Part of the debate – Senedd Cymru am 5:15 pm ar 9 Mawrth 2021.
Rwyf innau hefyd yn cefnogi'r gyllideb hon, ac unwaith eto cymeradwyaf y Gweinidog a Llywodraeth Lafur Cymru am yr ymrwymiad deuol i fynd i'r afael yn uchelgeisiol â'r ymdrechion llwyddiannus yng Nghymru i drechu'r pandemig ac i ddechrau'r broses o ailgodi ein heconomi'n decach, ar ôl degawd o ddiffyg cyllid a thanfuddsoddi i Gymru. Mae hefyd yn iawn fod Llywodraeth Cymru wedi rhoi ei chyllidebau atodol mewn modd dibynadwy a phriodol ger bron y lle hwn, yn wahanol i Lywodraeth y DU. Ac, er fy mod yn croesawu'n fawr iawn yr wybodaeth ddiweddaraf heddiw gan y Gweinidog cyllid am ei thrafodaethau, mae'r sefyllfa'n gyson yn parhau'n annheg yn amlach na pheidio lle nad yw Cymru'n cael yr hyblygrwydd ar unwaith i ddefnyddio ein harian ein hunain, ac yn aml yn cael ei thrin fel adran ddi-nod o'r Llywodraeth. Rydym yn bartner cyfartal yng ngwledydd y DU, a dylem allu llywodraethu felly. Mae hefyd yn destun pryder bod Llywodraeth y DU, 20 mlynedd yn ddiweddarach mewn Cymru ddatganoledig, yn ymddangos yn benderfynol o danseilio a rhwystro mandad democrataidd Cymru i fod yn fframwaith llywodraethu cyllidol datganoledig aeddfed.
Dirprwy Lywydd, mae'r gyllideb derfynol hon yn ychwanegu £682.2 miliwn ar gyfer ymdrechion COVID-19, gan gynnwys £630 miliwn i ymestyn olrhain cysylltiadau cyhoeddus i ddiogelu gwasanaethau craidd y GIG, ac i gefnogi awdurdodau lleol ar gyfer chwe mis cyntaf 2021-22. Nid tanddweud yw dweud y bydd yr arian hwn yn cefnogi rhaglen frechu Cymru, sy'n un o'r rhai mwyaf llwyddiannus yn y byd. Mae miliwn o frechiadau yn dyst i waith gwych Llywodraeth Cymru, y GIG a phawb sy'n cyflawni dros Gymru.
Dirprwy Lywydd, gwelwn, yn y gyllideb derfynol hon, sosialaeth y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru wrth inni nodi sut yr ydym yn ailgodi Cymru wirioneddol decach: pecyn cyfalaf cryf o fwy na £220 miliwn i ysgogi gweithgaredd economi Cymru. Dyma economeg Keynesaidd ar ei orau. £147 miliwn i gynyddu'r gwaith o adeiladu tai, £30 miliwn ar gyfer ein rhaglen adeiladau ysgolion uchelgeisiol i helpu i greu swyddi. Ond, unwaith eto, beth a welwn ar y pegwn gwleidyddol arall? Wel, mae eisoes wedi'i ddweud: dim byd ond gwastraffu biliynau o arian cyhoeddus ar dracio ac olrhain gwarthus a dim ond cyfleuster ac ymelwa gwleidyddol, er mai Cymru sy'n darparu'r pecyn cymorth gorau o holl wledydd y DU. Felly, efallai y gallaf faddau i arweinyddiaeth Dorïaidd y DU yma am beidio â chael amser—ac arweinyddiaeth Dorïaidd Cymru—i gyflawni eu rhifyddeg, ond ni faddeuaf iddyn nhw am beidio â sefyll dros Gymru. Mae'n ffaith bod Llywodraeth Lafur Cymru, yn 2021, wedi ymrwymo cannoedd o filiynau yn fwy o gyllid ar gyfer cymorth busnes yng Nghymru nag y mae wedi'i gael mewn symiau canlyniadol.
Ac wrth gloi, Dirprwy Lywydd, rwy'n credu, p'un a ydych yn ifanc neu'n hen yng Nghymru, yn fusnes, neu'n blentyn ysgol, yn rhiant unigol neu'n gartref teulu sy'n addysgu o amgylch bwrdd y gegin, gwyddom fod y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru ar eich ochr chi. Mae'r gyllideb hon yn cyflawni dros bobl Cymru a'u blaenoriaethau, a byddwn yn dod allan o'r pandemig coronafeirws hwn, yn barod ac abl i ailgodi Cymru'n gryfach ac yn decach, ac ar gyfer y mwyafrif ac nid ar gyfer yr ychydig breintiedig yn unig. Diolch.