Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 3 Tachwedd 2021.
Diolch, Gadeirydd. Bob blwyddyn, y dydd Iau cyntaf ym mis Tachwedd yw'r Diwrnod Rhyngwladol yn Erbyn Trais a Bwlio yn yr Ysgol, gan gynnwys seiberfwlio. Mae tua 20 y cant o fyfyrwyr yn dweud eu bod yn cael eu bwlio, ond dim ond eu hanner sydd wedi rhoi gwybod i oedolyn am ddigwyddiadau. Fe allai ac fe ddylai addysg ffurfiol chwarae rhan allweddol yn rhoi gwybodaeth a sgiliau i blant a phobl ifanc nodi trais ar-lein ac amddiffyn eu hunain rhag ei ffurfiau gwahanol, boed wedi'i gyflawni gan gyfoedion neu oedolion.
Erbyn heddiw, mae trais yn mynd y tu hwnt i waliau'r ysgol ac mae hefyd yn digwydd ar sgriniau, lle mae pobl ifanc yn eu harddegau yn treulio saith awr y dydd ar gyfartaledd yn sgwrsio ac yn postio ar y cyfryngau cymdeithasol, ond maent yn fwy agored nag erioed ar-lein. Mae trais ar-lein, gan gynnwys seiberfwlio, yn cael effaith negyddol ar gyflawniad academaidd, iechyd meddwl ac ansawdd bywyd myfyrwyr. Mae plant sy'n cael eu bwlio'n aml ddwywaith mor debygol o golli ysgol, ac maent yn fwy tueddol o adael addysg ffurfiol ar ôl gorffen yn yr ysgol uwchradd.
Mae'r diwrnod hwn yn galw am ymwybyddiaeth fyd-eang o broblem trais ar-lein a seiberfwlio, ei ganlyniadau a'r angen i roi diwedd arno. Mae'n galw am sylw myfyrwyr, rhieni, aelodau o'r gymuned addysgol, awdurdodau addysg, ac amrywiaeth o sectorau a phartneriaid, gan gynnwys y diwydiant technoleg, er mwyn annog pawb i gymryd rhan yn y gwaith o atal trais ar-lein er diogelwch a lles plant.