O ran comisiynu, mae ein Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant 2014 yn gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i ganfod a darparu lleoliadau ar gyfer plant sy'n derbyn gofal. I'r perwyl hwn, mae pob un o'n hawdurdodau lleol yn aelodau o Gonsortiwm Comisiynu Plant Cymru. Mae'r swyddogaeth ganolog hon, a ddatblygwyd gan awdurdodau lleol, yn symleiddio'r broses gomisiynu yng nghyd-destun ansawdd a gwella canlyniadau i blant, ac mae'n cael ei gwerthfawrogi'n fawr gan y comisiynwyr a'r darparwyr sy'n ei defnyddio.

Er mwyn cryfhau'r trefniadau hyn ymhellach, rwy'n falch o ddweud ein bod wedi cyhoeddi ein cod ymarfer ar gyfer adroddiadau sefydlogrwydd y farchnad. Mae hon yn ddyletswydd newydd ar awdurdodau lleol a byrddau iechyd o fewn ardal bwrdd partneriaeth rhanbarthol i gynhyrchu asesiadau digonolrwydd mewn perthynas â gofal a chymorth. Mae'r adroddiadau hyn wedi'u cynllunio i hyrwyddo gwasanaethau sefydlog a chadarn ar gyfer gofal cymdeithasol i blant ac oedolion ar draws pob rhanbarth yng Nghymru, yn enwedig mewn perthynas â gwasanaethau a reoleiddir megis darpariaeth cartrefi gofal. Bydd yr adroddiadau hefyd yn mynd i'r afael â materion fel tueddiadau cyflenwad a galw, cynaliadwyedd, arferion comisiynu, ac yn galluogi pobl i wneud penderfyniadau mwy gwybodus am wasanaethau.

Er mwyn cefnogi unigolion ag anableddau dysgu, y mis hwn, rydym yn cyhoeddi cod ymarfer statudol ar ddarparu gwasanaethau awtistiaeth i'w weithredu o fis Medi eleni ymlaen. Ategir y cod gan ganllawiau i egluro'r gwasanaethau a ddarperir i bobl awtistig a'u rhieni a'u gofalwyr. Rhoddir dyletswyddau pwysig i awdurdodau lleol a byrddau iechyd mewn pedwar maes allweddol: asesu a diagnosis, gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol, hyfforddiant ymwybyddiaeth, a chynllunio, monitro a chynnwys rhanddeiliaid.

Ond gadewch i mi eich sicrhau, er bod gennym lawer o ddeddfwriaeth eisoes ar waith, wrth fwrw ymlaen ag ymrwymiadau ein Llywodraeth y tymor hwn, byddwn yn archwilio'r holl opsiynau deddfwriaethol sydd ar gael i ni. Byddwn yn cryfhau'r ddeddfwriaeth bresennol lle bo angen, megis ein gwaith i wella cyfrifoldebau rhianta corfforaethol ar draws y sector cyhoeddus.

Nawr, ar bwynt olaf Jane Dodds yn y cynnig, a ffocws ei haraith a llawer o ffocws y ddadl yma heddiw, rwy'n siŵr y bydd yr Aelodau'n ymwybodol o faniffesto'r Llywodraeth a'i rhaglen lywodraethu lle mae'n ymrwymo'n glir iawn i ddileu elw preifat o ofal plant sy'n derbyn gofal yn ystod y tymor hwn. Mae dileu gwneud elw o ofal plant sy'n derbyn gofal yn flaenoriaeth uchel i'r Llywodraeth hon. Credwn y dylai gofal cyhoeddus olygu bod plant yn derbyn gofal gan awdurdodau lleol neu ddarparwyr nid-er-elw eraill, lle mae gwerthoedd cymdeithasol a lles gorau plant a chanlyniadau i blant yn brif gymhellion.

Gwyddom gan blant a phobl ifanc eu hunain eu bod yn teimlo eu bod yn cael eu hecsbloetio gan sefydliadau preifat mawr sy'n gallu gwneud elw o'u profiad bywyd o fod mewn gofal, ac nid wyf yn beirniadu'r sefydliadau hynny, nid wyf ond wedi gwrando ar blant—wedi gwrando ar blant ac wedi gwrando ar yr hyn a ddywedant. Credaf y byddai'n ddefnyddiol pe bai Aelodau yn y Siambr hefyd yn gwrando ar yr hyn a ddywedant, oherwydd maent yn gwneud achos pwerus iawn dros eu teimladau am y mater hwn. Mae'r comisiynydd plant a Voices from Care hefyd wedi ymgyrchu ar y mater, a gallant hwy a'r plant y maent yn eu cynrychioli fod yn falch ein bod yn gweithredu. A nodaf yr hyn a ddywedodd Laura: y byddem yn gwneud hyn yn ofalus, byddem yn ei wneud dros oes senedd, sef pum mlynedd, byddem yn ei wneud mewn partneriaeth â'r sector gwirfoddol, gyda'r sector nid-er-elw, byddem yn tynnu'r sector preifat i mewn i drafod ein cynlluniau. Felly, mae'n sicr yn rhywbeth y byddem yn ei wneud yn ofalus iawn.

Mae'r Ddeddf gwasanaethau cymdeithasol a llesiant yn cynnwys darpariaethau sydd wedi'u cynllunio i hyrwyddo'r defnydd o fentrau cymdeithasol, cwmnïau cydweithredol a gwasanaethau a arweinir gan ddefnyddwyr, ac rydym eisiau gweld mwy o'r math hwn o ddarpariaeth ar gyfer plant sy'n derbyn gofal yng Nghymru. Dyna un o'r rhesymau pam y gwnaethom ymgynghori ar ein Papur Gwyn 'Ailgydbwyso gofal a chymorth'. Bydd yr Aelodau'n cofio fy mod wedi darparu trosolwg o'r ymatebion i'r ymgynghoriad hwn yr wythnos diwethaf. Rydym wedi ymrwymo i wella'r broses o gomisiynu gofal drwy ddatblygu fframwaith cenedlaethol sy'n canolbwyntio ar ganlyniadau a gwerth cymdeithasol. Gwyddom fod gennym waith sylweddol i'w wneud gydag ystod eang o randdeiliaid a buddiannau eraill, ac edrychwn ymlaen at weithio gyda'r rhai sydd eisiau ein helpu i gyflawni ein cynlluniau radical ac uchelgeisiol ar gyfer gofal cymdeithasol yng Nghymru. Rwy'n benderfynol o gyflawni ein huchelgais i gael gwared ar elw o'r sector gofal, gan mai dyna'r peth iawn i'w wneud. 

Hoffwn gloi gydag ychydig eiriau am agwedd y Llywodraeth hon at blant a phobl ifanc yng Nghymru. Rwyf eisiau sicrhau'r Siambr fod y Llywodraeth hon yn gweithio ar eu rhan. Rydym yn glir yn ein cydnabyddiaeth o blant a phobl ifanc fel dinasyddion a deiliaid hawliau. Rydym eisiau gwella profiad plentyndod a bywyd fel oedolion ifanc yma a'u galluogi i fyw'r mathau o fywydau y maent eisiau eu byw ac y gallant eu byw. Felly, diolch, Jane, am ddod â hyn gerbron y Senedd. Diolch.