Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:01 pm ar 8 Mehefin 2021.
Rydym ni'n gwybod bod tandaliadau o ran pensiwn y wladwriaeth i ryw 200,000 o fenywod priod wedi mynd ymlaen am dros 20 mlynedd, ac mae wedi effeithio yn arbennig ar fenywod a oedd â phensiwn y wladwriaeth gwael yn eu hawl eu hunain. Roedd ganddyn nhw hawl i hawlio 60 y cant o bensiwn y wladwriaeth yn seiliedig ar gyfraniadau pensiwn eu gŵr. Yr hyn sy'n arbennig o warthus am y camgymeriad hwn yw efallai na fydd llawer o'r menywod hynny yn gallu hawlio'r swm llawn a gafodd ei dandalu iddyn nhw. Dim ond 12 mis o ôl-daliadau y bydd gan fenywod hawl iddyn nhw os oedd eu gwŷr wedi ymddeol cyn 2008 ac nad oedden nhw wedi gwneud cais i'r Adran Gwaith a Phensiynau am gynnydd i'w pensiwn. Mae Llywodraeth y DU, wrth gwrs, yn dweud ei bod wedi ysgrifennu at y menywod hynny yn rhoi gwybod iddyn nhw am y newid hwnnw i'r rheol. Fodd bynnag, fel yn sgandal Anghydraddoldeb Pensiwn Menywod yn Erbyn y Wladwriaeth, mae llawer o fenywod wedi dweud na wnaethon nhw dderbyn y llythyr hwnnw. A gan fy mod innau yn fenyw WASPI fy hun, gallaf ddweud wrthych na chefais i y llythyrau hawlio hynny ychwaith. Prif Weinidog, pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud ynghylch effaith y tandaliad sylweddol hwn ar y menywod hynny yng Nghymru ac, wrth gwrs, yr incwm a gollwyd i Gymru?