Grŵp 7 yw'r grŵp nesaf o welliannau. Mae'r rhain yn ymwneud â gweithredu a chyngor. Gwelliant 5 yw'r prif welliant y tro yma. Dwi'n galw ar Suzy Davies i gyflwyno'r gwelliant hwnnw, ac i siarad i'r grŵp. Suzy Davies.

Cynigiwyd gwelliant 5 (Suzy Davies).

Diolch, Llywydd. Cynigiaf welliant 5. Gweinidog, bydd pwyslais y gwelliannau hyn yn gyfarwydd i chi o Gyfnod 2, ond rydym wedi eu haddasu ychydig i weld a allwn wneud cynnydd yn y fan yma. Mae gwelliannau 5 a 7 i'w darllen gyda'i gilydd, ac yn caniatáu i ysgolion allu gohirio gweithredu'r cwricwlwm am hyd at flwyddyn, ar yr amod—ac mae'n amod mawr—nad oes unrhyw ddisgybl dan anfantais oherwydd y penderfyniad. Yn y bôn, bydd yn rhaid i ysgolion wneud iawn am yr amser coll hwnnw. Nid yw'r gwelliannau hyn yn ceisio gohirio gweithredu'r cwricwlwm fel y cyfryw, a dylai'r ysgolion hynny sy'n gallu gwneud hyn fwrw ymlaen ag ef, ond mae'r gwelliant ar gyfer ysgolion na fyddant yn gallu gwneud hynny. Rwyf yn ymwybodol o'ch pryder y gallai rhai arweinyddion ysgolion weld hyn fel caniatâd i arafu, ac, a dweud y gwir, credaf fod gennym rai penaethiaid sydd mor agos at chwythu'u plwc y byddan nhw o bosibl angen yr amser ychwanegol hwnnw.

Er i chi gytuno yng Nghyfnod 2 fy mod wedi nodi, ac rwy'n dyfynnu yn y fan yma 'problem wirioneddol', eich ateb oedd mwy o gefnogaeth yn hytrach nag oedi byr i'r rhai a allai fod ei angen. Felly, nid yw wedi bod yn syndod bod y galw am hyfforddiant wedi cynyddu yn ystod y misoedd diwethaf. Ond yr un peth na all ymrwymiad o fwy o gymorth ei wneud yw creu amser. Mae'r tarfu oherwydd y pandemig wedi ysgogi athrawon i feddwl am bethau mewn ffordd wahanol a bydd llawer wedi galw ar syniadau yn y cwricwlwm newydd i gyflymu cynnydd ar eu sgiliau newydd eu hunain—cymhwysedd digidol a dealltwriaeth o les yw'r rhai amlwg—a bydd eich cynllun gweithredu hefyd yn rhoi rhywfaint o arweiniad newydd. Ond y gwir amdani yw y bydd athrawon yn wynebu 'recriwtio, adfer a chodi safonau' am y dyfodol y gellir ei ragweld. Bydd rhai ysgolion a fydd â niferoedd uchel o'r plant yr effeithir arnynt fwyaf, a bydd angen amser arnyn nhw, nid cymorth yn unig. Mae gormod o'r pryderon hynny a leisiwyd gan athrawon nad oedden nhw yn yr ysgolion cynllun arbrofol, os mynnwch chi, yn dal i fod yno.

Mae gwelliant 12 yn welliant treiddgar syml sy'n ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru adolygu'r cwricwlwm. Yng Nghyfnod 2, Gweinidog, fe wnaethoch gadarnhau y bydd adolygiadau rheolaidd. Felly, mae'r gwelliant hwn yma fel cyfle ar gyfer dau beth, mewn gwirionedd: yn gyntaf, fel y gallwch roi rhywfaint o fanylion i ni neu roi sicrwydd i ni sut yr adroddir ar adolygiadau, ac yna, yn bwysig i ni—codwyd hyn yn y pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg—sut y gallai Aelodau ddylanwadu ar y cwestiynau gwerthuso. Nid yw adroddiadau ar berfformiad y Llywodraeth o fawr o ddefnydd i ni os nad ydyn nhw yn ateb y cwestiynau y mae Aelodau yn ei gredu sydd bwysicaf i etholwyr, ac felly byddai gennyf ddiddordeb yn yr hyn y mae'r Gweinidog ac, mewn gwirionedd, Aelodau eraill yn ei feddwl ynglŷn â'r ffordd ymarferol ymlaen, yn bennaf oherwydd y gallai ddechrau gosod cynsail ar gyfer y ffordd y gellid cynnal adolygiadau mewn meysydd polisi eraill yn y dyfodol. Mae swyddogaeth Aelodau'r Senedd yn eithaf pwysig yn y fan yma, rwy'n credu. Rwy'n gwybod yn ystod y 10 mlynedd diwethaf mwy neu lai fy mod i wedi eistedd ar ddatganiadau neu wedi gwrando ar ddadleuon ar adroddiadau pryd y meddyliais, 'Doedd dim angen i mi wybod y pethau hyn mewn gwirionedd, ond nid yw'r hyn yr oeddwn i eisiau ei wybod wedi ei gynnwys.' Felly, dyna'r cwbl y mae gwelliant 12 yn ymdrin ag ef. Diolch.

Y Gweinidog i gyfrannu—Kirsty Williams. 

Diolch, Llywydd, a diolch i Suzy Davies. Gofynnaf i'r Aelodau wrthod gwelliannau 5 a 7. Rwy'n ymwybodol iawn ac yn cydymdeimlo'n fawr â'r pwysau sydd ar ysgolion ar hyn o bryd a'r effaith enfawr y mae COVID wedi'i chael ar eu gweithrediadau a'u gallu i addysgu fel yr hoffen nhw ei wneud. Y blaenoriaethau i ni wrth symud ymlaen, yn rhan o'n hadferiad dysgu, yw hyrwyddo a galluogi addysgu a dysgu o ansawdd uchel, a mynd i'r afael â'r heriau i ddysgwyr difreintiedig a'r rhai mewn carfannau allweddol. Dylid dweud bod y rhain hefyd yn flaenoriaethau ar gyfer diwygio'r cwricwlwm, ac fel y nodais yn fy natganiad ysgrifenedig ochr yn ochr â chynllun gweithredu'r cwricwlwm ar 27 Ionawr, mae adfer dysgu yn lwybr tuag at ddiwygio'r cwricwlwm. Nid yw'n mynd â ni i ffwrdd oddi wrtho. Nid ydyn nhw yn ddewisiadau amgen, nid ydyn nhw yn naill neu'r llall, ac nid oes 'busnes fel arfer' yn awr, felly mae'n rhaid i ni symud ymlaen a manteisio ar y cyfle y mae'r cwricwlwm newydd yn ei roi i ni.

Fy mhryder ynglŷn â'r gwelliant hwn yw yr hyn y gallai arwain ato mewn gwirionedd yw mai'r ysgolion hynny sydd ymhellach ar ei hôl hi wrth symud ymlaen gyda diwygio'r cwricwlwm fydd y rhai sy'n gohirio gweithredu, ac nid wyf yn credu bod hynny yn iawn nac yn deg. Dyma'r ysgolion lle dylem ni ymdrechu i'w cynorthwyo, a'u galluogi i symud yn hyderus tuag at ddiwygio'r cwricwlwm. Rwy'n credu y byddai perygl i'r gwelliant hwn greu system ddwy haen, a fyddai'n ddryslyd i ysgolion, rhieni a dysgwyr ac â'r perygl o greu annhegwch rhwng ysgolion a dysgwyr. Yr ateb, rwyf i'n wirioneddol gredu, yw sicrhau bod ysgolion yn cael y cymorth sydd ei angen arnyn nhw i weithredu'r cwricwlwm. Rwyf i wedi nodi hyn yng nghynllun gweithredu'r cwricwlwm, a fydd yn cael ei adolygu'n barhaus. Mae cynllun ar adferiad hefyd yn cael ei ddatblygu i nodi'r cymorth i ysgolion y byddwn ni'n ei roi ar waith wrth i ni symud ymlaen i gam nesaf y pandemig hwn. Rwyf felly yn annog Aelodau i wrthod gwelliannau 5 a 7.

O ran gwelliant 12, unwaith eto, hoffwn dynnu sylw at y ffaith fod cynllun gweithredu'r cwricwlwm yn nodi'n glir ein meysydd gwaith blaenoriaeth ar gyfer gwireddu'r cwricwlwm. Mae hefyd, yn unol â'r asesiad o effaith rheoleiddiol, yn nodi ein bwriadau o ran gwerthuso a deall cynnydd. Mae ein cynllun gweithredu'r cwricwlwm eisoes yn ymrwymo i adroddiadau blynyddol gan Lywodraeth Cymru ar gynnydd gweithredu ac effeithiau ehangach ein diwygio ar ein nodau llesiant fel cenedl. Hynny yw, bydd yn canolbwyntio ar y gwahaniaeth y mae ein diwygiadau'n ei wneud i ddysgwyr a'n nod y dylent ymgorffori'r pedwar diben ac, fel cenedl, y dylem sicrhau rhagoriaeth mewn addysg a chau'r bwlch cyrhaeddiad.

Ochr yn ochr â hyn, wrth gwrs, bydd gwaith ein partneriaid, y gwaith a wnânt gydag ysgolion a lleoliadau i ddatblygu diwygio'r cwricwlwm, gan gynnwys yn arbennig swyddogaeth Estyn mewn arolygu a'r consortia rhanbarthol mewn helpu i ddatblygu capasiti a gallu yn y system ysgolion. Bydd y broses adrodd flynyddol yn rhoi cyfle i drafod ar lawr y Senedd, a bydd yn galluogi Aelodau i rannu eu blaenoriaethau ar gyfer gweithredu a darparu adborth ar faterion allweddol neu unrhyw bryderon.

Felly, gofynnaf, felly, i Aelodau wrthod gwelliant 12, er fy mod i'n cytuno â chi, Suzy, y byddai'n ddiddorol archwilio—yn anffodus, nid yr un ohonom ni fydd yn gwneud yr archwilio hwnnw—sut y gall y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn arbennig fynegi eu barn ar agweddau penodol ar adrodd ar weithredu yr hoffen nhw weld adborth arnynt, ac rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth cwbl ddilys y dylai'r pwyllgor gael barn arno, er fy mod yn amau y bydd y sawl a fydd yn ymgymryd â'r swydd hon ar fy ôl i yn gresynu'r ffaith fy mod wedi rhoi hyn ar y cofnod o gwbl. Ond dyna fy rhodd arbennig iddyn nhw wrth adael, oherwydd rwy'n credu bod swyddogaeth ddilys i'r Senedd allu llunio rhai o'r gofynion adrodd hyn. Diolch yn fawr iawn.

Suzy Davies i ymateb i’r ddadl.

Diolch yn fawr. Diolch, Gweinidog, am ddod yn ôl at rai o'r pwyntiau hyn. Rwy'n sylweddoli na fydd eich safbwynt wedi newid yn sylweddol o Gyfnod 2 ar y cyfleoedd i nifer fach o ysgolion, efallai, i ohirio gweithredu'r cwricwlwm, ac rwy'n deall y dadleuon yr ydych chi'n eu cyflwyno ynghylch pam, efallai, o ran y gwelliant hwn, na fyddech chi'n barod i'w gefnogi. Yr hyn nad wyf i'n glir yn ei gylch, mae'n debyg, yw'r hyn sy'n digwydd ar ddiwrnod 1 gweithredu'r cwricwlwm. Mae rhai ysgolion, er gwaethaf unrhyw gymorth y maen nhw wedi ei gael, mor bell ar ei hôl hi fel eu bod mewn gwirionedd yn torri amodau'r Bil hwn. Rwy'n gobeithio mai'r ateb diffuant i hynny fydd, 'Wel, yn amlwg, byddan nhw ar flaen y rhes i gael rhywfaint o ddal i fyny cyflym eu hunain', os y caniateir i chi ddefnyddio'r geiriau 'dal i fyny' yng nghyd-destun addysg y dyddiau hyn. Ond mae'n ystyriaeth, ac rwy'n siŵr y bydd ein holynwyr, yn ymdrin â hynny fel y dywedir, os bydd y broblem honno'n codi.

Rwy'n ddiolchgar iawn i chi am eich sylwadau terfynol ar hyn. Rwy'n deall ei bod yn eithaf anodd ceisio cyflwyno rhywbeth penodol yn ystod Bil fel hwn, ond mae rhan y pwyllgor yn fwy nag y gallai fod. Rwy'n credu eich bod chi yn llygad eich lle, y Senedd yw'r corff sy'n cynrychioli etholwyr, ac mae angen i ni allu gofyn y cwestiynau y maen nhw'n disgwyl atebion iddyn nhw. Felly, gobeithio y bydd eich olynydd yn edrych ar hyn yn yr un modd ag yr ydych chi wedi ei wneud. Rwy'n eithaf sicr y bydd fy olynydd i wrth ei fodd eich bod chi wedi rhoi hyn ar y cofnod, ac os ydyn nhw'n digwydd bod yn Llywodraethu, gorau oll. Diolch. Diolch.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 5? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes. Felly, pleidlais ar welliant 5 yn enw Suzy Davies. Agor y bleidlais.

Caewch y bleidlais.

O blaid 14, tri yn ymatal, 37 yn erbyn. Gwelliant 5 wedi ei wrthod.

Gwelliant 5: O blaid: 14, Yn erbyn: 37, Ymatal: 3

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 6, Suzy Davies. Ydy e'n cael ei symud?

Cynigiwyd gwelliant 6 (Suzy Davies).

Ie, os gwelwch chi'n dda.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 6? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Oes. Felly, pleidlais ar welliant 6 yn enw Suzy Davies. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 26, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Gwelliant 6 wedi ei wrthod.

Gwelliant 6: O blaid: 26, Yn erbyn: 28, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 7, Suzy Davies.

Cynigiwyd gwelliant 7 (Suzy Davies).

Ie, os gwelwch chi'n dda.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 7? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant Suzy Davies, gwelliant 7. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 14, tri yn ymatal, 37 yn erbyn. Gwelliant 7 wedi ei wrthod.

Gwelliant 7: O blaid: 14, Yn erbyn: 37, Ymatal: 3

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 8, Suzy Davies.

Cynigiwyd gwelliant 8 (Suzy Davies). 

Ie, os gwelwch chi'n dda.

Oes gwrthwynebiad i welliant 8 i gael ei dderbyn? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Pleidlais ar welliant 8 yn enw Suzy Davies. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 26, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 8 wedi ei wrthod.

Gwelliant 8: O blaid: 26, Yn erbyn: 28, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 9, Suzy Davies.

Cynigiwyd gwelliant 9 (Suzy Davies).

A yw'n cael ei gynnig, Suzy Davies?

Ydy, os gwelwch chi'n dda.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 9? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 9 yn enw Suzy Davies. Cau'r bleidlais. O blaid 26, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Gwelliant 9 wedi ei wrthod.

Gwelliant 9: O blaid: 26, Yn erbyn: 28, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 10, Suzy Davies.

Cynigiwyd gwelliant 10 (Suzy Davies).

Ie, plis.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 10? Unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 10 yn enw Suzy Davies. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 26, neb yn ymatal, 28 yn erbyn, felly mae'r gwelliant wedi ei wrthod.

Gwelliant 10: O blaid: 26, Yn erbyn: 28, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Llyr Gruffydd, gwelliant 54. Ydy e'n cael ei symud?

Cynigiwyd gwelliant 54 (Llyr Gruffydd).

Cynnig.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 54? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 54. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 14, naw yn ymatal, 31 yn erbyn, felly mae gwelliant 54 wedi'i wrthod.

Gwelliant 54: O blaid: 14, Yn erbyn: 31, Ymatal: 9

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 42, Darren Millar. Ydy e'n cael ei symud?

Cynigiwyd gwelliant 42 (Darren Millar).

Rwy'n cynnig, ydw.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 42? Oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Pleidlais, felly, ar welliant 42 yn enw Darren Millar. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 13, dau yn ymatal, 39 yn erbyn, felly mae gwelliant 42 wedi'i wrthod.

Gwelliant 42: O blaid: 13, Yn erbyn: 39, Ymatal: 2

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 35, Gareth Bennett. Ydy e'n cael ei symud?

Cynigiwyd gwelliant 35 (Gareth Bennett, gyda chefnogaeth Mark Reckless).

Ydw, rwy'n cynnig. Diolch.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 35? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 35 yn enw Gareth Bennett. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid tri, ymatal tri, 48 yn erbyn. Mae gwelliant 35 wedi'i wrthod.

Gwelliant 35: O blaid: 3, Yn erbyn: 48, Ymatal: 3

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 36, Gareth Bennett.

Cynigiwyd gwelliant 36 (Gareth Bennett, gyda chefnogaeth Mark Reckless).

Rwy'n cynnig, Llywydd.

Diolch. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 36? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 36 yn enw Gareth Bennett. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid tri, yn ymatal tri, yn erbyn 48. Mae gwelliant 36 wedi'i wrthod.

Gwelliant 36: O blaid: 3, Yn erbyn: 48, Ymatal: 3

Gwrthodwyd y gwelliant

Gwelliant 37, Gareth Bennett. 

Nid wyf yn ei gynnig, Llywydd, na 39.

Diolch. Felly, dyw gwelliant 37 ddim yn cael ei symud a dyw gwelliant 39 yn enw Gareth Bennett ddim chwaith yn cael ei symud. 

Ni chynigiwyd gwelliannau 37 a 39 (Gareth Bennett, gyda chefnogaeth Mark Reckless).