Diolch yn fawr iawn, Laura, a diolch am eich geiriau caredig ac am eich cefnogaeth i'r cynllun hwn. Mae'n mynd â mi'n ôl at y ddadl honno a gawsom yn ôl ym mis Hydref 2020. Roedd yn ddadl ac yn gynnig a gefnogwyd gan fwyafrif helaeth o Aelodau'r Senedd, consensws trawsbleidiol gwirioneddol ein bod eisiau mynd i'r afael â hiliaeth ac anghydraddoldeb hil yng Nghymru. Mewn gwirionedd, roedd yn cydnabod yr angen am gynllun gweithredu cydraddoldeb hiliol ar gyfer Cymru. Roedd yn cydnabod anghydraddoldeb strwythurol a systemig a bod yn rhaid i ni fynd i'r afael â hyn o ran datblygu cynllun. Felly, dyma'r amser i newid, fel y dywedwch. Ac wrth gwrs, mae'n gyfle i bawb sydd mewn sefyllfa o bŵer—Llywodraeth Cymru, llywodraeth leol, cyrff cyhoeddus a busnes. Rwy'n falch fy mod i wedi gallu rhannu'r cynllun drafft yn barod ar gyfer ymgynghori â chyngor partneriaeth gymdeithasol yr wrthblaid, lle mae gennym ni, wrth gwrs, nid yn unig undebau llafur ond cyflogwyr, Cydffederasiwn Diwydiant Prydain, y Ffederasiwn Busnesau Bach, y sector preifat, yn ogystal â'r trydydd sector, yn croesawu'r cynllun ac yn cydnabod bod hyn ar gyfer Cymru gyfan. Mae ar gyfer Llywodraeth Cymru gyfan yn ogystal â Chymru gyfan.

Yr hyn yr ydym yn ei wneud hefyd, rwy'n credu, yn bwysig, yw nodi camau gweithredu y gellir eu cyflawni i fynd i'r afael â hiliaeth ac anghydraddoldeb. Yn ystod yr wythnosau diwethaf rwyf wedi bod yn cyfarfod â'm holl gydweithwyr yn Llywodraeth Cymru, oherwydd mae hyn yn ymwneud ag iechyd a gofal cymdeithasol, mae'n ymwneud â thai, addysg, incwm a chyflogaeth, diwylliant, y celfyddydau, treftadaeth a chwaraeon. Ac rydych chi wedi rhoi'r enghraifft fyw honno lle y gwelwn yr hiliaeth honno, enghreifftiau o fynd i'r afael â hiliaeth, a hefyd ein cymunedau a'n pobl ifanc yn ymateb i hynny hefyd, o ganlyniad i'w dealltwriaeth o effaith Black Lives Matter ac maen nhw eisiau bod yn rhan o'r ymateb. Ond mae hefyd yn cydnabod bod hyn yn ymwneud ag arweinyddiaeth a chynrychiolaeth. Mae'n ymwneud â'r amgylchedd, y Gymraeg, ac mae'n ymwneud â meysydd lle yr ydym ni'n gweithio gyda Llywodraeth y DU, fel troseddu a chyfiawnder.

Mae'r cynllun hwn yn ymwneud â thegwch. Mae'n ymwneud â sicrhau bod gan bawb hawl i driniaeth gyfartal a gwasanaethau cyfartal, ond mae profiadau pobl dduon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig yng Nghymru, a blynyddoedd o ddata—blynyddoedd o ddata—yn dangos nad yw'n digwydd mewn gwirionedd. Yr hyn sydd wedi dod yn amlwg, fel y dywedais, yn glir iawn, yw na ddylai hon fod yn strategaeth yn unig, mae'n rhaid iddo fod yn gynllun gweithredu. Dyna pam yr ydym ni'n ymgysylltu â'r mentoriaid cymunedol hynny sydd wedi dod i mewn i Lywodraeth Cymru, gan ariannu dros 50 o sefydliadau cymunedol ledled Cymru, felly bydd gan holl Aelodau'r Senedd grwpiau yn eu cymunedau sy'n ymgysylltu â hyn—a hefyd Fforwm Hil Cymru a sefydliadau cydraddoldeb hiliol sy'n ein harwain ni drwy hyn. Ond wrth gwrs, mae effaith anghymesur COVID-19 ar bobl dduon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig, a marwolaeth George Floyd, wedi taflu goleuni ar yr anghydraddoldebau dwfn hynny y mae'n rhaid i ni fynd i'r afael â nhw nawr. Rwy'n credu bod hwn yn arwydd da iawn ein bod ni'n cael y math hwn o ymateb eisoes yn y Senedd y prynhawn yma. Diolch.