5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am wella gwasanaethau iechyd i bobl yn y Rhondda? OQ56505

Diolch. Mae Cwm Taf Morgannwg yn parhau i ymateb gydag ystwythder ac arloesedd i’r galw ac i’r pwysau yn sgil y pandemig i gynnal a gwella gwasanaethau iechyd. Mae'r bwrdd iechyd yn cynllunio ar gyfer darparu gwasanaethau hanfodol ac allweddol yn barhaus ochr yn ochr â’r gwaith o ofalu am gleifion yr effeithiwyd arnynt gan COVID-19. A bydd yr Aelod yn ymwybodol o glwstwr Rhondda o feddygon teulu a'r ffordd y maent wedi llwyddo i aildrefnu'r ffordd y maent yn darparu triniaethau er mwyn sicrhau eu bod yn ystyried anghenion y pandemig.

Flwyddyn wedi’r cyfyngiadau symud mae llawer wedi newid. Ar ddechrau 2020, roedd llawer ohonom yn y Rhondda a thu hwnt yn ymladd i gadw gwasanaethau damweiniau ac achosion brys dan arweiniad meddygon ymgynghorol yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg. Mae cynlluniau canoli eich Llywodraeth Lafur, diolch byth, wedi’u rhoi o'r neilltu, ac am byth y tro hwn, gobeithio.

Mae'r flwyddyn ddiwethaf wedi dangos pa mor hanfodol yw capasiti ysbytai a pha mor bwysig yw gwasanaethau iechyd lleol, ac mae angen inni ddysgu'r gwersi hynny. Ym Mhlaid Cymru, rydym am fynd gam ymhellach a sefydlu canolfan ddiagnosis canser yn y Rhondda, felly a wnewch chi gefnogi hynny? Ac a ydych bellach wedi gweld gwerth cynnal meddygaeth frys dan arweiniad meddygon ymgynghorol mewn ysbytai fel Ysbyty Brenhinol Morgannwg am gyfnod amhenodol? Ac os ydych, a wnewch chi ymrwymo yn awr, os byddwch yn y Llywodraeth wedi'r etholiad ym mis Mai, y byddwch yn diystyru dod â'r cynlluniau hyn i gau adrannau damweiniau ac achosion brys yn eu holau, am gyfnod amhenodol, ac na fyddant yn opsiwn yn y dyfodol o’ch rhan chi?

Ni fu cynllun gan y Llywodraeth erioed i gau gwasanaethau damweiniau ac achosion brys dan arweiniad meddygon ymgynghorol; roedd yn rhaid i'r bwrdd iechyd ymdrin â realiti methu recriwtio staff. Mae'n fater o lwyddiant i bob un ohonom fod y bwrdd iechyd wedi llwyddo i recriwtio digon o feddygon, gan gynnwys meddygon ymgynghorol, i sicrhau adferiad y gwasanaeth hwnnw. Ac mewn gwirionedd, wrth weld Aelodau eraill o bob rhan o ardal Cwm Taf Morgannwg ar yr alwad hon, dylwn ddweud ei bod yn ffaith y byddai'r gwasanaeth hwnnw wedi methu heb gymorth meddygon ymgynghorol o rannau eraill o'r bwrdd iechyd. Pan ymwelais ag Ysbyty Brenhinol Morgannwg, cyfarfûm â meddygon ymgynghorol o Ysbyty Tywysoges Cymru a oedd wedi dod i'r ysbyty hwnnw i sicrhau bod y gwasanaeth yn parhau, ac nad oedd yn methu. Gwnaeth hynny gynnal gwasanaeth a rhoi lle i'r bwrdd iechyd fynd allan i recriwtio unwaith eto, a gwnaethant hynny'n llwyddiannus. Nid oes angen ailedrych ar y mater hwn felly gan fod ganddynt ddigon o staff. Yr her yw parhau i recriwtio a chadw staff yn yr ardal, er mwyn sicrhau nid yn unig fod gwasanaethau'n lleol ond eu bod o ansawdd uchel, a bydd dyfodol gwasanaethau iechyd a gofal yma yng Nghymru yn golygu y bydd angen inni adnewyddu ein gweithlu'n barhaus ac edrych eto ar y ffordd orau o ddarparu gofal o'r ansawdd gorau. Bydd y rhan fwyaf o'r gofal hwnnw'n lleol. Bydd angen i ofal arbenigol iawn fynd i ganolfannau arbenigol; yn sicr, byddwn i'n barod i deithio am y gofal gorau i mi a fy nheulu. Ond ni chredaf y dylai unrhyw un ohonom fod o dan unrhyw gamargraff fod bygythiad i wasanaethau damweiniau ac achosion brys dan arweiniad meddygon ymgynghorol. Wrth inni siarad yn awr, neu wrth nesu at yr etholiad, rwy'n gobeithio y bydd pobl yn y Rhondda a thu hwnt yn cydnabod ac yn derbyn y sicrwydd hwnnw ynghylch dyfodol gwasanaethau damweiniau ac achosion brys dan arweiniad meddygon ymgynghorol.