Nid ydym yn cefnogi, ym Mhlaid Diddymu Cynulliad Cymru, y cyfraddau treth incwm hyn yng Nghymru, ac fe hoffem ni bleidleisio yn eu herbyn, ond nid wyf am wneud hynny, oherwydd os na chânt sêl bendith, byddwn yn gweld twll enfawr yn ein gwariant cyhoeddus oherwydd y swm a dynnwyd oddi ar y grant bloc. Felly, byddwn yn ymatal ar y cynnig hwn.

Yn sicr, nid ydym yn cefnogi'r cyfraddau treth incwm hyn yng Nghymru oherwydd ni ddylid cael cyfraddau treth incwm Cymru, oherwydd cawsom refferendwm yn 2011, pan sicrhawyd pleidleiswyr, ar y papur pleidleisio, 'Ni all y Cynulliad ddeddfu ar dreth, beth bynnag fo canlyniad y bleidlais hon.' Mae'r addewid hwnnw wedi'i dorri, ac mae arnaf ofn bod y refferendwm hwnnw wedi'i annilysu o ganlyniad.

Yn 2016, mis Rhagfyr, cytunodd Mark Drakeford, y Gweinidog Cyllid, y Prif Weinidog erbyn hyn, â Llywodraeth San Steffan i ddatganoli cyfraddau treth incwm Cymru, ar ôl cytuno'n flaenorol i beidio â gwneud hynny, gyda'r sicrwydd hwnnw ar y papur pleidleisio. Ac fe dorrwyd yr addewid hwnnw. Gwelsom, yn Neddf Cymru 2017, y Llywodraeth Geidwadol yn San Steffan yn torri eu haddewid hefyd. Cawsom ein sicrhau na fyddai cyfraddau treth incwm Cymru heb refferendwm pellach. Nid felly y bu.

Croesawaf yr hyn a ddywed y Prif Weinidog am roi cyhoeddusrwydd i gyfraddau treth incwm Cymru. Mae llawer o bobl nad ydynt yn ymwybodol ohonyn nhw, oherwydd nid ydyn nhw wedi newid. Ond, mewn un agwedd bwysig iawn, bu newid, oherwydd pan gawsom ni y cyfraddau treth incwm hynny yng Nghymru wedi'u datganoli, lleihawyd y grant bloc o swm cyfatebol, ac roedd angen rhagweld faint y cai'r grant bloc ei leihau yn y dyfodol, gan gynnwys ystyried rhagolwg ar gyfer y cyfraddau treth incwm hynny yng Nghymru. Nawr gwelwn ein bod yn cael £35 miliwn yn llai o arian nag y byddem ni, oherwydd y cyfraddau treth incwm hynny yng Nghymru, oherwydd nad ydyn nhw wedi esgor ar gymaint ag y rhagwelwyd, ac yr ydym ni yng Nghymru mewn perygl oherwydd hynny, oherwydd datganoli cyfraddau treth incwm Cymru. Wrth gwrs, mae materion eraill y gall y Gweinidog cyllid siarad amdanyn nhw o ran y compact cyllidol, ond ni ddylai'r cyfraddau treth incwm hynny yng Nghymru fod wedi'u datganoli, ac mae cost o £35 miliwn yn rhwym wrth hynny.

Nawr, beirniadodd y Prif Weinidog Lywodraeth y DU am rewi'r trothwy treth incwm personol, gan ddweud mai'r rhai sy'n ei chael hi'n anoddaf talu fyddai'n dioddef fwyaf. Wrth gwrs, nid yw'r rhai sy'n ei chael hi'n anoddaf talu yn talu'r dreth incwm, oherwydd mae llawer yn ennill llai na'r trothwy hwnnw, ac yn arbennig felly yng Nghymru. Gwelwn hefyd rewi'r trothwy cyfradd uchaf, sydd, wrth gwrs, yn arwain at gostau'n cael eu talu gan y rhai sy'n fwy abl i dalu'r costau hynny, felly synnais o glywed y feirniadaeth honno. Mae angen i ni ddeall bod datganoli'r cyfraddau hyn, hyd yn oed os nad ydynt wedi newid, yn costio £35 miliwn y flwyddyn, o ystyried y refeniw nad ydym yn ei gael, a'i fod yn tanseilio ffydd, ac mae'n annilysu'r refferendwm hwnnw yn 2011 oherwydd bod yr addewid y seiliwyd ef arno wedi'i dorri.