Part of the debate – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 7 Rhagfyr 2021.
Trefnydd, hoffwn i gael datganiad, os gwelwch yn dda, ar sut y mae penderfyniadau ar driniaethau'r GIG yn cael eu gwneud yng Nghymru. Dros y penwythnos, enillodd un o fy etholwyr i, Maria Wallpott, ei hachos yn yr Uchel Lys ar ôl i'r GIG yng Nghymru wrthod ariannu triniaeth arbenigol ar gyfer ei chanser sydd ar gael yn yr Alban a Lloegr. Nawr, rwy'n sylweddoli'n iawn na fydd y Llywodraeth yn gallu gwneud sylwadau ar achosion unigol; ond ar y materion mwy cyffredinol sydd wedi eu hamlygu yr hoffwn i weld y Llywodraeth yn myfyrio, os gwelwch yn dda.
Mae penderfyniadau fel hyn yn cael eu gwneud gan Bwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru ar hyn o bryd, ac rwy'n pryderu y gallai'r canllawiau y maen nhw'n yn eu dilyn fod yn rhy anhyblyg. Yn achos Ms Wallpott, roedd ei oncolegydd yn Felindre wedi cadarnhau bod ganddi ganser prin iawn; dim ond un enghraifft mewn pum mlynedd yr oedd yr oncolegydd wedi ei gweld, ac roedd yr oncolegydd yn credu y byddai achos Ms Wallpott yn bodloni'r trothwy achosion eithriadol yng nghanllawiau’r Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal, ond penderfynodd panel ceisiadau cyllid cleifion unigol Cymru, ar ran y pwyllgor arall hwn yr wyf i wedi sôn amdano, yn erbyn darparu'r driniaeth. Rwy'n gwybod bod y teulu wedi codi pryderon ynghylch a yw'r pwyllgor dan bwysau i wrthod triniaethau a allai achub bywydau oherwydd y gost.
Unwaith eto, rwy'n sylweddoli na all y Llywodraeth gymryd rhan mewn achosion unigol na rhoi sylwadau arnyn nhw, ond rwy'n credu y byddai cael datganiad yn nodi'r prosesau a gaiff eu dilyn gan y pwyllgor gwasanaethau arbenigol a'r egwyddorion y maen nhw'n eu dilyn wrth wneud penderfyniadau yn ddefnyddiol ar gyfer tryloywder. Mae teitlau hir y gwahanol baneli a phwyllgorau yr wyf i wedi eu crybwyll, maen nhw'n ddryslyd, ond y prif bryder sydd gen i yw bod y prosesau'n golygu bod rhai triniaethau'n cael eu gwrthod i gleifion yng Nghymru a fyddai ar gael mewn rhannau eraill o'r DU.