Part of the debate – Senedd Cymru am 5:17 pm ar 23 Chwefror 2021.
A gaf i ddiolch i Mark Reckless am ei sylwadau? Fel y dywedais, mae'n egwyddor bwysig i mi fod y pecyn ar gael yn unrhyw le, gan ganiatáu i fyfyrwyr wneud dewisiadau ynghylch ble maen nhw'n astudio. Dydw i ddim yn gwybod ynghylch ceisio gwanhau bondiau'r undeb yn fwriadol, ond rwy'n credu mai'r hyn sy'n peri i system Cymru gymharu'n ffafriol iawn â'r Alban yw symudedd cymdeithasol—dydw i ddim yn gwybod am symudedd allanol, ond symudedd cymdeithasol mewn gwirionedd—yn nifer y myfyrwyr sy'n mynd i brifysgol a'r cefndiroedd y maen nhw'n dod ohonyn nhw. Gan fod capiau ar nifer y lleoedd, i bob pwrpas, ym mhrifysgolion yr Alban, mae'n golygu, byddwn yn dadlau, efallai nad ydynt wedi gweld y twf yn nifer y myfyrwyr o gefndiroedd tlotach sy'n mynd i'r brifysgol y mae ein system cyllid myfyrwyr ni wedi ei ganiatáu. Felly, nid wyf yn gwybod am symudedd allanol, ond rwy'n credu bod ein system yn cymharu'n ffafriol wrth gefnogi symudedd cymdeithasol ac o ran sicrhau, ni waeth beth yw eich cefndir, bod gennych chi gyfle i elwa ar addysg uwch os oes gennych yr awydd a'r gallu academaidd i wneud hynny, ac nad yw hynny wedi ei lesteirio gan allu eich rhieni na'ch gallu ariannol i wneud hynny. Rwy'n credu bod honno'n egwyddor bwysig iawn.
O ran cymorth i'r sector ac i fyfyrwyr, rydym wedi creu, pro rata, y lefel fwyaf o gymorth i fyfyrwyr yn ystod y cyfnod COVID hwn o'i gymharu ag unrhyw le yn y Deyrnas Unedig, rwy'n credu, gyda'r £50 miliwn yr ydym ni wedi'i ddarparu. Fel y dywedais wrth ateb Bethan Jenkins a Suzy Davies, ni allwn ddileu'r holl darfu ac effaith COVID, ond gallwn gefnogi myfyrwyr ar hyn o bryd sy'n poeni'n ariannol neu y mae'r profiad y maen nhw wedi mynd drwyddo wedi effeithio ar eu llesiant. Mae'r arian hwnnw wedi ei gyflwyno i geisio mynd i'r afael â hynny. Ar hyn o bryd nid oes gennym unrhyw gynlluniau ar gyfer ad-dalu ffioedd myfyrwyr. Mae hynny'n rhannol oherwydd—ac mae Mr Reckless yn gwybod cymaint ag unrhyw un yn y Siambr am hyn, mae'n debyg—mater y Trysorlys a'r llyfr benthyciadau sy'n cael ei gynnal yn San Steffan, a rhai o'r ffactorau cymhleth sy'n gwneud hwn yn benderfyniad nad yw o reidrwydd yn un hawdd ei wneud ar sail unochrog.
O ran rheoli niferoedd myfyrwyr, roedd hi'n destun gofid y llynedd nad oeddem yn gallu cydweithio ar draws y Deyrnas Unedig. A gaf i ddweud fy mod nawr yn cyfarfod yn rheolaidd iawn â'm cyd-weinidog Michelle Donelan o Lywodraeth San Steffan? Rwy'n siŵr y byddai sefyllfa o'r fath yn cael ei hosgoi eleni oherwydd bod cyfathrebu a chyfarfodydd wedi gwella'n fawr. Rwy'n siŵr y gallwn osgoi sefyllfa eleni, oherwydd rydym ni wedi ymrwymo—fi a Michelle—i osgoi'r sefyllfa y cawsom ein hunain ynddi y llynedd.