Rwy'n croesawu'r gyllideb atodol gyntaf hon ar gyfer 2021-22 yn fawr iawn. Mae'n gyfnod eithriadol i'r ddeddfwrfa hon ac i bobl Cymru na welwyd erioed o'r blaen mewn cyfnod o heddwch. Wrth i ni fynd i'r afael â'r argyfwng newid hinsawdd a thrawsnewid, mae Cymru yn parhau i gael cyllid bloc 3 y cant yn is y pen nag yn 2010. Rydym yn wynebu ansicrwydd gwirioneddol o ran pontio ar ôl ymadael â'r UE, amwysedd ariannol o golli cronfeydd pontio y DU, wrth i hen ardaloedd Amcan 1 gael eu hepgor yn llwyr o gyllid codi'r gwastad y DU, a'r hyn y gellir ei alw ar y gorau yn ail-grynhoi cyfansoddiadol, yn groes i ddatganoli a'n mandad deddfwriaethol, a diffyg gwirioneddol a chronig mewn hyblygrwydd ariannol a'r adolygiad cynhwysfawr o wariant sydd ar goll. A thrwy hyn i gyd, Llywydd, rydym yn brwydro'r pandemig byd-eang ei hun, y cyfan y mae wedi ei olygu i'n pobl, ein heconomi a'n hymwrthedd cenedlaethol.

Rwy'n croesawu cael fy ailbenodi i Bwyllgor Cyllid Cymru, ac yn cwtogi fy sylwadau i ganolbwyntio ar argymhelliad 10 o waith craffu'r Pwyllgor Cyllid ar y gyllideb atodol gyntaf. Felly, nid wyf i'n petruso rhag pwysleisio pwysigrwydd llywodraeth leol wrth ddarparu gwasanaethau hanfodol i bobl, yn aml y rhai mwyaf agored i niwed ar adegau o normalrwydd. Mae'r pandemig wedi dangos ac yn dystiolaeth o ba mor hanfodol fu llywodraeth leol yn ein hadferiad o ran logisteg pandemig, o ran gwaith cydgysylltu, gweinyddu a chefnogi brys. Yn fyr, mae llywodraeth leol wedi bod yn hanfodol i frwydr Cymru yn erbyn COVID-19.

Mae paragraffau 68 i 73 o adroddiad y Pwyllgor Cyllid, tudalennau 24 a 25, yn canolbwyntio ar lywodraeth leol yn y gyllideb atodol gyntaf, ac roedd y gyllideb derfynol yn cynnwys £206.6 miliwn i gefnogi llywodraeth leol ar gyfer y chwe mis cyntaf hynny drwy'r gronfa galedi llywodraeth leol. Ac mae hynny'n ychwanegu at dros £660 miliwn o ddyraniad ychwanegol i lywodraeth leol yn 2021. Felly, roeddwn i wedi fy nghalonogi yn fawr o weld bod y Gweinidog wedi cadarnhau, yn ogystal â'r cyllid ar gyfer y gronfa galedi llywodraeth leol am y chwe mis cyntaf a gyhoeddwyd yn y gyllideb derfynol, fod y Gweinidog wedi cytuno ar £76 miliwn ychwanegol drwy'r gronfa galedi, yn arbennig ar gyfer pwysau gofal cymdeithasol.

Mae'r gronfa galedi wedi darparu cyllid ar gyfer prydau ysgol am ddim, taliadau hunanynysu ac ychwanegiadau at dâl salwch gweithwyr gofal cymdeithasol, ac wedi ariannu profion hollbwysig a phodiau ymwelwyr yn ein cartrefi gofal, ymysg llawer o ymyriadau eraill. Ac rydym yn gwybod nad yw'r pandemig hwn ar ben, er bod Cymru wedi ei chadw'n ddiogel gan ddull pwyllog Llywodraeth Lafur Cymru sydd wedi'i ysgogi gan epidemioleg, a'r rhaglen frechu hynod lwyddiannus sy'n arwain y ffordd yn y byd, gan sicrhau ein bod yn un o'r gwledydd sydd wedi'i brechu fwyaf ar y ddaear. Ac, o'r herwydd, rwy'n croesawu yn fawr sylwadau'r Gweinidog i'r lle hwn ar 23 Mehefin y gellid dyrannu rhagor o arian drwy'r gronfa galedi, pe bai ei angen, ac mae ei angen yn wir. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i gadw Cymru'n ddiogel wrth sicrhau hefyd fod ein harian yng Nghymru, o dan yr amgylchiadau anoddaf a brofwyd erioed gan y ddeddfwrfa hon a'n gwlad, mewn cyflwr da, ac rwy'n cefnogi cymeradwyaeth y gyllideb atodol gyntaf hon ar gyfer 2021-22. Anogaf bob Aelod i wneud yr un peth. Diolch.