Gallaf weld nad yw amser wedi gwneud Mabon ap Gwynfor yn fwy parod i wrando ar y dadleuon a gyflwynwyd gan y panel annibynnol. Deallaf ei siom, oherwydd ceir ymlyniad lleol cryf i'r cynlluniau hyn yn aml. Clywais bobl yn dweud ddoe fod hwn yn gynllun sydd wedi bod yn uchelgais yn lleol ers 70 mlynedd. Rydym yn aml yn gweld hyn yn digwydd lle mae awdurdodau lleol, wrth wynebu heriau trafnidiaeth, yn troi at gynlluniau sydd wedi bod yn barod i fynd ganddynt ers cenedlaethau.

Ond rydym mewn argyfwng hinsawdd, ac rwy'n teimlo ychydig yn ofidus, wrth wrando ar y newyddion bob nos gyda chryfder y wyddoniaeth, cryfder y rhwystredigaeth ynglŷn â'r trafodaethau yn Glasgow, cydnabyddiaeth gan bob plaid fod angen inni wneud pethau'n wahanol, a datganiadau yn y Senedd hon, datganiadau gan Mabon ap Gwynfor a'r Aelod Seneddol lleol ei hun, sy'n cydnabod maint yr argyfwng hinsawdd ac uchelgais ei blaid inni gael targed sero-net erbyn 2030 yn hytrach na 2050. Nid yw'r pethau hyn yn gydnaws â pharhau i adeiladu mwy o gapasiti ffyrdd. Nid yw'n gydnaws. Mae Pwyllgor Newid Hinsawdd y DU yn dweud yn glir, er mwyn cyrraedd y targed sero-net erbyn 2050, fod yn rhaid inni leihau nifer y teithiau ceir. Nid ydym yn gwybod sut i gyflawni'r targed sero-net 20 mlynedd cyn hynny, er bod Plaid Cymru yn dweud y dylem, ac yn sicr nid yw'n gydnaws â'r modd y mae ef yn pwyso arnom i adeiladu cynlluniau ffyrdd. 

Rydym wedi sefydlu adolygiad annibynnol. Mae'n drueni bod Llanbedr wedi cael ei ystyried ar ei ben ei hun, oherwydd pe bai wedi cael ei ystyried yn ei gyfanrwydd, credaf y byddai newid ein gwariant ffyrdd i waith cynnal a chadw a dewisiadau amgen yn cael ei ystyried yn ei gyfanrwydd, yn hytrach nag un cynllun yn unig sy'n caniatáu i bobl leol ddweud bod Llanbedr wedi'i dargedu'n annheg, ac nid yw hynny'n wir. Gwnaethom hynny ar gais yr awdurdod lleol oherwydd terfynau amser y cyllid Ewropeaidd, a dyma adroddiad y panel annibynnol. Nid fy argymhelliad i ydyw, eu hargymhelliad hwy ydyw, ac rwyf wedi'i dderbyn.

Roedd ei bwyntiau ychydig yn anffodus yn fy marn i, ynglŷn â deuoli ffordd Blaenau'r Cymoedd. Cymeradwywyd ffordd Blaenau'r Cymoedd, os cofiaf yn iawn, gan Ieuan Wyn Jones pan oedd yn Weinidog trafnidiaeth, ac rydym hefyd wedi gwneud eithriad ar gyfer cynllun ar gyfer ffordd osgoi yn Llandeilo, a oedd unwaith eto'n gais gan Blaid Cymru. Yn sicr, nid ydym yn pigo ar gefn gwlad Cymru. Rydym wedi canslo ffordd osgoi'r M4 o amgylch Casnewydd. Felly, yn sicr, nid ydym yn arddel safbwynt sy'n rhagfarnllyd yn ddaearyddol rywsut neu'i gilydd, rydym yn ceisio gwneud y gwaith anodd iawn o newid y ffordd rydym yn ymdrin â gwariant ar drafnidiaeth. 

Mae'n amlwg fod gan Lanbedr broblemau gyda thagfeydd, yn enwedig ar rai adegau o'r flwyddyn, ac mae mater ar wahân yn codi ynglŷn â mynediad at yr unedau busnes newydd a'r dyhead i gael maes rocedi. Mae'r adroddiad gan Lynn Sloman yn gynhwysfawr iawn ac yn ymdrin â'r ddau fater, ac rydym wedi ymrwymo i ddefnyddio'r cyfraniad roedd Llywodraeth Cymru yn bwriadu ei wneud i'r prosiect hwn i weithio gyda'r awdurdod lleol er mwyn gwneud arfarniad arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru dilys nad yw'n dechrau gyda'r dybiaeth ein bod yn adeiladu ffordd, sef yr hyn sydd wedi digwydd yn yr achos hwn, ac sydd wedi digwydd mewn achosion eraill hefyd yn wir, ond yn hytrach edrych ar sail niwtral o ran dull teithio i weld pa fesurau cynaliadwy y gallem eu rhoi ar waith. Mae hwnnw'n ymrwymiad diffuant, a thrafodais hynny gydag arweinydd yr awdurdod lleol. 

Ar y mater arall wedyn o agor y tir i'w ddatblygu, unwaith eto, mae'r adroddiad yn ei gwneud yn glir eu bod yn credu bod y ffyrdd presennol yn galluogi rhywfaint o hynny i ddigwydd ac os oes angen mwy, mae hynny'n rhywbeth y gellir ei nodi drwy'r gwaith ar y cyd y byddwn yn ei wneud gyda'r awdurdod lleol. Felly, deallaf rwystredigaeth yr Aelod; ni allaf ei gysoni'n iawn â'r hyn y mae hefyd yn dweud bod angen inni ei wneud ar sero-net. Mae yntau a'r Aelod Seneddol yn anghywir i awgrymu ein bod yn pigo ar y Gymru wledig neu ar Wynedd yn arbennig yma. Mae hwn yn ddull o weithredu y byddwn yn ei fabwysiadu ledled Cymru oherwydd mae'r wyddoniaeth yn mynnu ein bod yn gwneud hynny, ac mae'r argyfwng hinsawdd y mae ef a minnau, a Chyngor Gwynedd, wedi'i ddatgan hefyd yn mynnu ein bod yn ei wneud.