1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru ar 14 Gorffennaf 2021.
7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am flaenoriaethau tai Llywodraeth Cymru ar gyfer Gogledd Cymru? OQ56779
Mae tai cymdeithasol yn parhau i fod yn flaenoriaeth i mi a'r Llywodraeth hon ar gyfer Cymru gyfan. Mae hyn yn adlewyrchu ein hymrwymiad i ddarparu 20,000 o gartrefi carbon isel newydd ar gyfer rhent cymdeithasol dros dymor y Llywodraeth hon. Dyrannwyd £50.4 miliwn o'r grant tai cymdeithasol i ranbarth Gogledd Cymru ar gyfer 2021-22, i adeiladu cartrefi cymdeithasol mawr eu hangen.
Diolch am eich ymateb, Weinidog. Fel y gwyddoch, mae eich asesiad o'r angen am dai yng ngogledd Cymru yn datgan y dylid adeiladu tua 1,600 o gartrefi bob blwyddyn yn y rhanbarth am yr 20 mlynedd nesaf. Ar hyn o bryd, mae'r nifer datblygu hwnnw oddeutu 1,200 o gartrefi y flwyddyn. Felly, mae bwlch eithaf sylweddol rhwng yr hyn sydd ei angen a'r hyn sy'n cael ei adeiladu. Fel y byddwch hefyd yn deall, mae datblygwyr preifat yn aml yn llwyddo'n dda i fodloni gofynion pobl leol a darparu tai fforddiadwy. Ac yn wir, mae llawer o'r datblygwyr preifat hynny'n fusnesau bach sy'n gwneud gwahaniaeth mawr yn eu heconomi leol. Er hynny, yn ystod y blynyddoedd diwethaf, rydym wedi gweld gostyngiad cyson yn nifer yr anheddau sy'n cael eu datblygu gan y datblygwyr preifat hynny. Felly, gyda hynny mewn golwg, pa gamau rydych yn eu cymryd i annog datblygwyr preifat i adeiladu mwy o dai yng ngogledd Cymru?
Ie, diolch am hynny. Mae'n bwynt pwysig iawn mewn gwirionedd, oherwydd mae gennym nifer o broblemau yn y farchnad adeiladu tai gan fusnesau bach a chanolig o ran llif arian, ffrwd waith ac yn y blaen. Ac eto, roedd Lee Waters a minnau'n amlwg iawn yn y fforwm adeiladu yn y Senedd ddiwethaf—credaf ichi ddod yno'n gwisgo het wahanol unwaith neu ddwy—i sicrhau ein bod yn rhoi ffrwd waith yn ei lle ar gyfer cwmnïau adeiladu yn gyffredinol, ac roedd adeiladwyr tai yn un o'r llinellau gwaith a oedd yn deillio o'r prosiect adeiladu, i geisio helpu gyda llif arian a nifer o faterion eraill.
Mae gennym nifer o bethau eraill hefyd, gan gynnwys y cynllun hunanadeiladu, cynlluniau cyn rhoi cymeradwyaeth gynllunio ac yn y blaen a luniwyd i helpu'r farchnad busnesau bach a chanolig gyda rhai o'r problemau sy'n gysylltiedig â'r angen i gadw cronfeydd mawr o arian parod wrth gefn tra'u bod yn sicrhau cymeradwyaeth gynllunio ac ati. Ac rydym hefyd yn annog landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i weithio gyda'u busnesau bach a chanolig lleol fel contractwyr wedi'u contractio'n uniongyrchol i'w helpu gyda materion llif arian. Rydym yn fwy na pharod i helpu'r farchnad i chwarae'r rôl yr hoffem iddynt ei chwarae yn gyffredinol ac yn wir, hebddynt, ni allwn adeiladu'r 20,000 o gartrefi cymdeithasol carbon isel, felly rydym yn awyddus iawn i sicrhau bod ein darparwyr yn parhau'n hyfyw ac yn gadarn ac rydym yn awyddus i weithio gyda hwy i sicrhau eu bod yn cael y gefnogaeth a'r ffrwd waith sydd ei hangen arnynt.
And finally cwestiwn 8, Altaf Hussain.