6. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Trafnidiaeth gyhoeddus mewn ardaloedd gwledig

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:36 pm ar 26 Ionawr 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 3:36, 26 Ionawr 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i gyd-Aelodau o bob rhan o'r Siambr, ac yn enwedig i James Evans am gyflwyno'r ddadl bwysig ac amserol hon? Fel y dywedodd Aelodau eraill, mae trafnidiaeth gyhoeddus yn hanfodol i atal pobl rhag teimlo'n unig ac yn ynysig, yn ogystal ag i sicrhau bod pobl yn gallu cael gafael ar y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt, yn enwedig gwasanaethau iechyd ar yr adeg hon. Mae annog pobl i ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus yn amlach hefyd yn gam pwysig y mae'n rhaid inni ei gymryd i fynd i'r afael â'r newid yn yr hinsawdd.

Ac eto, mewn etholaethau gwledig fel Mynwy, yn rhy aml mae pobl yn dal i'w chael hi'n anodd cael system drafnidiaeth gyhoeddus ddigonol at eu defnydd sy'n diwallu eu hanghenion. Mae'r olaf yn bwynt arbennig o bwysig. Mae angen bysiau i bobl eu defnyddio, ond yn fwy na hynny mae angen iddynt fod ar gael ar yr adegau cywir ac aros yn y lleoliadau y mae angen i bobl fynd iddynt. Er enghraifft, Ddirprwy Lywydd, cysylltodd etholwr â mi'n ddiweddar a oedd yn dibynnu ar wasanaeth bws penodol i gyrraedd apwyntiadau ysbyty yn ysbyty'r Faenor. Mae'r gwasanaeth hwn wedi'i dorri'n sylweddol, ac nid yw'n mynd yn uniongyrchol at ysbyty'r Faenor mwyach, sy'n golygu bod yn rhaid i bobl ddal gwasanaeth sy'n cysylltu. Mae'r enghraifft hon yn dangos sut y mae diffyg dull cydgysylltiedig o weithredu gwasanaethau bysiau gwledig yn effeithio'n ddramatig ar fywydau pobl. 

Gwn fod problemau pwysig yn effeithio ar wasanaethau, ac mae Aelodau eraill wedi cyfeirio atynt heddiw, megis cyllid, ac rwy'n falch fod cyngor Sir Fynwy wedi ymrwymo i ddiogelu llwybrau bysiau gymaint â phosibl yn ei ymgynghoriad ar gyllideb 2022-23, er gwaethaf y pwysau ariannol parhaus y mae'n eu hwynebu oherwydd y pandemig. Fodd bynnag, ceir problemau strwythurol ac ymarferol ehangach y mae angen edrych arnynt yn ofalus er mwyn sicrhau bod pobl yn cael y gwasanaethau y maent yn eu disgwyl. 

Fel y dywedais, rwy'n croesawu llawer o'r ymrwymiadau ynghylch gwasanaethau trafnidiaeth wledig a amlinellir yn strategaeth 'Llwybr Newydd' Llywodraeth Cymru. Byddai'n ddefnyddiol pe gallai'r Dirprwy Weinidog ddweud mwy ynglŷn â sut y mae'n rhagweld y bydd y cynlluniau trafnidiaeth rhanbarthol newydd yn helpu i leihau anghydraddoldebau trafnidiaeth mewn ardaloedd gwledig. Credaf hefyd y byddai'n ddefnyddiol cael strategaeth drafnidiaeth wledig benodol i gefnogi'r llwybr gwledig sy'n rhan o 'Lwybr Newydd'. Yn ogystal, credaf fod etholwyr yn fy etholaeth yn dal i feddwl tybed sut yn union y byddant yn elwa o gynllun metro de Cymru a phryd y byddant yn gweld gwelliannau i wasanaethau bysiau sydd wedi'u hamlinellu mewn cynlluniau ar gyfer y metro. 

I orffen, Ddirprwy Lywydd, rwy'n croesawu'r cyfle i siarad yn y ddadl heddiw, a gobeithio y bydd pob Aelod yn cefnogi'r cynnig hwn. Diolch.