4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Gwasanaethau sy’n helpu pobl i wella o COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:44 pm ar 15 Mehefin 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 4:44, 15 Mehefin 2021

Diolch yn fawr. Gaf i yn gyntaf ddiolch i chi ac i Hefin David am greu a sefydlu'r grŵp trawsbleidiol COVID hir yma? Roeddwn i'n falch iawn fy mod i wedi gallu o leiaf fod yna am ychydig o funudau, fel roeddech chi'n ei ddweud, heddiw. Dwi'n ymwybodol bod angen inni wrando, a dwi wedi ceisio gwneud ymdrech yn ystod yr wythnosau diwethaf i siarad yn uniongyrchol gyda phobl sydd wedi bod yn dioddef. Mae COVID hir yn gymhleth—mae'n rili gymhleth. Dyw e ddim jest yn un peth, a dyna ran o'r broblem; mae hi'n anodd iawn rhoi eich breichiau o'i chwmpas hi. A dyna pam, dwi'n meddwl, mai'r ffordd i fewn i'r system yw drwy'r GPs yn lleol.

Dwi'n cytuno â chi ei bod hi'n hollbwysig, yn arbennig gyda chyflwr newydd, ein bod ni'n dysgu oddi wrth ein gilydd ac yn dysgu o arfer da. Dwi wedi cael rhestr o beth sy'n cael ei wneud ar draws y byrddau iechyd gwahanol, ac mae yn ddiddorol i weld bod pobl yn ei wneud e mewn ffyrdd gwahanol. Ond wrth inni ddysgu, dwi'n meddwl ei bod hi'n werth inni sicrhau bod yr arfer da yna yn cael ei rannu, a dwi'n gobeithio y bydd hi efallai yn creu model y gallwn ni ei ddilyn ar gyfer afiechydon eraill sydd yn gymhleth. Mae yna afiechydon eraill lle mae yna angen i weld mwy nag un arbenigwr, felly dwi'n gobeithio y gallwn ni jest meddwl am newid y system. Dwi'n gobeithio fyddwn ni ddim yn colli'r cyfle yma i wneud newidiadau yn ystod cyfnod o newid.

O ran pobl sydd yn dioddef tu fewn i'r gwasanaeth iechyd, mi welwch chi yn y rhaglen rŷm ni'n ei chyhoeddi heddiw, Adferiad, bod yna ddarn sydd yn cydnabod hynny, sydd yn dangos ein bod ni'n deall bod yna broblemau tu fewn i'r NHS, ac ein bod ni yn wyliadwrus a bod yna safonau sydd angen iddyn nhw gadw atyn nhw. Dwi'n meddwl bod mwy o waith i'w wneud pan fo'n dod i gyflogwyr eraill, a dwi'n edrych ymlaen i weithio efallai gyda'r undebau i sicrhau ein bod ni yn codi ymwybyddiaeth ymhlith cyflogwyr ar draws Cymru hefyd.