Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:40 pm ar 15 Rhagfyr 2021.
Diolch am eich ymatebion, ac mae'n swnio fel pe gallai fod rhywfaint o newyddion cadarnhaol. Rwy'n siŵr nad wyf am gael llawer o wybodaeth gennych am y gyllideb, ond rwyf am geisio. Felly, diolch am eich ymateb.
Wrth gwrs, nid yr economi yn unig sy'n wynebu cyfnod ansicr, ond ein sectorau iechyd a gofal cymdeithasol hefyd. Mae llawer o bwysau eisoes, fel y gŵyr pob un ohonom. Nid oes ond rhaid inni edrych ar yr amseroedd aros cyfredol ar gyfer triniaethau, sydd wedi cynyddu'n sylweddol yn ystod y pandemig. Ac er bod gwasanaethau'n gwneud eu gorau glas i ymateb i'r heriau, ac nid oes unrhyw amheuaeth gennyf ynghylch maint y dasg sydd o'n blaenau, ni fydd yr amrywiolyn newydd ond yn ychwanegu at eu llwyth gwaith. Un ffordd o helpu i ryddhau rhywfaint o gapasiti yn y gwasanaethau iechyd yw sicrhau bod pobl sydd angen gofal cymdeithasol yn gallu cael mynediad at y cymorth sydd ei angen arnynt yn y gymuned, neu wasanaethau arbenigol. Fodd bynnag, fel y mae pob un ohonom wedi clywed dros yr ychydig fisoedd diwethaf, mae ôl-groniad sylweddol yn y sector, gyda nifer annerbyniol o bobl yn aros i gael eu symud allan o'r ysbyty i'w cartref neu i gyfleuster gofal cymunedol. Er bod cynghorau a'u staff wedi gwneud gwaith gwych yn ymdrin ag effaith y pandemig, mae'n amlwg y bydd angen mwy o gymorth arnynt dros y misoedd nesaf. Mae llawer eisoes yn wynebu gorwariant enfawr mewn gwasanaethau plant ac oedolion, a bydd hyn yn ychwanegu at y pwysau ariannol sy'n wynebu ein gwasanaethau rheng flaen hanfodol. Weinidog, a wnewch chi roi'r codiad digonol sydd ei angen ar gynghorau yn y setliad llywodraeth leol fel y gallant ymateb i bwysau cyfredol a phwysau yn y dyfodol, a sut y bydd y gyllideb yn dyrannu'r cyllid canlyniadol sylweddol a ddaw i Gymru o ganlyniad i gyhoeddiadau diweddar ynghylch gofal cymdeithasol mewn rhannau eraill o'r DU?
Yn ychwanegol at hynny, mae angen cynllun hirdymor, uchelgeisiol arnom hefyd i sicrhau cydraddoldeb rhwng iechyd a gofal cymdeithasol fel na fydd y sefyllfa hon yn codi eto ac er mwyn gwella cyfraddau recriwtio a chadw. Er mwyn ein llywio i'r cyfeiriad cywir, mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi galw am dâl o £10 yr awr fan lleiaf i bob gweithiwr gofal cymdeithasol, ac rwy'n gobeithio bod safbwynt Plaid Cymru yn dal i fod yr un fath yn hynny o beth. Weinidog, sut y bydd eich cyllideb yn dechrau mynd i’r afael â’r gwahaniaeth rhwng gofal cymdeithasol ac iechyd yng Nghymru?