Gadewch inni fod yn glir: dynion yn unig sy'n sbeicio. Dim ond dynion sy'n treisio ac yn cam-drin menywod ar ôl eu gwneud yn anymwybodol; problem dynion ydyw, nid problem menywod. Ac eto, rydym bellach mewn sefyllfa lle mae pobl yn dweud wrth fenywod sut y gallant gadw eu hunain yn ddiogel, lle mae clybiau nos a bariau a heddlu a grwpiau cymorth yn cynnig mesurau i helpu menywod i gadw eu hunain yn ddiogel. Nawr, mae'n bosibl fod angen mesurau a chyngor o'r fath ar hyn o bryd, oherwydd y perygl. Ond gadewch inni fod yn gwbl glir: dynion sy'n creu'r perygl, nid menywod, ac mae angen i ddynion herio'r diwylliant sydd wedi gwneud i hyn ddigwydd, lle mae rhai dynion yn credu ei bod yn dderbyniol i edrych ar fenywod nid yn unig fel nwyddau, ond fel pethau i gamfanteisio arnynt a'u cam-drin. Un symptom eithafol yn unig o'r agweddau hyn yw'r twf arswydus mewn sbeicio sy'n gysylltiedig â thrais a cham-drin rhywiol ac mae angen i ni ei herio.  

Canfu ymchwiliad gan y BBC yn 2019 dros 2,500 o adroddiadau i'r heddlu ynghylch sbeicio diodydd yng Nghymru a Lloegr dros y pedair blynedd flaenorol—dros 2,500. Mae'r heddlu ledled y DU yn cael nifer gynyddol o adroddiadau am achosion o sbeicio, gyda llawer ohonynt yn cynnwys cyfeiriad at rywbeth miniog, ac mae undebau myfyrwyr ledled y wlad bellach yn adrodd yn rheolaidd am achosion tybiedig o ymyrryd â diodydd. Mae un newyddiadurwr benywaidd yn ysgrifennu:

'Bron nad yw llaw dieithryn yn gwthio i fyny eich sgert ar noson allan wedi dod yn ddigwyddiad arferol i fenywod ifanc. Mae aflonyddu ar y stryd—nid chwibanu a gweiddi ond dynion yn gwneud awgrymiadau anweddus a menywod yn cael eu dilyn gan ddynion a allai droi'n ymosodol os cânt eu gwrthod—wedi ei normaleiddio.'

Mae hi'n parhau:

'Mae menywod ifanc wedi cael llond bol ar glywed y dylent aros gyda'i gilydd, neu y dylent gadw llygad ar eu diodydd, er mai'r broblem yw trais dynion, nid pa mor ofalus yw menywod.'

Nawr, mae rhai mentrau gwych wedi bod yn herio hyn yn ddiweddar, gan gynnwys Big Night In a drefnwyd gan undebau'r myfyrwyr yn ystod wythnos y glas i foicotio clybiau nos er mwyn codi ymwybyddiaeth nid yn unig o'r risgiau ond hefyd yr angen i ddynion wneud safiad. Ac yn wir, ymunodd tîm rygbi'r dynion ym Mhrifysgol Abertawe â'r boicot, gydag un o aelodau'r tîm yn dweud:

'Cafodd stigma gwrywdod tocsig ei gysylltu â bechgyn rygbi...roeddem eisiau bod yn un o'r clybiau cyntaf i wneud rhywbeth yn ei gylch, oherwydd mae pawb yn adnabod rhywun sydd wedi dioddef hyn ac rydym eisiau newid hynny.'

Fe wnaeth Cymorth i Fenywod Cymru fy nghyfeirio at ymgyrch That Guy, a gynhelir gan Heddlu'r Alban, gyda 'Better Ways to be a Man' yn is-deitl iddi gyda llaw, ac mae wedi denu cymeradwyaeth bersonol gan ffigurau adnabyddus fel Mark Bonnar, sy'n actio yn Line of Duty, a Greg McHugh, un o actorion The A Word, a sêr chwaraeon yr Alban ac eraill yn sôn am eu rolau fel gwŷr a thadau i ferched, ac am bwysigrwydd siarad â'ch ffrindiau, a dweud, 'Peidiwch â bod yn ddyn fel'na' fel y mae'r ymgyrch yn dweud, ond hefyd, 'Peidiwch â gadael i'ch meibion fod yn ddynion fel'na chwaith.' Ac mae sefydliadu ieuenctid wedi defnyddio'r ymgyrch fel ffordd o ddechrau sgwrs gyda dynion ifanc ynghylch yr ymdeimlad o hawl rhywiol mewn dynion ac ymddygiad amhriodol a lle y gall hyn arwain. Fel y dywed Mark Bonnar:

'Mae'n rhaid inni archwilio ein hymddygiad fel dynion a herio ymddygiad ein cyfoedion.'  

Felly, i gloi, a gaf fi ofyn i'r Gweinidog pa waith rydym yn ei wneud yn Llywodraeth Cymru gyda phartneriaethau diogelwch cymunedol a'r heddlu yng Nghymru, ond gydag eraill hefyd, gan gynnwys awdurdodau lleol, gwasanaethau ieuenctid, sefydliadau'r trydydd sector, yn ogystal â chlybiau nos a bariau a lleoliadau adloniant, a chyda sefydliadau fel Cymorth i Fenywod Cymru, nid yn unig i godi ymwybyddiaeth o'r broblem a deall maint y broblem, ond er mwyn mynd i'r afael â mater sylfaenol gwrywdod gwenwynig, yr ymdeimlad o hawl rhywiol mewn dynion a chasineb at fenywod? Mae angen inni fynd at wraidd y broblem, nid y symptomau'n unig.