1. Teyrngedau i'w Uchelder Brenhinol Dug Caeredin

Part of the debate – Senedd Cymru am 11:15 am ar 12 Ebrill 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Caroline Jones Caroline Jones UKIP 11:15, 12 Ebrill 2021

(Cyfieithwyd)

Hoffwn fynegi cydymdeimlad fy ngrŵp â'i Mawrhydi a'r teulu brenhinol i gyd. Roedd Dug Caeredin yn ŵr ffyddlon, yn dad a thaid cariadus, a bydd y golled yn dilyn ei farwolaeth drist yn cael ei theimlo'n ddwfn gan bawb a oedd yn ei garu, ac mae fy meddyliau a'm gweddïau gyda chi ar yr adeg drist hon. Mae marwolaeth Dug Caeredin yn golled i’w deulu ac i’w ffrindiau, fel y mae i bawb ohonom. Fel rhywun brenhingar, rwy’n galaru am ddyn gwirioneddol fawr, ond hefyd am esiampl ddisglair o wasanaeth cyhoeddus. Rhoddodd Ei Uchelder Brenhinol ei fywyd i'w Frenhines a'n cenedl. Ac mae’n rhaid i hyd yn oed y gweriniaethwyr mwyaf ffyddlon gyfaddef bod y Tywysog Philip yn un o weision mwyaf y wladwriaeth, dyn a oedd yn ymroddedig i helpu eraill yn anad dim.

Roedd y Tywysog yn llysgennad gwych dros ein brenhiniaeth a'n gwlad. Ceisiodd roi buddiannau ein gwlad o flaen popeth arall, heb geisio unrhyw ffafriaeth wleidyddol erioed. Bydd marwolaeth y Tywysog Philip yn gadael bwlch mawr yn ein gwlad, gwlad y bu'n ymladd drosti yn yr ail ryfel byd gan ymgysegru ei fywyd iddi pan briododd â'r Dywysoges Elizabeth ym 1947. Parhaodd i wasanaethu ei Frenhines a'i wlad o flaen popeth arall dros y 70 mlynedd nesaf. Ni ellir ond dychmygu'r boen calon y mae'n rhaid ei fod wedi ei theimlo pan y bu'n rhaid iddo ymddeol oherwydd afiechyd ychydig dros dair blynedd yn ôl, yn 96 oed. Yn ystod ei 70 mlynedd o wasanaeth, hyrwyddodd Ei Uchelder Brenhinol lawer o achosion ac roedd yn noddwr oddeutu 800 o sefydliadau ac elusennau. O'r amgylchedd i addysg, roedd y Tywysog yn weithgar gyda llawer o achosion.

Mae'r rhan fwyaf o bobl yn ymwybodol o'r gwobrau sy'n rhannu ei enw, ond nid oes llawer o bobl yn gwybod ei fod wedi helpu i sefydlu Cronfa Bywyd Gwyllt y Byd ym 1961. Roedd y Tywysog Philip yn amgylcheddwr mawr hefyd, yn hyrwyddo natur hyd yn oed cyn i hynny ddod yn boblogaidd. Ar wahân i fod yn un o sylfaenwyr Cronfa Bywyd Gwyllt y Byd, roedd hefyd yn noddwr Meysydd Chwarae Cymru a llu o elusennau cadwraeth natur eraill. Fe oedd y person cyntaf i yrru car trydan o amgylch strydoedd Llundain, 10 mlynedd cyn i sylfaenydd Tesla gael ei eni hyd yn oed. Bydd ei Uchelder Brenhinol y Tywysog Philip, Dug Caeredin, yn cael ei golli'n fawr gan bob un ohonom, ac ymunaf â phawb i alaru yn sgil colli dyn mor wych a gwas cyhoeddus ardderchog. A boed i'w Mawrhydi gael rhywfaint o gysur o'r ffaith bod cynifer ohonom mor hoff o'i gŵr ffyddlon. Diolch yn fawr.