Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:58 pm ar 8 Mehefin 2021.
Wel, Llywydd, diolch i Rhun ap Iorwerth am dynnu sylw at Wythnos y Gofalwyr, sy'n wythnos bwysig iawn yma yng Nghymru. Mae gennym ni gyfran uwch o'n poblogaeth sy'n darparu gofal anffurfiol nag unrhyw ran arall o'r Deyrnas Unedig, ac roeddwn i'n falch iawn ddydd Llun fod fy nghyd-Aelod Julie Morgan wedi gallu gwneud cyhoeddiadau penodol, gan ddefnyddio arian yr ydym ni wedi ei neilltuo. Yr oedd ym maniffesto fy mhlaid i fy hun i sicrhau y gellir gwella gofal seibiant i ofalwyr yma yng Nghymru.
Yn y trefniadau partneriaeth gymdeithasol yr ydym ni wedi cytuno arnyn nhw yn ystod y 12 mis diwethaf, rydym ni wedi sefydlu fforwm gofal cymdeithasol newydd. Mae'n rhan o'r fforwm partneriaeth gymdeithasol, ac mae'n tynnu ynghyd y cyflogwyr, yr awdurdodau lleol a'r undebau llafur. Maen nhw'n rhoi cyngor i ni ar sut y gallwn ni sicrhau bod yr arian y byddwn yn ei fuddsoddi fel Llywodraeth, i sicrhau bod pobl yn y sector yn cael y cyflog byw gwirioneddol, yn cyrraedd y gweithwyr hynny yn hytrach na chyfrannu at elw cwmnïau preifat. Dyna'r unig oedi a fydd yn y system.
Mae'n ymwneud â sicrhau, gyda dros 1,000 o gyflogwyr gwahanol yn y sector—. Nid yw'r un fath ag yn y gwasanaeth iechyd. Pan oeddwn i'n Weinidog iechyd, roeddem ni'n gallu cytuno ar y cyflog byw gwirioneddol i gyflogwyr y gwasanaeth iechyd, ac mae'n syml iawn. Mae nifer y cyflogwyr yn fach, mae system genedlaethol, mae'r arian yn mynd i mewn ar un pen ac rydych chi'n gwybod i ble mae'n mynd ar y pen arall. Nid yw'n debyg iawn i hynny o gwbl yn y sector gofal cymdeithasol, o ystyried nifer y cyflogwyr sydd yn bodoli, y raddfa wahanol a'r ffordd wahanol y maen nhw'n gweithredu. Bydd y fforwm gofal cymdeithasol yn ein helpu i sicrhau bod gennym ni'r dulliau ar waith i sicrhau bod yr arian y bydd Llywodraeth Cymru yn ei fuddsoddi at y dibenion yr ydym ni'n eu rhannu â'r Aelod ac yn eu rhannu â Phlaid Cymru, wrth i'r ddau ohonom fod wedi gwneud hyn yn flaenoriaeth yn ein maniffestos—mae angen i ni sicrhau, mewn ffordd ymarferol, fod yr arian hwnnw yn cyrraedd ble yr ydym ni'n awyddus iddo ei gyrraedd. Cyn gynted ag y byddwn yn ffyddiog bod y dulliau yno, byddwn yn gallu bwrw ymlaen â'r gwaith hwnnw.