6. Dadl: Defnyddio Adolygiad Llywodraeth y DU o Wariant i fynd i’r afael â diogelwch tomenni glo yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:35 pm ar 28 Medi 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peredur Owen Griffiths Peredur Owen Griffiths Plaid Cymru 5:35, 28 Medi 2021

(Cyfieithwyd)

Yn y Senedd flaenorol, dywedodd y Gweinidog wrth y Pwyllgor Cyllid ei bod yn ceisio cyllid ychwanegol gan Lywodraeth y DU i fynd i'r afael â diogelwch tomenni glo yng Nghymru. Mewn ymateb i'r cais hwnnw, dywedodd Prif Ysgrifennydd y Trysorlys ar y pryd fod Llywodraeth Cymru yn cael ei hariannu'n ddigonol i reoli costau yn y dyfodol fel rhan o'i gwaith cynllunio cyllideb arferol. Fodd bynnag, mae'n ymddangos bod hwn yn faes lle mae Cymru wedi cael ei heffeithio'n anghymesur, a nifer yr achosion sy'n ymwneud â thomenni glo yn digwydd ar gyfradd frawychus. Mae gan Gymru gyfran sylweddol uwch o domenni glo o'i chymharu â gweddill y DU. Oherwydd maint y buddsoddiad hirdymor sydd ei angen, rydym ni'n credu mai fformiwla Barnett yw'r dull cywir ar gyfer ymdrin ag ariannu'r mater etifeddiaeth hwn.

Rwy'n falch bod y Gweinidog yn parhau i bwyso ar Lywodraeth y DU am sicrwydd cynnar a mwy o dryloywder o ran cyhoeddiadau am wariant er mwyn galluogi Llywodraeth Cymru i gynllunio'n fwy effeithiol ar gyfer y dyfodol yn y maes hwn. Bydd adolygiad gwariant Llywodraeth y DU a chyllideb yr hydref yn dod i ben ar 27 Hydref, ac er ein bod yn cefnogi ymdrechion y Gweinidog, mae hefyd yn hanfodol bod gan y pwyllgor ddealltwriaeth glir o'r cyllid sydd ar gael fel y gallwn ymgymryd â gwaith craffu ariannol o ansawdd. Byddem hefyd yn ailadrodd argymhelliad blaenorol bod Llywodraeth Cymru yn cynorthwyo tryloywder cyllid drwy gyhoeddi ei chyfrifiadau ar symiau canlyniadol o gyhoeddiadau gwariant y DU.

Fel y gŵyr yr Aelodau, mae gan y mater hwn bwysigrwydd hanesyddol penodol yng Nghymru. O ystyried ein treftadaeth a'n daearyddiaeth unigryw, mae angen mynd i'r afael â hyn fel mater o frys. Felly, rydym yn cefnogi ymdrechion y Gweinidog. Fodd bynnag, ni ddylai fod ar draul tryloywder a chraffu priodol. Diolch yn fawr.