A gaf i ddiolch i chi am y pwyntiau yna? Maen nhw i gyd yn bwyntiau dilys ac yn codi materion pwysig—materion yr ydym ni wedi bod yn rhoi llawer o ystyriaeth iddyn nhw yn ystod y misoedd diwethaf, ac sydd wedi bod yn destun cryn drafodaeth.

Yn gyntaf ar y cyfansoddiad, mae'r cyfansoddiad wrth wraidd bron popeth sy'n digwydd ar hyn o bryd: Brexit, y cytundeb masnach a chydweithredu, Gogledd Iwerddon, erthygl 16, digwyddiadau yn yr Alban, yr effaith o ran Gogledd Iwerddon, cysylltiadau â Gweriniaeth Iwerddon, ac ati. Rwy'n credu mai'r broblem ynghylch y cyfansoddiad, rwy'n tybio, yw defnyddio'r gair 'cyfansoddiad', yn hytrach na defnyddio'r holl sefydliadau ac ysgogiadau pŵer a llywodraethu sy'n effeithio cymaint ar fywydau pobl. Mae'n rhywbeth sy'n hanfodol bwysig. Rwyf i, wrth gwrs, yn deall eich barn chi, er nad safbwynt Llywodraeth y DU ydyw, wrth gwrs, sy'n ymgysylltu, yn gyfansoddiadol, o ddydd i ddydd. Mae gennych chi lu o Weinidogion y mae ymdrin â materion sy'n ymwneud â'r cyfansoddiad yn brif swyddogaeth iddyn nhw.

O ran ei ehangder a'i amrywiaeth, rwy'n credu bod gennym ni gomisiwn eang iawn ac amrywiol iawn gydag amrywiaeth sylweddol ac eang o sgiliau. Yn sicr mae'n wir—. Mae llawer o ystyried wedi bod, ac mae llawer o enwau wedi'u hystyried, a sgiliau, a'r ffaith a fyddai pobl ar gael, a fyddai pobl yn gallu cyfrannu, ac ati, a sut y byddai hynny'n rhyngweithio â'r broses ymgysylltu, ac ati. Ond yr hyn sydd gennym ni yn fy marn i yw comisiwn sy'n eang iawn, yn fedrus iawn, ac rwy'n credu bod ganddo'r holl sgiliau y bydd eu hangen. Mae'n wir, wrth gwrs, ei bod yn anodd iawn, iawn, gydag 11 o bobl—naw unigolyn a dau gyd-gadeirydd—i gynnwys yr holl fathau o sgiliau ac amrywiaeth yr ydych chi eisiau'u cael. Yn y pen draw mae gennych chi gomisiwn sy'n mynd yn rhy fawr ac yn rhy fiwrocrataidd.

Mae hynny'n arwain mewn gwirionedd at y pwynt arall y gwnaethoch chi ei godi, sef mater y panel arbenigol, rwy'n credu. Wrth gwrs, mae gwaith sy'n mynd rhagddo o ran hynny ac, wrth gwrs, mae'n rhaid ymgysylltu ynghylch hynny â'r cyd-gadeiryddion ac, yn wir, ag aelodau'r comisiwn nawr, a hefyd sicrhau'r hyblygrwydd. Felly, rydych chi'n iawn; o ran busnes, o ran cyllid, a'r sgiliau hynny, yr ydym ni wedi meddwl yn ofalus iawn am hyn, a gwn i fod y cyd-gadeiryddion ac aelodau'r comisiwn yn dechrau meddwl yn ofalus iawn am y rheini hefyd. Ond rwy'n credu mai'r hyblygrwydd a fydd yn y system yw'r gallu i ddod ag arbenigwyr i mewn yn ôl yr angen mewn meysydd penodol. Er enghraifft, bydd y rhaglen waith sydd gan y comisiwn, i ryw raddau, yn pennu rhai o'r arbenigwyr penodol iawn y mae angen eu cynnwys. Felly, rwy'n credu y bydd cael y math yna o hyblygrwydd ynddo a'r ffordd y mae'n gweithio yn bwysig. Ond, fel yr wyf yn dweud, mae llawer mwy o feddwl yn mynd i mewn i hynny.

Mae hynny wedyn hefyd yn arwain at y mater ynghylch yr holl sectorau eraill ac ati, a'r broses ymgysylltu. Rwy'n credu, os gwnewch chi gymryd y tri hynny gyda'i gilydd, mae gennych chi rywbeth sydd nid yn unig, rwy'n credu, yn uchel iawn ei broffil, yn fedrus iawn, ond sydd â'r gallu, rwy'n credu, i gyrraedd pob twll a chornel o'n cymdeithas a'n cymunedau a'n sefydliadau, a chael yr ymgysylltiad hwnnw. Ac, mewn sawl ffordd, y broses ymgysylltu yw'r darn pwysicaf bron—sicrhau bod hynny'n gweithio. Rwyf i wedi dweud hynny droeon hefyd.

O ran y gost a'r gyllideb, dim ond i ddweud yn gyntaf oll, mae'r telerau o ran cyflogi aelodau'r comisiwn mewn gwirionedd yn eithaf safonol ledled y DU mewn comisiynau o'r math penodol hwn. Mae'r costau a'r cyllidebu llawn ac ati yn dal i gael eu cyfrifo, ac, wrth gwrs, bydd datganiad cyllideb, felly bydd cyfle adeg hynny. Byddaf i'n ysgrifennu gyda manylion eraill, ond nid oes gennyf i'r manylion llawn hynny ar hyn o bryd.

O ran y DU gyfan, gadewch i ni wneud un peth yn glir: comisiwn Cymru yw hwn, ac wrth gwrs bydd yn rhaid iddo ymgysylltu â Llywodraeth y DU. Bydd yn rhaid iddo ymgysylltu â chomisiynau sy'n digwydd ym mhobman, ond rwyf i wedi amlinellu o'r blaen yr anhawster sylweddol yr ydym ni wedi'i gael yn ymgysylltu o gwbl â Llywodraeth y DU ar faterion diwygio cyfansoddiadol sylfaenol. Mae gennym ni anhawster gyda Llywodraeth y DU gan ei bod hi'n ei chael hi'n anodd iawn hyd yn oed i ddefnyddio'r term 'Llywodraeth ddatganoledig', ac rwy'n credu bod hynny'n dweud rhywbeth wrthych chi, o bosib.

Ond, edrychwch, mater i'r comisiwn fydd hyn. Unwaith y bydd y comisiwn wedi'i lansio'n ffurfiol nawr ar y pumed ar hugain, bydd yn datblygu ei gynllun gweithredu ei hun, ei broses ymgysylltu ei hun. Ac rwyf i wedi dweud droeon yn y Senedd hon y byddwn i'n disgwyl iddo ymgysylltu a defnyddio pob cyfle sydd o ran cyflawni ei waith, ymgysylltu er budd Cymru, a chyflwyno safbwyntiau a gweithio tuag at lunio adroddiad interim yn y pen draw ac yna adroddiad llawn.