6. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am fynediad at ddeintyddion y GIG yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro? OQ57114

Rydym yn parhau i weithredu'r broses o ailsefydlu gwasanaethau deintyddol y GIG yn ddiogel ac yn raddol yn sgil y pandemig. Mae practisau'n blaenoriaethu gofal yn ôl angen ac yn trin achosion brys a phobl sy'n cael problemau yn gyntaf. Yn ogystal, mae camau ar waith i sicrhau bod practisau deintyddol sy'n darparu gofal GIG yn gweld cleifion newydd bob wythnos.

Diolch, Weinidog. Mae mynediad at ddeintyddiaeth y GIG wedi bod yn broblem barhaus, ac mae'r 18 mis diwethaf wedi gwaethygu'r broblem oherwydd COVID. Fel llawer o gyd-Aelodau, mae'n fater y caf lawer o waith achos rheolaidd yn ei gylch, ac mae'n fater sy'n achosi llawer iawn o rwystredigaeth a phryder i lawer o fy etholwyr. Fel gyda phopeth, er mwyn deall yn well sut i fynd i'r afael â phroblem, mae angen inni gael gwell dealltwriaeth ohoni. Felly, roeddwn yn bryderus o glywed nad oes gan Lywodraeth Cymru unrhyw ddull cyfredol o ganfod faint yn union o bobl sydd angen triniaeth ddeintyddol. Heb y wybodaeth fanwl hon ynghylch pa fath o apwyntiadau sydd eu hangen, mae'n anodd iawn gwneud darpariaethau digonol ar gyfer mynd i'r afael â'r broblem. A wnewch chi nodi pa gamau y mae eich Llywodraeth yn eu cymryd i olrhain anghenion cleifion deintyddol yn well ledled Cymru, a pha ddarpariaethau sydd gennych ar waith i recriwtio mwy o ddeintyddion? Diolch.

Diolch yn fawr iawn. Rwy'n falch o ddweud ein bod yn gwneud cynnydd graddol mewn perthynas ag adfer gwasanaethau deintyddol, ond mae'n anodd, gan nad ydym ond wedi cyrraedd oddeutu 40 i 50 y cant o'r lefelau cyn y pandemig o hyd, sy'n nifer isel iawn. Mae rhesymau da am hynny, mae arnaf ofn, sef fod angen inni roi mesurau rheoli heintiau ar waith, yn amlwg. Mae angen mesurau cadw pellter corfforol. Mae angen cyfarpar diogelu personol gwell. Ac yn amlwg, mae hynny'n golygu y gellir gweld llai o gleifion ym mhob sesiwn glinigol. Wedi dweud hynny, mae dros 30,000 o bobl yn cael eu gweld bob wythnos, a'r hyn rydym yn gofyn i fyrddau iechyd ei wneud yn awr yw blaenoriaethu pobl sydd angen gofal yn gynt, o bosibl. Ar fater recriwtio, rydych yn llygad eich lle fod anhawster i recriwtio deintyddion. Rydym wedi edrych ar astudiaeth Prifysgol Bangor. Un o'r pethau y maent yn eu hawgrymu yw y gall technegwyr deintyddol, er enghraifft, wneud llawer o'r gwaith y gall deintyddion ei wneud, ac rydym yn ystyried cael math newydd o gontract i edrych ar sut y byddwn yn newid y ffordd rydym yn darparu gwasanaethau deintyddol yng Nghymru. Y broblem yw bod hon yn flwyddyn anodd i gyflwyno hynny—yr ailosod a'r adferiad yr hoffem ei weld. Ond gofal iechyd darbodus, defnyddio dull tîm cyfan, felly nid defnyddio deintyddion drwy'r amser o reidrwydd; sicrhau ein bod yn edrych ar atal—dyna'r mathau o bethau sydd gennym mewn golwg ac y mae gennym raglen yn barod i'w rhedeg. Ond mae'n anodd iawn, iawn cyflwyno'r rhaglen honno ar hyn o bryd yn ystod y pandemig.