Yr eitem nesaf, felly, yw'r cynnig o dan Reol Sefydlog 10.5 i benodi ombwdsmon gwasanaethau cyhoeddus i Gymru, a dwi'n galw ar Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid i'w wneud y cynnig hwnnw—Peredur Owen Griffiths.

Cynnig NDM7893 Peredur Owen Griffiths

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn mynegi ei diolchgarwch am gyfraniad Nick Bennett yn ystod ei dymor yn swydd Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru.

2. Yn unol â Rheol Sefydlog 10.5 a, gan weithredu o dan baragraff 1 i Atodlen 1 Deddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019, yn enwebu Michelle Morris i’w phenodi i swydd Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru gan Ei Mawrhydi am dymor o saith mlynedd i ddechrau ar 1 Ebrill 2022.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Fel y gŵyr yr Aelodau, mae Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru yn benodiad y Goron a wneir ar enwebiad y Senedd o dan Atodlen 1 i Ddeddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019. Mae’r Pwyllgor Cyllid, fel y pwyllgor sydd â chyfrifoldeb dirprwyedig am oruchwylio trefniadau sy’n ymwneud â’r ombwdsmon, wedi chwarae rhan lawn drwy gydol y broses o recriwtio'r ombwdsmon newydd, ac mae manylion llawn am hyn wedi’u hamlinellu yn adroddiad y pwyllgor.

Rwy’n falch o ddweud bod y broses recriwtio wedi denu llawer o ymgeiswyr rhagorol ac mae’n bleser mawr gennyf wneud y cynnig hwn heddiw, ar ran y Pwyllgor Cyllid, i enwebu’r ymgeisydd a ffefrir, Michelle Morris, i’w phenodi i swydd Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus nesaf Cymru gan Ei Mawrhydi.

Hoffwn hefyd achub ar y cyfle hwn i dalu teyrnged i’r ombwdsmon presennol, Nick Bennett. Roedd Nick i fod i gwblhau ei gyfnod yn y swydd ar 31 Gorffennaf 2021, ond fe’i penodwyd i barhau yn y rôl ar sail dros dro am wyth mis arall tan 31 Ionawr eleni. Hoffwn ddiolch i Nick am ei gyfraniad gwerthfawr yn ystod ei gyfnod fel ombwdsmon, ac am barhau yn y rôl ar sail dros dro, ac yn arbennig, am ei waith ar ddatblygiad Deddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019, sy’n yn rhoi pwerau i'r ombwdsmon ymchwilio i gwynion ar eu liwt eu hunain a phennu gweithdrefnau cwyno enghreifftiol. Bydd hyn, heb os, yn gadael gwaddol parhaol.

Mae’n werth nodi hefyd mai'r ombwdsmon nesaf fydd y cyntaf i gael eu penodi ers i Ddeddf 2019 ddod i rym. Hoffwn ddiolch i’n Pwyllgor Cyllid blaenorol yn y pumed Senedd, a oedd yn cynnwys Aelodau o’r Senedd bresennol, am ei chyflwyno a sicrhau ei thaith lwyddiannus. Mae’n enghraifft o’r Senedd yn arwain y ffordd a defnyddio dull ‘gwnaed yng Nghymru’ o wella gwasanaethau ac mae'n rhywbeth y dylem fod yn falch ohono fel pwyllgor ac fel deddfwrfa.

Fel yr amlinellwyd yn adroddiad y pwyllgor, mae’n hanfodol bod proses ddethol y pwyllgor yn bodloni disgwyliadau pobl Cymru o ran cadernid a thryloywder. Mae hefyd yn hanfodol bod y broses yn cael ei chynnal mewn ffordd sy’n ei datgysylltu oddi ar unrhyw awgrym o ymyrraeth wleidyddol. O’r herwydd, gwnaethom sicrhau bod dau grŵp plaid yn cael eu cynrychioli ar y panel penodi. Yn ymuno â mi oedd fy nghyd-aelod o’r Pwyllgor Cyllid ac aelod o’r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus a Gweinyddiaeth Gyhoeddus, Rhianon Passmore. Ymunodd Prif Weithredwr a Chlerc y Senedd, Manon Antoniazzi, a Peter Tyndall, yr Ombwdsmon, y Comisiynydd Gwybodaeth a Chomisiynydd Gwybodaeth Amgylcheddol Iwerddon â ni hefyd.

Ar ôl y cyfweliadau a dewis Michelle Morris fel yr ymgeisydd rydym yn ei ffafrio, aeth Michelle gerbron y Pwyllgor Cyllid trawsbleidiol ar gyfer gwrandawiad cyhoeddus cyn-enwebu ar 16 Rhagfyr 2021.

Mae’r pwyllgor yn credu’n gryf fod gwrandawiad cyn enwebu yn sicrhau craffu agored a thryloyw ar yr ymgeisydd a nodir fel yr un mwyaf addas o’r broses recriwtio. Mae hefyd yn rhoi hyder ychwanegol i’r pwyllgor, ac yn y pen draw, i'r Senedd, fod yr ymgeisydd a ffefrir yn addas i’w enwebu i’w penodi gan Ei Mawrhydi.

Yn ystod y gwrandawiad cyn enwebu, roedd aelodau’r pwyllgor yn awyddus i holi’r ymgeisydd a ffefrir am ei phrofiad blaenorol a’i dyheadau ar gyfer datblygu gwaith yr ombwdsmon yng Nghymru. Daeth y pwyllgor i’r casgliad unfrydol mai Michelle yw’r ymgeisydd a ffefrir ar gyfer y swydd hon.

Gofynnaf felly i’r Senedd dderbyn y cynnig i enwebu Michelle Morris i’w phenodi gan Ei Mawrhydi yn Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru. Diolch yn fawr.

Diolch i Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid am y cynnig yna. Does neb wedi datgan diddordeb i gyfrannu i'r ddadl. Dwi'n cymryd, felly, nad yw'r Cadeirydd eisiau ymateb gydag unrhyw sylwadau cloi, felly fe wnaf i ofyn y cwestiwn: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Na, dwi ddim yn gweld gwrthwynebiad, ac felly mae'r cynnig yna wedi ei dderbyn o dan Reol Sefydlog 12.36. A gaf i ddymuno pob llwyddiant i'r ombwdsmon yn ei gwaith wrth i'r cynnig fynd yn ei flaen?

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.