Part of the debate – Senedd Cymru am 4:35 pm ar 15 Medi 2021.
Yr hyn rwy'n cytuno ag ef yw ei fod yn gynnydd dros dro a gyflwynwyd mewn ymateb i COVID-19 ac a gafodd ei estyn y tu hwnt i'r dyddiad a addawyd yn wreiddiol.
Heddiw, bydd gwariant lles yn dal i fod yn £241 biliwn yn 2021-22, gyda thros £111 biliwn ar les oedran gweithio, neu 4.9 y cant o'r cynnyrch domestig gros. Mae credyd cynhwysol yn darparu rhwyd ddiogelwch, ond nid yw wedi'i gynllunio i gaethiwo pobl mewn lles. Yn anffodus, fodd bynnag, fel y dywed ein gwelliant 2, mae lefelau tlodi yng Nghymru yn uwch nag mewn rhannau eraill o'r DU oherwydd methiant Llywodraethau Cymru olynol, sy'n gyfrifol am fesurau i hyrwyddo ffyniant a threchu tlodi yng Nghymru ers dros 22 mlynedd.
Fel yr adroddodd Sefydliad Joseph Rowntree y llynedd, mae Cymru wedi gweld cyfradd uwch o dlodi na gwledydd eraill y DU drwy gydol datganoli ers 1999, ac mae ganddi lefelau ffyniant gwerth ychwanegol gros is nag unrhyw wlad arall yn y DU. Ymhellach, canfu eu hadroddiad 'Tlodi yng Nghymru 2020' fis Tachwedd diwethaf fod cyflogau Cymru'n dal i fod yn is i bobl ym mhob sector na gweddill y DU a bod bron i chwarter y bobl yng Nghymru, hyd yn oed cyn y coronafeirws, yn byw mewn tlodi, yn byw bywydau ansicr ac ansefydlog. Ac fel y dywedodd Sefydliad Bevan hefyd, roedd tlodi'n broblem sylweddol yng Nghymru ymhell cyn dyfodiad COVID-19, a hynny er gwaethaf y biliynau a dderbyniwyd ac a wariwyd gan Lywodraethau Cymru olynol, arian a oedd i fod i fynd i'r afael â'r bwlch ffyniant.
Erbyn mis Mehefin eleni, roedd Llywodraeth Cymru wedi derbyn £8.6 biliwn yn ychwanegol gan Lywodraeth y DU ers dechrau'r pandemig. Fel y dywed Archwilio Cymru, dyrannodd £5.1 biliwn i ymateb COVID-19 yn 2020-21, ac mae gan Lywodraeth Cymru o leiaf £2.6 biliwn ychwanegol ar gael yn 2021-22. Cyhoeddwyd yr adroddiad hwnnw yr wythnos hon. Mae angen buddsoddi'r arian hwn i adeiladu'n ôl yn well, codi pobl allan o dlodi, eu hatal rhag treulio—