2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru ar 26 Ionawr 2022.
8. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o effaith y pandemig ar y bwlch cyrhaeddiad? OQ57489
Rydym yn bwriadu cyhoeddi strategaeth i fynd i’r afael ag effaith tlodi ar gyrhaeddiad addysgol yn y misoedd nesaf. Mae'r Cwricwlwm i Gymru yn hollbwysig i’n dyheadau ar gyfer cyrhaeddiad dysgwyr, yr effeithiwyd yn andwyol arno gan COVID. Mae’r cynllun adnewyddu a diwygio, ar y cam hwn, wedi’i gefnogi yn y flwyddyn ariannol hon gan £232 miliwn mewn ymateb i’r pandemig ei hun.
Weinidog, nid yw’r pandemig hwn wedi effeithio’n gyfartal ar ddisgyblion mewn ysgolion. Mae’r cannoedd o filiynau o bunnoedd rydych wedi’i ddyrannu i wneud ysgolion yn ddiogel mewn perthynas â COVID wedi gwneud gwahaniaeth gwirioneddol, ond mae grwpiau penodol o ddisgyblion o hyd sydd wedi bod dan fwy o anfantais nag eraill. Rydym wedi gweld galw digynsail am wasanaethau iechyd meddwl plant a’r glasoed a gwasanaethau mewn ysgolion gyda disgyblion blwyddyn 11 a disgyblion ôl-16. Mae dychwelyd i’r ysgol wedi bod yn anos i ddisgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim a disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol. Bu effaith anghymesur ar addysg disgyblion sy’n byw mewn lefelau uchel o amddifadedd cymdeithasol, o ddiffyg offer TG i lefelau uwch o absenoldeb ymhlith athrawon a disgyblion. Deallaf fod y rhain yn broblemau anodd i fynd i’r afael â hwy. Sut y bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau nad ydym yn parhau i weld y bwlch cyrhaeddiad yn cynyddu o ganlyniad i’r pandemig, a sut y byddwch yn gweithio gyda Cymwysterau Cymru a CBAC i sicrhau bod disgyblion sy’n sefyll arholiadau eleni yn cael chwarae teg?
Wel, i adleisio pwynt yr Aelod, rwy’n rhannu ymrwymiad personol clir iawn i sicrhau ein bod yn gwneud popeth a allwn i gau’r bwlch cyrhaeddiad. Rydym wedi gwneud cynnydd yn y gorffennol, ond fel y dywedodd yn ei chwestiwn, ni fydd ein holl ddysgwyr yn ein hysgolion a’n colegau wedi teimlo effaith COVID yn gyfartal, ac felly mae’n ddyletswydd arnom oll i wneud popeth a allwn i gefnogi dysgwyr sydd angen y cymorth mwyaf i gau’r bwlch hwnnw. Rydym wedi cydnabod ers peth amser fod hynny'n debygol o fod yn broblem, yn debygol o fod yn ganlyniad, ac yn wir, mae tystiolaeth yn dweud wrthym bellach ei bod yn debygol iawn mai dyna sydd wedi digwydd. Mae’r cyllid rydym wedi’i ddarparu wedi’i bwysoli’n benodol tuag at ysgolion, gan adlewyrchu, yng nghyd-destun y cwestiwn hwn, nifer y disgyblion o gefndiroedd difreintiedig fel bod y cyllid hwnnw’n cael ei gydbwyso yn y modd hwnnw, i ddarparu cymorth ychwanegol.
Bydd yn gwybod bod y—. Soniodd am yr her ddigidol yn ei chwestiwn. Bydd yn gwybod ein bod wedi darparu cynnydd eithaf sylweddol nid yn unig o ran argaeledd offer cyfrifiadurol ond hefyd y cysylltedd sy’n hanfodol i allu cyflawni hynny. Unwaith eto, mae hynny wedi bod yn her i deuluoedd sy'n byw dan anfantais ac felly rydym wedi bod yn awyddus iawn i sicrhau bod y gwaith a wnawn yn adlewyrchu hynny. Mae’r Sefydliad Polisi Addysg, wrth gymharu gwaith pedair Llywodraeth y DU, nid yn unig wedi dweud ein bod ni yng Nghymru wedi buddsoddi mwy yn ein disgyblion, ond ein bod wedi gwneud hynny mewn ffordd sy’n fwy blaengar ac yn adlewyrchu anghenion disgyblion difreintiedig neu agored i niwed yn well.
Mewn perthynas ag arholiadau a’i chwestiwn, rwy’n gweithio gyda Cymwysterau Cymru. Rwyf wedi bod yn gweithio gyda CBAC a hwythau. Mae fy nghyfarfod nesaf gyda hwy yr wythnos nesaf, i drafod beth arall y gallwn ei wneud i gefnogi dysgwyr yn benodol drwy’r broses asesu, ac adlewyrchu, fel y dywed yn ei chwestiwn, y ffaith nad yw pawb wedi cael yr un profiad dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Bydd ffiniau graddau'n adlewyrchu’r tarfu a welsom yn ein hysgolion, ond hoffwn sicrhau, yn ogystal â hynny, er enghraifft, fod proses apelio deg a hygyrch ar gael hefyd i gyd-fynd â’n canlyniadau arholiadau er mwyn sicrhau y gellir ystyried y materion hynny.
Diolch i'r Gweinidog.