8. Dadl Plaid Cymru: Cefnogi gwledydd incwm isel i reoli'r pandemig COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:57 pm ar 17 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Dodds Jane Dodds Liberal Democrat 4:57, 17 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Rydym wedi clywed yr ymadrodd, 'Nid ydym yn ddiogel hyd nes y bydd pob un ohonom yn ddiogel' sawl gwaith y prynhawn yma. Mae hynny'n wir yma yng Nghymru a'r DU ac yn fyd-eang. Credaf fod pob un ohonom yn cytuno y dylem wneud popeth a allwn i sicrhau bod brechlynnau'n cael eu dosbarthu'n deg ym mhob cwr o'r byd.

Hoffwn drafod dwy elfen. Y gyntaf yw bod COVID-19 wedi llyncu cymaint o wahanol agweddau ar fywyd arferol, yn enwedig i'n GIG. Tra bo Cymru'n parhau i arwain yr ymdrechion i frechu rhag COVID, rydym hefyd yn brechu rhag y ffliw, ac mae plant yn cael y brechiadau rheolaidd ac ati. Ond ni ellir dweud yr un peth am wledydd yn hemisffer y de.

Mae Sefydliad Iechyd y Byd wedi rhybuddio y gallai fod diffyg o hyd at 2 biliwn o chwistrelli yn 2022. Nid yn unig y bydd hyn yn effeithio ar y ddarpariaeth o frechlynnau COVID, bydd hefyd yn effeithio ar frechiadau rheolaidd, yn enwedig i blant. Maent hefyd yn rhybuddio y gallai rhai gwledydd gymryd risg ac ailddefnyddio chwistrelli er mwyn cynnal rhaglenni brechu. Felly, mae'n gwbl hanfodol ein bod ni, gan weithio gydag eraill, yn cyfrannu at ymdrech fyd-eang i sicrhau bod y gwaith o gyflawni rhaglenni iechyd cyhoeddus yn parhau ledled y byd. Mae hynny o fudd i bawb ohonom.

Mae'r ail bwynt yn ymwneud â gwelliant y Ceidwadwyr, ac mae'n ymwneud â meddwl yn hirdymor. Mae'r pandemig COVID-19 wedi gwrthdroi cynnydd datblygiadol yn llawer o wledydd tlotaf y byd, gan wthio 97 miliwn o bobl ychwanegol i mewn i dlodi eithafol. Felly, er bod yn rhaid i frechu teg fod yn sylfaen i'n brwydr yn erbyn bygythiad uniongyrchol COVID-19, mae'n rhaid inni ganolbwyntio hefyd ar ailgodi ac adferiad hirdymor wedi'r pandemig ar raddfa fyd-eang.

Felly, nodaf yr ymyriadau gan Lywodraeth y DU y mae'r gwelliant yn eu hamlinellu, ond mae'r Ceidwadwyr yn rhoi gydag un llaw ac yn cymryd yn ôl gyda'r llall. Mae eu toriadau anghyfrifol ac anystyriol i gymorth tramor wedi tanseilio a byddant yn parhau i danseilio ymdrechion i liniaru yn erbyn y niwed hirdymor a achoswyd gan y pandemig. Felly, mae gweithredu ar adeg o argyfwng yn un peth, ond mae'r gwahaniaeth i'w weld pan fyddwn yn gweithio gyda'n gilydd yn hirdymor i greu byd tecach a mwy diogel. Felly, rwy'n gobeithio y gall y Senedd gefnogi’r cynnig hwn yma heddiw, ac rwy'n apelio ar Lywodraeth Cymru i barhau i ddadlau dros weld Cymru a’r Deyrnas Unedig yn cyfrannu tuag at sicrhau diogelwch a ffyniant byd-eang. Diolch yn fawr iawn.