Part of the debate – Senedd Cymru am 6:27 pm ar 18 Ionawr 2022.
Er y byddwn yn pleidleisio o blaid y ddau gynnig cydsyniad deddfwriaethol hyn ar Fil yr Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd, rydym yn ymwybodol o'r sensitifrwydd dan sylw. Wrth wneud hynny, rydym yn cydnabod y datganiad yn adroddiad Rhif 2 y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad ar y Bil hwn bod Llywodraeth Cymru wedi dweud ei bod bellach yn fodlon bod y Bil yn darparu amddiffyniad a mesurau diogelu priodol o ran y rhyngweithio ag awdurdodau datganoledig Cymru a materion datganoledig eraill. Rydym hefyd yn cydnabod y datganiad yn adroddiad memorandwm Rhif 3 a 4 y pwyllgor ar y Bil hwn nad oedd y pwyllgor yn cytuno â Llywodraeth Cymru bod angen cydsyniad y Senedd ar gyfer nifer o gymalau a nodwyd oherwydd, yn eu barn nhw, maen nhw y tu allan i'r prawf diben datganoledig a nodir yn y Rheolau Sefydlog.
Yn eu sesiwn friffio ar gyfer y Bil hwn, mae'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn cefnogi ymrwymiad Llywodraeth y DU i fynd i'r afael â throseddau difrifol a hyrwyddo system cyfiawnder teg, ac yn falch o weld mesurau yn y Bil sydd â'r nod o leihau'r defnydd cynyddol o gadw plant yn y ddalfa yn ogystal â mesurau i hyrwyddo cyfiawnder agored a darparu ar gyfer presenoldeb cyfieithydd iaith arwyddion yn ystod trafodaethau rheithgor. Fodd bynnag, nodwyd pedwar maes sy'n peri pryder ynghylch cydraddoldeb a hawliau dynol: cysylltiadau byw mewn achosion troseddol; protest a threfn gyhoeddus; gwersylloedd diawdurdod; a thynnu gwybodaeth ddigidol o ddyfeisiau symudol.
Mae Rhwydwaith Cydraddoldeb Rhanbarthol Gogledd Cymru wedi mynegi pryder y bydd y ddeddfwriaeth hon yn gwahaniaethu yn erbyn Sipsiwn, Roma a Theithwyr, a ddiogelir gan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, tra hefyd yn annog Llywodraeth Cymru i sicrhau bod awdurdodau lleol yn cyflawni eu dyletswydd statudol i ddarparu safleoedd preswyl digonol, safleoedd teithio o ansawdd a mannau aros, neu i gosbi awdurdodau lleol lle na chyrhaeddir dyletswyddau statudol. Yn yr un modd, mae etholwyr wedi ysgrifennu yn datgan y bydd y ddeddfwriaeth arfaethedig hon yn arwain at droi ein cymunedau Sipsiwn a Theithwyr yn droseddwyr ar y naill law gan eu cosbi ddwywaith am nad yw awdurdodau lleol Cymru wedi bodloni gofynion Deddf Tai (Cymru) 2014 eto ac wedi adeiladu digon o safleoedd ac wedi darparu rhwydwaith o safleoedd teithio a mannau aros. Mae'r cyfrifoldeb felly ar Lywodraeth Cymru i fynd i'r afael â hyn.
Yn wahanol i'r Senedd hon yng Nghymru, ein Senedd ni, mae gan Senedd y DU brosesau craffu deuaidd aml-haenog cadarn, fel y gwelwyd yn y gyfres o bleidleisiau neithiwr yn Nhŷ'r Arglwyddi yn erbyn mesurau yn y Bil, a oedd yn cynnwys mesurau na fyddant yn cael eu hanfon yn ôl i Dŷ'r Cyffredin a phleidlais o blaid gwelliant dan arweiniad y Farwnes Newlove, aelod Ceidwadol, y cyfeiriwyd ati gan y Gweinidog—y Farwnes yw cyn Gomisiynydd Dioddefwyr Cymru a Lloegr—i wneud casineb yn erbyn merched yn drosedd casineb yng Nghymru a Lloegr. Felly, rhaid inni ymddiried yn ein cyd-aelodau yn Senedd y DU i wneud eu gwaith, yn union fel y disgwyliwn i bobl ymddiried ynom ni i wneud ein gwaith ni.