5. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gyda'r Cwnsler Cyffredinol ynghylch gweithio gydag ysgolion a cholegau i sicrhau bod mwy o bobl ifanc yn cofrestru i bleidleisio? OQ56947

Mae cefnogi pobl ifanc i arfer eu hawliau democrataidd yn flaenoriaeth, nid dim ond o ran addysg, ond er budd y Llywodraeth gyfan. Rwy'n trafod gyda’r Cwnsler Cyffredinol ffyrdd o gydweithio er mwyn cynyddu nifer y bobl ifanc 16 ac 17 oed sy’n cofrestru.

Diolch yn fawr ichi, Weinidog, oherwydd mae e'n hollbwysig, onid yw e? Dyma pam rydym ni fan hyn—rydym ni'n trafod dyfodol y bobl ifanc yma, a siom fawr, siŵr o fod, i'r rhan fwyaf ohonom ni fan hyn heddiw, oedd cyn lleied o bobl ifanc wnaeth bleidleisio: hanner y bobl 16 ac 17. Llai na hanner wnaeth gofrestru i bleidleisio. Problem arall, wrth gwrs, yw'r hygyrchedd i bleidleisio. Dwi'n cofio siarad ag un ferch ifanc, 17 mlwydd oed, ar ôl i'r bocsys pleidleisio gau, yn dweud ei bod wedi methu â chael cyfle i bleidleisio. Aeth hi'n syth o'r ysgol i'w gwaith hi, ac, felly, heb gael cyfle i bleidleisio. Pa drafodaethau ydych chi, fel Llywodraeth, yn eu cael gydag ysgolion a cholegau er mwyn dangos i'r bobl ifanc y pwysigrwydd o bleidleisio, ond hefyd i wneud e'n fwy hygyrch iddyn nhw bleidleisio? Diolch yn fawr. 

Wel, rwy'n rhannu diddordeb yr Aelod mewn sicrhau ein bod ni'n cynyddu lefel gofrestru pobl 16 ac 17. Rhyw 43 y cant o bobl yr oed hynny wnaeth gofrestru, o gymharu â rhyw 77 y cant o'r boblogaeth yn gyffredinol, felly mae'n sicr bod angen cefnogi'n pobl ifanc ni i allu cofrestru. Mae dwy elfen o ran y gwaith rydw i'n gallu ei wneud i sicrhau ein bod ni'n gwneud hynny. Mae rhan ohono fe ynghlwm â'r gwaith ar y cwricwlwm, a bydd yr Aelod yn gwybod, wrth gwrs, pa mor bwysig yw ymwybyddiaeth o'r cyd-destun democrataidd a'n sefydliadau ni yma yng Nghymru i ddelifo'r cwricwlwm mewn ffordd sydd yn cefnogi ein dysgwyr ni. Ond hefyd, mae gennym ni ambell ymyrraeth benodol ar waith, yn cynnwys, yn yr etholiad diwethaf—efallai fod yr Aelod yn gwybod am hyn—yn un o'r ysgolion yn ei ranbarth ef, beilot ar gyfer sicrhau bod disgyblion yn gallu cwestiynu gwleidyddion ar-lein, ac mae hynny wedi bod yn llwyddiannus. Rŷn ni wrthi'n gwerthuso'r peilot yna'n ffurfiol ar hyn o bryd gyda'r gobaith o allu ei ymestyn mewn ffordd sydd yn cefnogi'n hysgolion ar draws Cymru. Un o'r pethau eraill rŷn ni wedi bod yn ei wneud yw darparu ffynhonnell arian i bob awdurdod lleol yng Nghymru i allu cefnogi recriwtio pobl i gynyddu lefel gofrestru ymhlith pobl sydd newydd gael yr hawl, yn cynnwys pobl 16 ac 17, neu bobl sydd, ar y cyfan, ddim wedi dewis cofrestru. Felly, mae ymyraethau penodol ar waith o ran y cwricwlwm, ond hefyd o ran cefnogi disgyblion yn fwy uniongyrchol.