Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 2 Mawrth 2021.
Y rhan hon o'r Bil sydd wedi rhoi'r pryder mwyaf i mi. Pe na byddai'r Bil wedi dileu hawliau rhieni i gael tynnu eu plant allan o wersi addysg cydberthynas a rhywioldeb, rwy'n credu y byddai wedi cael llai o wrthwynebiad. Meddyliais yn ofalus ac yn hir am gyflwyno gwelliannau i alluogi rhieni i dynnu eu plant allan o wersi addysg cydberthynas a rhywioldeb, ond dywedwyd wrthyf y byddai eithriad o'i fath yn anymarferol. Felly, dewisais, yn lle hynny, bleidleisio yn erbyn y Bil yn ei gyfanrwydd. Dywedir wrthyf mai'r ffordd y bydd addysg cydberthynas a rhywioldeb ac, yn wir, crefydd, gwerthoedd a moeseg, yn cael eu haddysgu yw ar draws y cwricwlwm cyfan, nid mewn gwersi ar wahân. Yr hyn y mae hyn yn ei olygu'n ymarferol yw y byddai'n anodd eithrio plant o wersi crefydd, gwerthoedd a moeseg gan y gallai arwain at blant yn colli allan ar ddiwrnodau cyfan o wersi.
Cefais gyngor hefyd y gallai cynnig ymeithrio o'r fath fod yn agored i her gyfreithiol o dan ddeddfwriaeth hawliau dynol, gan ei fod yn amharu ar hawliau plant a phobl ifanc sydd â'r gallu i benderfynu drostyn nhw eu hunain. Rwy'n credu'n angerddol y dylai gwersi cydberthynas a rhywioldeb, yn enwedig i'r plant ieuengaf, fod yn fater i rieni benderfynu arno ac nid y wladwriaeth. Rydym ni wedi gweld rhieni'n gwrthod y syniad o ddileu gallu rhieni i ymeithrio, nid unwaith ond dwywaith. Felly, mae'n rhaid i chi feddwl tybed a yw'r ffaith ei bod yn amhosibl tynnu plant o wersi cydberthynas a rhywioldeb bellach yn bwrpasol. Nid wyf i'n gweld unrhyw ddewis ond gwrthod y Bil yn ei gyfanrwydd. Fodd bynnag, hoffwn i gefnogi rhai o'r gwelliannau yn y grŵp hwn.
Rwy'n cefnogi ychwanegu lles mislif at y cwricwlwm. Mae rhai plant yn dioddef symptomau gwanychol posibl o endometrosis am y rhan fwyaf o'u bywyd ysgol, a bydd dysgu am les mislif yn yr ysgol yn golygu na fydd yn rhaid i blant ifanc ddioddef yn dawel. Byddaf i'n cefnogi gwelliant Darren Millar sy'n ceisio adfer rhyw fath o ymeithrio gan rieni a'i ymgais i sicrhau bod y cod addysg cydberthynas a rhywioldeb yn ystyried natur perthnasoedd hirdymor, gan gynnwys priodas, a'u pwysigrwydd ar gyfer bywyd teuluol a magu eu plant. Felly, er fy mod i'n derbyn na fydd gwrthod penderfyniadau'r Llywodraeth ar addysg cydberthynas a rhywioldeb gen i yn dwyn fawr o bwys, rwy'n gobeithio y bydd eraill sy'n rhannu fy mhryderon hefyd yn cefnogi gwelliannau 20 i 22, 40 a 41. O leiaf gyda'r gwelliannau hyn, gallwn gyfyngu ar yr effaith. Diolch yn fawr.