Hoffwn gofnodi bod ein criwiau ambiwlans a gweithwyr y GIG yn gwneud gwaith gwych yn yr amgylchiadau eithriadol o anodd sy'n wynebu'r GIG, ac rwyf eisiau diolch i bob un ohonynt am y gwaith anhygoel a wnânt. Yr wythnos diwethaf, codais fater amseroedd ymateb ambiwlansys gwael yn y Siambr hon. Ymunodd nifer o'm cyd-Aelodau Ceidwadol ac eraill â mi, Aelodau sy'n wynebu sefyllfa debyg ar draws eu hetholaethau. Rwyf wedi derbyn llawer iawn o ohebiaeth yn bersonol gan etholwyr a'n staff GIG sy'n pryderu'n fawr am y sefyllfa bresennol. Mae'n amlwg fod problem yma nad yw'n cael sylw. Ac eto, pan ofynnais i Lywodraeth Cymru fynd i'r afael â'r mater hwn yr wythnos diwethaf, roedd yn ymddangos fel pe baent yn claddu eu pennau yn y tywod.

Mae'n ymddangos nad ar Gymru'n unig y mae'r mater hwn yn effeithio, mae'n effeithio ar rannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Mae Llywodraeth yr Alban wedi gorfod galw ar y fyddin i gefnogi eu GIG gyda'r pwysau digynsail sydd arnynt. Rwy'n falch fod Llywodraeth Cymru wedi cydnabod cais gan wasanaeth ambiwlans Cymru ac y bydd yn awr yn anfon y cais am gymorth gan y fyddin at y Weinyddiaeth Amddiffyn.

Rwy'n siarad â pharafeddygon ym Mrycheiniog a Sir Faesyfed a ledled Cymru, ac maent wedi dweud wrthyf nad diffyg ambiwlansys sy'n achosi'r broblem, er y croesewir unrhyw gymorth ychwanegol; yr hyn sy'n achosi'r broblem yw na allant gael cleifion o'r ambiwlansys i mewn i adrannau damweiniau ac achosion brys ac ar y wardiau oherwydd prinder gwelyau a phroblemau yn ein sector gofal cymdeithasol. Mae'n rhaid i rywun yn rhywle yn y Llywodraeth gymryd cyfrifoldeb am hyn, oherwydd ar hyn o bryd mae'n ymddangos mai'r hyn y mae pawb ar draws y Llywodraeth yn ei ddweud yw mai taflu mwy o arian at y broblem yw'r unig ffordd o ddatrys y sefyllfa.

Ond rydym wedi gweld cynnydd sylweddol yng nghyllideb y GIG ers dechrau'r pandemig, ac nid yw pethau'n gwella. A gaf fi ofyn i'r Gweinidog ddweud wrthyf, ar ôl i Lywodraeth Cymru dderbyn £8.6 biliwn i ymladd COVID-19, £2.9 biliwn a gyhoeddwyd i Gymru yng nghyllideb 2021 a £1.9 biliwn dros dair blynedd, swm canlyniadol Barnett gan GIG Lloegr, lle mae'r arian hwn wedi'i wario i wella capasiti gwelyau a mynediad at driniaethau damweiniau ac achosion brys? Weinidog, a wnewch chi gymryd cyfrifoldeb am hyn? A ydych chi'n derbyn y ffaith bod angen mynd i'r afael â hyn? Mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru gamu i'r adwy yn awr ac ymdrin â'r sefyllfa annerbyniol hon. Mae bywydau mewn perygl, ac nid yw'n dderbyniol fod pobl yn aros am 12 awr a mwy. Ni fyddem yn gadael i anifeiliaid ddioddef fel hyn, felly pam ein bod yn gadael i bobl Cymru ddioddef?

Gyda phŵer, daw cyfrifoldeb mawr, ac mae'n rhaid i bob un ohonom chwarae ein rhan i gefnogi'r rhai sy'n gweithio yn ein GIG a gwasanaeth ambiwlans Cymru. Rydym yn awr yn wynebu gaeaf o bwysau ar y GIG, ac nid ydych yn barod. Dim cynllun, dim strategaeth i fynd i'r afael â'r problemau sydd ar y ffordd. Fodd bynnag, nid yw'n rhy hwyr. Manteisiwch ar y cyfle hwn i dawelu meddwl y Senedd hon a'r cyhoedd yng Nghymru eich bod yn derbyn yr amgylchiadau y mae ein gwasanaeth ambiwlans a'r GIG yn eu hwynebu, a nodwch gynlluniau i wella'r gwasanaethau y mae gan ein cyhoedd hawl i'w derbyn. Gadewch inni archwilio'r posibilrwydd o agor ysbytai maes Nightingale i ryddhau lle yn ein hysbytai presennol. A wnewch chi edrych ar ailagor wardiau sydd ar gau ar hyn o bryd fel y gall pobl fynd yn ôl i'w hysbytai cymunedol? Gadewch i ni gael cynllun cynhwysfawr ar gyfer recriwtio mwy o staff gofal cymdeithasol, talu cyflog priodol iddynt a gwneud mwy i gefnogi ein staff rheng flaen yn y GIG.

Dim mwy o esgusodion. Dim mwy o feio eraill. Rhaid gweithredu yn awr. Ers blynyddoedd rydych wedi ymgyrchu dros fwy o bwerau, mae gennych y pwerau hynny yn awr; mae'n bryd i chi eu defnyddio'n ddoeth ac er budd pobl Cymru. Weinidog, mae'r awenau yn eich dwylo chi, mae'r cyhoedd yn gwylio. Diolch.