Part of the debate – Senedd Cymru am 4:46 pm ar 21 Medi 2021.
Diolch i'r Gweinidog am eich datganiad y prynhawn yma. Byddwn ni'n cefnogi'r rheoliadau hyn heddiw, gan fod y rheoliadau hyn yn ymwneud â llacio'r cyfyngiadau.
Yn anffodus, mae'r adolygiad tair wythnos diweddaraf wedi methu ag ymdrin â'r sector gofal cymdeithasol unwaith eto. I ddyfynnu perchennog cartref gofal yn sir Ddinbych, 'Mae pobl hŷn yn aml yn cael eu hanghofio a'u gwthio i waelod y rhestr flaenoriaethau'. Nid yw datganiad ysgrifenedig y Prif Weinidog ar yr adolygiad o reoliadau COVID Cymru ond yn sôn am y sector gofal wrth fynd heibio, gan ddweud y byddai preswylwyr a staff cartrefi gofal yn dechrau cael brechiadau atgyfnerthu yr wythnos hon. Mae'r sector gofal yn gyfrifol am ofalu am y bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas. Fe wnaethom ni gau rhannau cyfan o'n heconomi i ddiogelu'r union bobl hynny, y rhai sydd fwyaf agored i COVID. Nawr bod gennym ni frechlynnau effeithiol a'n bod yn gallu agor unwaith eto a dychwelyd at ryw fath o fywyd normal, nid yw'n esgus i anghofio am y rhai sydd mewn gofal unwaith eto.
Rydym ni'n brechu pobl ifanc yn eu harddegau ac yn cyflwyno trydydd dos, ac eto mae gennym ni fwy na 9 y cant o staff mewn cartrefi gofal o hyd sydd eto i gael eu hail ddos, ac ni all hyn fod oherwydd petruster ynghylch y brechlyn neu gamwybodaeth gwrth-frechu. Mae mil dau gant a chwe deg tri o aelodau staff sy'n gweithio yn ein cartrefi gofal wedi cael dos cyntaf ond nid ail ddos, er y gall un dos amddiffyn rhag dal a lledaenu'r feirws, ond nid cymaint â dau ddos neu dri hyd yn oed. Nid yw'n syndod bod darparwyr cartrefi gofal yn pryderu'n fawr am eu hatebolrwydd a pham maen nhw'n galw'n daer ar Lywodraeth Cymru i ymestyn yr indemniad sydd gan y GIG i'r sector gofal. Yn ystod y Senedd ddiwethaf, cyflwynodd Llywodraeth Cymru ddeddfwriaeth i ddiogelu'r GIG rhag hawliadau atebolrwydd. Mae angen iddyn nhw sicrhau bod gan y sector gofal amddiffyniadau tebyg, yn enwedig yng ngoleuni'r pandemig a phrinder cronig ymhlith staff. Rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn mynd i'r afael â'r pwyntiau hyn yn ystod y tair wythnos nesaf. Diolch yn fawr iawn.