Part of 2. Cwestiynau i’r Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd – Senedd Cymru am 2:40 pm ar 15 Medi 2021.
Diolch yn fawr iawn. Dwi'n edrych ymlaen yn fawr iawn at ryw fath o adolygiad mewnol ar hynny a strategaeth ynglŷn â datblygu'r sector ar gyfer y dyfodol.
Mater arall a godais i gyda'r Gweinidog cyn gwyliau’r haf oedd y mater o brynu tir fferm gan sefydliadau a chorfforaethau mawr ar gyfer plannu coed, a'r rhan fwyaf o'r rhain yn dod o'r tu allan i Gymru, a'r tir hwnnw'n cael ei ddefnyddio yn hytrach na chynhyrchu bwyd. Yn hytrach na dilyn egwyddor y goeden gywir, yn y man cywir, am y rheswm cywir, mae cymunedau Cymru ar eu colled wrth i unrhyw fanteision amgylcheddol ac economaidd a gafwyd o'r camau hyn fynd i gwmnïau y tu allan i Gymru, a pheidio ag aros o fewn cymunedau lleol. Ac mae hyn, yn anffodus, yn enghraifft arall o adnoddau Cymru'n cael eu hecsbloetio gan ddiddordebau allanol, fel sydd wedi digwydd dros y blynyddoedd gyda'n glo, ein dŵr ni, a'n trydan ni.
Dros yr haf, yn anffodus, mae'n ymddangos bod y sefyllfa wedi gwaethygu a chyflymu. Ac fel rydw i wedi ei ddweud o'r blaen, os na all ffermwyr Cymru brynu tir yn eu cymunedau lleol pan fydd ar werth, oherwydd eu bod yn cael eu tanseilio gan gwmnïau cyfoethog o Lundain, bydd hyn yn niweidio diwylliant, iaith a threftadaeth lleol. Dŷn ni'n gwybod eich bod chi wedi sefydlu cynllun coedwigoedd cenedlaethol, ond pa gamau y byddwch chi fel Llywodraeth yn eu cymryd i ddatrys y problemau hyn a diogelu tir a chymunedau lleol Cymru?