6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Ymadael â'r Undeb Ewropeaidd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 23 Mehefin 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru 4:51, 23 Mehefin 2021

(Cyfieithwyd)

Gwyddom beth oedd yr ymgyrch 'gadael' yn ei olygu pan oeddent yn gweiddi am adfer rheolaeth. Adfer rheolaeth i San Steffan. Nid oedd Cymru ar yr agenda. O'r dechrau, nid oedd lle i Gymru o gwbl. Gwelsom hyn yn Neddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 a roddai gyfyngiadau pellach ar y setliad datganoli yng Nghymru, ac fe'i gwelwn yn awr gyda Chymru'n cael ei hanwybyddu dro ar ôl tro. Gwrandewch, Aelodau; gwrandewch ar sŵn y llif cyson o fygythiadau i ddatganoli ar ôl Brexit. Deddf marchnad fewnol y DU, cronfa codi'r gwastad, cronfa ffyniant gyffredin, cawsant oll eu cynllunio er mwyn ail-lunio'r map gwleidyddol y mae pobl Cymru wedi pleidleisio o'i blaid dro ar ôl tro.

Gwnaeth yr ail baragraff yng nghynnig y Ceidwadwyr heddiw i mi chwerthin, lle maent yn dweud y dylid parchu canlyniadau refferenda. Nawr, wel, mae hynny'n chwerthinllyd yn dod oddi ar feinciau'r Ceidwadwyr. Cyn yr etholiad, datganodd un o'ch Aelodau ei fod o'r diwedd yn mynd i ddod ag arbrawf datganoli i ben yng Nghymru. Dywedodd yr Aelod hwnnw hefyd y bydd yn ymgyrchu i roi diwedd ar ddatganoli yng Nghymru. A yw hynny'n dangos parch at ganlyniadau dau refferendwm yn 1997 a 2011? Safodd eich arweinydd yn y Senedd—eich arweinydd yn y Senedd—yn 2005 ar faniffesto a ddywedai y byddent yn cael refferendwm a fyddai'n cynnwys opsiwn i ddiddymu'r Cynulliad. A yw hynny'n dangos parch at ewyllys pobl Cymru? A'r wythnos hon—dim ond yr wythnos hon—clywsom gan Weinidog yr economi, a ddywedodd, er iddo gael ei wahodd i'r trafodaethau masnach gyda'r UE, na chaniatawyd iddo ddweud dim. Nid oedd yn cael cyfrannu. A yw hynny'n dangos parch at ein Llywodraeth yma yng Nghymru? Gadewch imi ddweud hyn wrth feinciau'r Ceidwadwyr yn awr: nid arbrawf yw ein Senedd yng Nghymru. Nid yw yma i ddod i ben ar fympwy Plaid Geidwadol mewn Llywodraeth, ac nid ystum symbolaidd mohonom. Nid ydym yma i gael ein gweld yn hytrach na'n clywed.