliw, sydd, wrth gwrs, wedi dwysáu anghydraddoldebau hirsefydlog yn hynny o beth yn ein heconomi. Gobeithio, wrth i'r broses hon fynd rhagddi, y bydd y Gweinidog yn gallu gweithio gyda'r cymunedau hynny i ddatblygu rhai targedau i helpu i fynd i'r afael â'r anghydraddoldebau hynny, ac rwyf hefyd eisiau dweud y bu rhai pethau cadarnhaol, wrth gwrs, efallai o'r agenda gweithio gartref ar gyfer gweithwyr anabl, a hoffwn hefyd weld rhai targedau penodol yn hynny o beth ynglŷn â sut y gallwn ni sicrhau na chollir yr enillion, ond nad yw ychwaith yn arwain at weithwyr anabl yn y pen draw yn fwy ynysig.

O ran y targed tlodi, tybed a wnaiff y Gweinidog ddweud wrthym pam yr ydym ni'n mesur ein hunain yn erbyn canolrif y DU yn y fan yma. Mae hynny'n ymddangos yn gwbl ddi-uchelgais. Gwyddom fod y bwlch rhwng y cyfoethog a'r tlawd ledled y DU yn wael. Rwy'n siŵr y bydd y Gweinidog fwy na thebyg yn cytuno â mi fod perygl gwirioneddol yn ystod yr ychydig flynyddoedd nesaf y bydd yn gwaethygu, yn hytrach na gwella, o ystyried sut mae Llywodraeth y DU wedi mynd ati mewn rhai agweddau. Felly, tybed a wnaiff y Gweinidog ystyried hynny eto. 

Nawr, o ran cynhyrchiant, clywais yn llwyr yr hyn a ddywedodd y Gweinidog wrth Russell George, na allwn ni ddefnyddio cynhyrchiant yn fesur ar ei ben ei hun, ond gobeithio y byddai'r Gweinidog yn cytuno â mi nad yw'r ffaith bod pobl yn gweithio'n galed iawn yng Nghymru a bod cynhyrchiant yn aros yn isel yn dda i lesiant pobl. A tybed a fydd yn ystyried—rwy'n derbyn yr hyn y mae'n ei ddweud am thema drawsbynciol o ran cynhyrchiant, ond byddai hynny'n wir am rai o'r meysydd eraill lle y mae wedi dewis gosod targedau—ac a fydd yn ystyried dal sylw ar rai targedau cynhyrchiant penodol, efallai mewn sectorau penodol.

Nawr, mae'n amlwg mai mater i Lywodraeth nesaf Cymru ei gyflawni fydd hyn yn bennaf, a byddem ni eisiau gweld y Llywodraeth honno'n bod yn fwy uchelgeisiol, ac fe hoffwn i ofyn rhai cwestiynau i'r Gweinidog am adnoddau. Os ydym ni eisiau gwneud rhai o'r buddsoddiadau mawr y mae angen inni eu gwneud i greu'r swyddi y mae'r Gweinidog yn gwybod y cânt eu colli, bydd angen inni fenthyca i fuddsoddi. Ac rwy'n gwybod y bydd Llywodraeth Cymru yn gofyn i Lywodraeth y DU am ganiatâd i wneud hynny, ond mae angen cynllun B arnom ni os na fydd hynny'n digwydd. Felly, a all y Gweinidog ein sicrhau ni heddiw y bydd yn defnyddio, os yw'n rhan o'r Llywodraeth ar ôl yr etholiad, holl bwerau Llywodraeth Cymru yn llawn i fenthyca i fuddsoddi? Ac a fydd yn cael trafodaethau pellach gydag awdurdodau lleol i weld beth y gellir ei wneud i ddefnyddio eu pwerau benthyca ac i Lywodraeth Cymru ddarparu adnoddau ar gyfer y benthyca hwnnw? Mae hynny'n sicr yn rhywbeth y byddai Llywodraeth Plaid Cymru yn ei wneud.

Tybed a all y Gweinidog ddweud wrthym ni, wrth yrru'r genhadaeth hon yn ei blaen, a oes pethau y byddai'n rhagweld rhoi'r gorau i'w gwneud. Oherwydd gyda rhai o'r cynlluniau newydd, os nad oes gennym ni lwythi o adnoddau ychwanegol a bod elfennau o weithgaredd nad ydynt yn cyflawni'r nodau hyn, a wnaiff ystyried yr hyn y mae angen iddo roi'r gorau i'w gwneud? Ac o ran monitro a gwerthuso, a all y Gweinidog ddweud yn benodol iawn sut y caiff y targedau eu monitro? Ac un sylw cymharol fach, penodol, ond pwysig yw sut y byddai'n rhagweld monitro cydymffurfiaeth â'r contract economaidd. Rydym ni ym Mhlaid Cymru yn cefnogi'r contract economaidd yn gryf, ond ni fydd yn fwy na darn o bapur oni bai fod busnesau'n ymwybodol y bydd rhyw fath o fonitro ar eu cydymffurfiaeth.

Yn olaf, Dirprwy Lywydd, hoffwn ddweud fy mod yn ystyried y genhadaeth hon yn gam gwerthfawr i'r cyfeiriad cywir, ond rydym ni ar y meinciau hyn yn credu ei bod hi'n bryd cael llawer mwy o uchelgais. Efallai fod angen naid arnom ni, yn hytrach na cham.