Mae hon yn drafodaeth hynod bwysig ac amserol sydd angen ei chynnal ar frys, a diolch i fy nghyd-Aelod, Darren Millar, am ei chynnig. Fel arweinydd cymunedol, menyw a mam, mae sbeicio'n ffenomenon fodern sy'n greiddiol i bryderon am ddiogelu lles ein hanwyliaid a menywod ifanc eraill pan fyddant allan yn mwynhau ein lleoliadau lletygarwch. Gyda'r nod o analluogi rhywun ddigon i ddwyn oddi arnynt neu ymosod arnynt, a drysu dioddefwyr i'r pwynt lle maent yn cyfogi, yn cael rhithwelediadau ac amnesia, mae hon yn weithred ddieflig a llwfr gan leiafrif o unigolion sydd bellach yn bygwth diogelwch ein pobl ifanc a hyfywedd ein gweithredwyr diwydiant nos rhagorol.

Mae ymchwil gan StopTopps a gynhaliwyd yn gynharach eleni yn dangos bod 38 y cant o'r ymatebwyr wedi dioddef sbeicio o leiaf unwaith, ac ni wnaeth 98 y cant ohonynt roi gwybod i'r heddlu am y drosedd. Gwyddom hefyd fod adroddiadau ac euogfarnau am sbeicio yn isel ar y cyfan, yn aml oherwydd pryderon y dioddefwyr na fyddant yn cael eu credu, neu na fydd yr heddlu'n gweithredu. Mae Heddlu Gogledd Cymru wedi derbyn 22 adroddiad ynghylch sbeicio hyd yma eleni, ond un arestiad yn unig a ddeilliodd o hynny. Yn 2020, cafwyd 18 adroddiad; dim arestiad. Mae'r diffyg cysylltiad hwn rhwng y niferoedd sy'n adrodd am y digwyddiadau a nifer yr arestiadau yn peri pryder ac yn galw am sylw.

Mae gan yr heddlu bwerau sylweddol i weithredu lle maent yn credu bod problem. Gallant alw am adolygu trwydded safle a gallant weithio gyda'r rheolwyr a'r awdurdod trwyddedu. Felly, tybed—i adleisio'r hyn rydych chi wedi'i ddweud, Huw—a all Llywodraeth Cymru amlinellu pa sgyrsiau y mae ein Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion y gyfraith yn Llywodraeth y DU i sicrhau bod ein heddluoedd yn cael hyfforddiant priodol i ddeall a defnyddio'r pwerau hyn.

Gweithgaredd brawychus arall, a grybwyllwyd gan Tom Giffard, yw'r pigiadau a ddefnyddir ar eraill. Dywedodd Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu fod 24 adroddiad o sbeicio drwy chwistrellu wedi'u gwneud ym mis Medi a mis Hydref yn unig, gan gyflwyno elfen newydd o berygl i'n pobl ifanc. Er bod y data'n awgrymu bod sbeicio diodydd yn llawer mwy cyffredin na sbeicio drwy chwistrellu, mae pryderon am sbeicio yn cyfuno â phryderon am ledaeniad hepatitis B ac C, gan golygu bod llawer o fenywod ifanc bellach yn gorfod gwisgo siacedi denim fel ffordd o atal neu arafu effeithiau pigiad. Ond mae'n parhau i fod yn anodd asesu a yw sbeicio drwy nodwydd yn dod yn duedd genedlaethol oherwydd y diffyg data ymarferol sydd ar gael. Felly, unwaith eto, rwy'n annog Llywodraeth Cymru i gynnal adolygiad cyflym wedi'i arwain gan randdeiliaid i ganfod gwir nifer yr achosion o sbeicio drwy nodwydd sydd wedi digwydd yng Nghymru, ac archwilio ffyrdd y gall lleoliadau gymryd camau mwy ataliol. Mae angen cadarnhad hefyd y bydd trafodaethau o'r fath yn cael eu defnyddio yn awr i ddiweddaru 'Cynllun Cyflawni ar gyfer Camddefnyddio Sylweddau 2019-2022'. Er i hwn gael ei ddiweddaru ym mis Ionawr, mae'n syndod nad oes sôn am sbeicio, na'r pigiadau hyn yn wir.

Hoffwn gloi drwy dalu teyrnged i'r gwaith rhagweithiol a wnaed gan gweithwyr proffesiynol yn y diwydiant a rhai sy'n barod i gyflwyno mwy o archwiliadau wrth adael pobl i mewn i leoliad. Mae angen rhoi mwy o gamau ar waith, gan gynnwys gwella teledu cylch cyfyng i gynorthwyo gyda chasglu tystiolaeth a chymorth i hyfforddi staff ar sut i adnabod ac ymdrin ag achosion o sbeicio. Bydd hyn hefyd yn helpu gyda digwyddiadau cysylltiedig eraill, ac mae'n rhaid i mi sôn yma heddiw am y cynnydd mewn troseddau cyllyll, ac rwy'n gweithio gyda rhanddeiliaid ar hyn o bryd i fynd i'r afael â hynny yn fy etholaeth. Gyda Heddlu Gogledd Cymru yn cofnodi 277 o droseddau'n ymwneud â chyllyll neu arfau miniog yn 2019-20, mae angen mynd i'r afael â hyn hefyd. Rwy'n ymdrin ag etholwr a aeth allan yn ddiniwed un noson ac a ddaeth yn ôl gyda 62 o bwythau. Ei gwestiwn i mi yw, 'Beth ddaeth dros ben rhywun i gario cyllell rasel hir? Beth ddaeth dros ben y person hwnnw i ymosod ar rywun yn sydyn a'u clwyfo i'r graddau fod angen 62 o bwythau arnynt?' Felly, rydym angen i Lywodraeth Cymru ddilyn arweiniad ein Hysgrifennydd Cartref, y Gwir Anrhydeddus Priti Patel AS, a gweithio'n rhagweithiol gyda rhanddeiliaid i fynd i'r afael â'r problemau hyn er mwyn gwneud ein lleoliadau'n ddiogel i bobl eu mwynhau. Mae'r Is-ysgrifennydd Gwladol Seneddol yn y Swyddfa Gartref, Rachel Maclean AS, hefyd wedi cyfarfod ag Awdurdod y Diwydiant Diogelwch i sicrhau bod cymwysterau goruchwylwyr drysau a swyddogion diogelwch yn cynnwys elfen benodol sy'n ymwneud â thrais yn erbyn menywod a merched. Rwy'n erfyn ar y Gweinidog a'r Siambr heddiw i sefydlu consensws trawsbleidiol fel y gellir cyflwyno newid effeithiol, a hynny'n gyflym. Diolch.