Mae'n bleser gen i fod yn rhan o'r ddadl hon heddiw ac rwy'n diolch i chi, Gweinidog, am eich datganiad agoriadol. Nid oes dim amheuaeth nad yw'r pandemig wedi gwthio Cymru i ochr y dibyn ac mae'n dangos pa mor bwysig yw hi fod Cymru yn parhau i fod yn rhan annatod o Deyrnas Unedig gref. Wedi'r cyfan, fe wnaeth y mesurau cadarn a weithredwyd yn gyflym gan Lywodraeth Geidwadol y DU o £8.6 biliwn o gyllid ers dechrau'r pandemig ddiogelu cannoedd ar filoedd o swyddi, gan amddiffyn bywoliaethau ar hyd a lled Cymru rhag rhai o effeithiau mwyaf difrifol y pandemig. Mae'r cymorth hwn yn ychwanegol, wrth gwrs, at gynlluniau'r DU gyfan fel cynllun cadw swyddi y coronafeirws a'r cynllun incwm hunangyflogaeth.

Ond, Llywydd, ar ôl darllen y gyllideb atodol am y tro cyntaf, cefais fy synnu wrth nodi bod gwerth tua £2 biliwn o arian nad yw wedi ei ddyrannu o hyd yn eistedd yng nghoffrau Llywodraeth Cymru; £1.2 biliwn cyllidol a'r gweddill yn gyfalaf. Mae hwn yn swm sylweddol iawn o arian, ac rwy'n siŵr y byddai pawb yn y Siambr hon yn cytuno. Dro ar ôl tro, rydym ni wedi clywed Gweinidogion Llywodraeth Cymru—a hynny'n gwbl briodol—yn galw am gyllid i ymdrin â'r pandemig. Ond wedyn i beidio â defnyddio'r cyfan ar adeg o argyfwng cenedlaethol, nid yw hynny'n gwneud synnwyr. Llywydd, mae'n debyg iawn i gael arian ar gyfer llogi adeiladwr i atal eich nenfwd sydd wedi ei ddifrodi rhag cwympo i mewn, ac wedyn penderfynu peidio â defnyddio'r holl arian a roddir i chi gan olygu bod y risg yn parhau. Mae angen y buddsoddiad hwnnw ar bobl Cymru yn awr fel y gallan nhw ddechrau ailgodi'n gryfach. Yn fwy nag erioed o'r blaen, mae angen cynllun adfer hirdymor cynaliadwy ar gyfer ein GIG, ein hysgolion, busnesau ac awdurdodau lleol hollbwysig arnom yn daer. Felly, Gweinidog, ble mae eich cynllun i fuddsoddi yr £1.2 biliwn hwn nad yw wedi ei ddyrannu? Pryd y bydd gwasanaethau yn gweld y cyllid sydd ei angen arnyn nhw yn daer?

Gweinidog, er fy mod i'n croesawu unrhyw gam credadwy i roi hwb i'n hadferiad economaidd, byddaf yn dal i dynnu sylw at feysydd o wendid. Nid yw'r rheswm dros hyn yn wleidyddol, ond dyna'r hyn y dylai gwrthblaid resymol ei wneud. Dyna pam yr wyf wedi fy siomi braidd na fydd rhannau o'r gyllideb atodol yn gwneud dim mwy na chrafu wyneb yr hyn sydd ei angen mewn gwirionedd i helpu Cymru i adfer ar ôl y pandemig. Ystyriwch, er enghraifft, gronfa galedi llywodraeth leol, a ddaeth i ben ym mis Mehefin, sy'n golygu bod cynghorau yn wynebu ymyl dibyn yn ariannol erbyn hyn. Neu y ffaith mai dim mwy na diferyn yn y môr yw'r arian ychwanegol a gafodd ei gyhoeddi ar gyfer ein GIG annwyl, neu'r ffaith frawychus nad yw'n ymddangos bod unrhyw gefnogaeth ychwanegol i'n cymunedau gwledig, er gwaethaf yr effaith andwyol y mae'r pandemig wedi ei chael ar yr ardaloedd gwledig hyn. Mewn geiriau eraill, mae llawer o'r mesurau a amlinellir yn y gyllideb atodol naill ai yn gyllid tymor byr neu'n fentrau sydd wedi cau, ond mae angen y mentrau hyn i ddarparu cymorth hirdymor.

Yn olaf, Gweinidog, gwn fod y pandemig wedi cael effaith andwyol ar y sector trafnidiaeth, ac rwy'n cydnabod bod y Llywodraeth wedi darparu cymorth ychwanegol, fel yr £16 miliwn i Faes Awyr Caerdydd a £70 miliwn i Trafnidiaeth Cymru. Fodd bynnag, mae'n werth nodi, fel y crybwyllwyd yn adroddiad Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid, fod hyn ar ben y ffaith bod y Llywodraeth wedi dileu gwerth £40 miliwn o ddyledion Maes Awyr Caerdydd a £167 miliwn ychwanegol a roddwyd i Trafnidiaeth Cymru y llynedd. Yn amlwg, nid yw hon yn ffordd gynaliadwy o redeg gwasanaethau. A wnewch chi ddweud wrthyf a yw Llywodraeth Cymru yn wynebu twll du ariannol yn y dyfodol oherwydd hyn? Beth yw eich cynlluniau ar gyfer rhoi'r gwasanaethau hyn yn ôl ar ddyfodol ariannol cynaliadwy? Mae amser yn hanfodol yma. Mae angen cynllun beiddgar, uchelgeisiol arnom i sicrhau bod Cymru yn adfer ar ôl COVID. Mae angen i bob un ohonom ni nawr weithredu er budd cenedlaethol Cymru, a dyna pam yr wyf i'n mawr obeithio, Gweinidog, y byddwch yn rhoi sylw i fy ngalwadau i heddiw. Diolch, Llywydd.