1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru ar 26 Ionawr 2022.
6. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i warchod natur ar draws parth 200 milltir forol Cymru? OQ57494
Diolch, Janet. Rwyf wedi ymrwymo i amgylchedd morol gwydn sy'n cwmpasu holl barth morol Cymru. Mae ein rhaglen lywodraethu yn ein hymrwymo i raglen adfer a gwella ecosystemau morol. Mae'r broses ddynodi ar gyfer parthau cadwraeth morol alltraeth yn bennaf a'r camau rheoli ar gyfer ein hardaloedd morol gwarchodedig yn cefnogi'r nod hwn.
Diolch. Rhaid imi ddweud fy mod wedi fy siomi yn ystod y pwyllgor newid hinsawdd yr wythnos diwethaf pan wrthododd y Dirprwy Weinidog y ffaith ei fod, yn ystod ei adroddiad at wraidd y mater ar gadwraeth natur, fwy neu lai wedi anwybyddu'r ffaith pan ddywedais fy mod yn pryderu ynglŷn ag a fu unrhyw gysylltiad ag unrhyw un o'r sefydliadau anllywodraethol ynghylch chadwraeth natur. Os edrychwch ar yr adroddiad at wraidd y mater, nid oes cyfeiriad at yr un ohonynt, felly dyna rywbeth yr hoffwn i chi edrych ymhellach arno.
Ond rwyf wedi tynnu sylw yn ystod y pwyllgor newid hinsawdd at y ffaith bod anghysondeb o hyd rhwng diffiniad adran 158 a Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016, sydd, wrth gwrs, yn rhoi cyfrifoldeb i Cyfoeth Naturiol Cymru hyrwyddo rheolaeth gynaliadwy ar adnoddau naturiol hyd at 12 milltir forol, a chyfrifoldeb cyfreithiol ehangach Llywodraeth Cymru dros gadwraeth natur ledled parth 200 milltir forol Cymru. Mewn ateb i gwestiwn ysgrifenedig yn ddiweddar, fe ddywedoch chi y bydd Llywodraeth Cymru yn chwilio am gyfle i ddiwygio'r ddeddfwriaeth yn y blynyddoedd dilynol, ac mewn llythyr at y Prif Weinidog, anogodd Cyswllt Amgylchedd Cymru y weinyddiaeth hon i wneud adfer bywyd gwyllt morol yn flaenoriaeth uwch, gan gynnwys mesurau i ddiogelu teulu'r morfil i gydnabod eu rôl yn rheoleiddio ecosystemau. Weinidog, a allwch egluro pa ymgysylltiad a gawsoch i sicrhau amserlen gadarn i ddiwygio'r anghysondeb hwn, fel y gallai'r Siambr hon a Senedd Cymru fod mewn gwell sefyllfa i graffu ar weithredoedd CNC a'u monitro mewn perthynas â chadwraeth natur y dyfnfor? Diolch.
Diolch, Janet. Rwyf wedi ymrwymo'n llwyr i ddiwygio'r ddeddfwriaeth. Cafodd y ddeddfwriaeth ei phasio, wrth gwrs, cyn inni gael y parth 200 milltir forol, felly rydym wedi ymrwymo'n llwyr i wneud hynny, ac rwy'n siŵr y bydd cyfle addas i'w roi mewn Bil perthnasol rywbryd yn nhymor y Senedd hon; rydym yn bendant yn awyddus i wneud hynny. Yn y cyfamser, rydym yn ymddwyn fel pe bai Deddf yr amgylchedd yn dweud y parth 200 milltir, oherwydd dyna'n amlwg yr hoffem iddi ei ddweud, ac rydym yn sicrhau ein bod o ddifrif ynglŷn â'r cyfrifoldeb hwnnw.
Wrth gyflawni adroddiad at wraidd y mater ar fioamrywiaeth, soniais eisoes y byddaf yn cynnwys bioamrywiaeth forol yn hynny wrth gwrs; mae'n rhan bwysig iawn o'n bioamrywiaeth, fel yn wir y mae'r rhan rynglanwol o Gymru. Felly, mae'r holl fioamrywiaeth enfawr yn y parth rhynglanwol yn eithriadol o bwysig hefyd. Felly, gallaf eich sicrhau y byddwn yn edrych ar fioamrywiaeth forol ar yr un pryd, a bydd hynny, wrth gwrs, yn cynnwys rhaglenni diogelu teulu'r morfil a rhywogaethau eraill. Mae llawer iawn o waith i'w wneud yma i sicrhau statws cadwraeth da o fewn y parthau morol gwarchodedig ac yn yr ardaloedd cadwraeth morol, ac i sicrhau bod gennym y rhwydwaith cywir o amgylch y glannau i gyd. Rwy'n eich sicrhau'n bendant fy mod yn gyfan gwbl o ddifrif yn ei gylch. Rydym yn ymwybodol iawn o bwysigrwydd cefnforoedd iach ar gyfer bioamrywiaeth a hinsawdd, ond hefyd, wrth gwrs, ar gyfer ein diwydiant twristiaeth, sy'n dibynnu'n drwm iawn ar ein cefn gwlad hardd a'n harfordir a'n moroedd hardd. Felly, rwy'n sicr o ddifrif ynglŷn â hyn. O'r 'Adroddiad ar Sefyllfa Adnoddau Naturiol' diweddar, gwyddom fod gennym heriau sylfaenol go iawn i'r amgylchedd morol, gan gynnwys bygythiad newid hinsawdd, felly byddwn yn cynnwys hynny yn y rhaglen wrth inni ei chyflwyno.