8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am effaith y polisi cymeradwyo ymlaen llaw Cymru gyfan ar gymunedau sydd wedi'u lleoli ger ffiniau byrddau iechyd? OQ57268

Mae byrddau iechyd yn gyfrifol am gomisiynu gwasanaethau i ddiwallu anghenion eu poblogaeth leol. Mae cynllun cymeradwyo ymlaen llaw Cymru gyfan yn sicrhau bod cleifion yn cael eu trin mor agos â phosibl i’w cartrefi o fewn ardal eu bwrdd iechyd lleol eu hunain.

Dwi'n ddiolchgar i'r Gweinidog. Mae'r polisi cenedlaethol yn nodi ni ddylai cleifion ganfod triniaeth feddygol mewn bwrdd iechyd arall heblaw i bob opsiwn lleol methu â darparu'r driniaeth honno. Mae e'n effeithio'n drwm iawn ar gymunedau sydd ar y ffiniau. Dwi'n meddwl am Frynaman Uchaf, er enghraifft, yn fy etholaeth i, lle mae pentref wedi'i rhannu'n ddwy—Brynaman Isaf ym mwrdd iechyd rhanbarth Abertawe a Brynaman Uchaf wedyn ym mwrdd iechyd Hywel Dda—sy'n golygu, wrth gwrs, fod yr amser i gyrraedd ysbyty Glangwili o Frynaman Uchaf dair gwaith yr amser y byddai'n cymryd i gyrraedd yr ysbyty agosaf yn Abertawe. Ers cyflwyno'r polisi cenedlaethol yma yn 2018, mae'r trigolion lleol yn teimlo bod yna waethygu wedi bod yn eu triniaeth glinigol. Felly, onid dyma'r amser, Weinidog, i adolygu'r polisi er mwyn sicrhau bod yna ddatrysiad sydd yn deg i'r cymunedau hynny sy'n digwydd bod ar gyrion ein rhanbarthau iechyd?

Diolch yn fawr. Mae byrddau iechyd yn gorfod datblygu gwasanaethau ar sail beth yw'r boblogaeth leol, ac os ydy cleifion wedyn yn gofyn i fynd i rywle arall, mae hwnna yn gallu cael effaith ar ansefydlogi’r gwasanaethau yn y ddau fwrdd iechyd. Felly, os ydyn nhw wedi cynllunio ar gyfer un peth ac mae rhywbeth arall yn digwydd, yn amlwg mae hwnna'n mynd i greu problem. Dwi'n meddwl ei bod yn bwysig i gydnabod pe bai, er enghraifft, rhywun eisiau mynd o fwrdd Hywel Dda i Abertawe, beth fyddai hynny mewn gwirionedd yn golygu yn y tymor hir i'r ysbyty yng Nghaerfyrddin. So, mae'n rhaid meddwl drwy beth yw'r goblygiadau. Felly, beth rŷn ni'n trio'i wneud yw cael byrddau iechyd i weithio mwy ar raddfa ranbarthol, ond dwi yn meddwl ei bod yn bwysig bod pobl yn deall ein bod ni'n gwneud y pethau yma nid achos ein bod ni'n ceisio gwneud bywyd yn anodd i bobl, ond er mwyn sicrhau ein bod ni'n gallu rhoi gwasanaeth i bob un a sicrhau ein bod ni'n gallu cynllunio gwasanaeth ar gyfer pob un.

Diolch i'r Gweinidog.