6. Pa gyngor cyfreithiol y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i roi i Lywodraeth Cymru ynghylch y gwaharddiad ar ddeunyddiau cladin llosgadwy a weithredwyd gan Reoliadau Adeiladu (Diwygio) (Cymru) 2019? OQ57232

Diolch am eich cwestiwn. Rhoddwyd Rheoliadau Adeiladu (Diwygio) (Cymru) 2019 ar waith gan y Gweinidog Tai ac Adfywio ar y pryd fel ymateb uniongyrchol i adroddiad Hackitt, yn dilyn yr ymchwiliad annibynnol i drasiedi Grenfell. Mae Llywodraeth Cymru'n defnyddio ysgogiadau deddfwriaethol ac anneddfwriaethol i wneud gwelliannau pellach i ddiogelwch adeiladau.

Rwy'n ddiolchgar am eich ateb, Gwnsler Cyffredinol. Fe fyddwch yn ymwybodol fod y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau yn y Senedd ddiwethaf wedi ysgrifennu at y Gweinidog tai gan dynnu sylw at y ffaith nad oedd y gwaharddiad ar ddeunyddiau cladin llosgadwy yn berthnasol i adeiladau o dan 18 metr. A oedd rheswm cyfreithiol am hynny? Fe wnaethant hefyd godi pryderon ynghylch cymorth i lesddeiliaid. Pa gyngor diweddar y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i roi mewn perthynas â diogelwch tân, ac onid yw'n hen bryd inni gael gwared ar system hynafol lesddeiliadaeth yng Nghymru?

Diolch am eich pwynt atodol. Rwy'n ymwybodol, wrth gwrs, fod yr Aelod wedi bod yn weithgar iawn ar y mater penodol hwn. Mae'n debyg mai'r man cychwyn, pan ddown at wraidd y mater, yw mai'r datblygwyr yn y pen draw yw'r bobl a ddylai fod yn ysgwyddo'r cyfrifoldeb. Fel sy'n digwydd yn aml, cyrff cyhoeddus a chyrff gwladol sydd wedyn yn ysgwyddo'r gwaith o fynd i'r afael â methiannau'r sector preifat mewn perthynas â'r meysydd hynny. Rydym wedi bod o'r farn ers tro nad lesddeiliaid a greodd y problemau a nodwyd, ac y dylai datblygwyr gyflawni eu cyfrifoldebau moesol ac unioni'r materion hyn heb godi tâl ar y lesddeiliaid. Mae'r Gweinidog Newid Hinsawdd wedi dweud hyn yn glir wrth ddatblygwyr ac wrth lesddeiliaid yn gyson.

Mae rhywfaint o gyllid ar gael, ac ers 30 Medi mae modd i bobl sy'n gyfrifol am adeiladau preswyl canolig ac uchel yng Nghymru gyflwyno datganiadau o ddiddordeb am arian o gronfa diogelwch adeiladau Cymru. Bydd y cam cyntaf hanfodol hwn yn darparu cyllid ar gyfer arolygon diogelwch tân a'r gwaith o greu pasbortau adfer adeiladau. Bydd y rhain yn nodi pa fesurau a chamau gweithredu sydd eu hangen er mwyn sicrhau bod adeilad amlbreswyl mor ddiogel â phosibl, ac yn diogelu bywydau ac eiddo os bydd tân. Ac wrth gwrs, mae'r Aelod ei hun wedi dweud yn glir iawn, yn gwbl gywir, nad yw'r mater yn ymwneud â chladin yn unig—mae'r materion mewnol yn hynod bwysig hefyd.

Rydym yn bwriadu cynnig pecyn cymorth i lesddeiliaid a phreswylwyr a fydd yn caniatáu iddynt deimlo'n ddiogel yn eu cartrefi, ac yn caniatáu iddynt wneud penderfyniadau am y dyfodol. Felly, mae diogelwch adeiladu'n parhau i fod yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru, a phan fydd gennym eglurder ynghylch dyraniadau cyllid, byddwn mewn gwell sefyllfa i wneud penderfyniadau ynglŷn â'r cyllid yn y dyfodol i gefnogi'r gwaith o adfer diogelwch adeiladau.

Ar fater y 18 metr, dyma'r tro cyntaf imi gael fy holi'n benodol pam ei fod yn 18 metr. Efallai y dylwn anfon ymateb at yr Aelod yn benodol ynglŷn â hynny. Yn ôl pob tebyg, credaf y gallwn roi fy marn ynglŷn â pham fy mod yn credu ei fod yn 18 metr, ond credaf ei bod yn bwysig bod yn fanwl gywir gyda'r pethau hyn.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn