Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 1 Chwefror 2022.
Rwy'n croesawu datganiad y Gweinidog ar y gronfa integreiddio rhanbarthol gofal cymdeithasol yn fawr iawn. Mae'n rhaid i integreiddio gofal cymdeithasol ac iechyd, gyda chleifion wrth galon y ddarpariaeth, fod yn rhywbeth i ni i gyd anelu ato. Rwy'n cofio pan lansiodd Jane Hutt y cyd-gynllun gwasanaethau cymdeithasol ac iechyd cyntaf dros 20 mlynedd yn ôl.
Rwyf i wedi galw ers tro am ganolbwyntio ar atal salwch a mynediadau i ysbytai. Mae'n rhaid i honno fod yn gyrchfan wirioneddol i ni, heb aros i bobl fynd yn sâl a cheisio eu gwella nhw wedyn, neu fethu â gwneud hynny mewn rhai achosion, ond ceisio eu hatal nhw rhag gorfod mynd i mewn yn y lle cyntaf a'u hatal nhw rhag bod ag angen meddyginiaeth. Rwy'n croesawu'r ffaith y bydd yna fframwaith canlyniadau eglur; yn rhy aml, mae arian yn cael ei wario ar iechyd heb unrhyw ganlyniadau mesuradwy, dim ond, 'Peth da yw gwario arian ar iechyd, onid e? Nid oes ots beth mae'n hynny'n ei gyflawni.' Fe ddywedais i un waith pe byddai rhywun yn sefyll y tu allan i ysbyty ac yn taflu darnau punt i lawr y draen, cyn belled â bod y rheini'n ddarnau punt ar iechyd a fyddai'n mynd i lawr y draen, fe fyddai llawer o bobl yn dweud pa mor ardderchog fyddai hynny.
Felly, rwy'n credu mai'r hyn yr hoffwn i ei ofyn—[Torri ar draws.] Yr hyn yr hoffwn i ei ofyn yw: a wnaiff y Gweinidog drefnu ar gyfer cyhoeddi'r canlyniadau disgwyliedig? Rwy'n ymddiheuro i'r Gweinidog am hyn, oherwydd rwyf i am ofyn yr un fath o ran popeth y mae'r Gweinidog ac eraill yn ei gyflwyno: beth yw'r canlyniadau? Beth rydym ni'n gobeithio ei gyflawni? Ac nid, 'Rydym ni wedi gwario llawer o arian; da iawn, onid e?' Beth rydym ni'n gobeithio ei gyflawni a sut y gallwn ni weld a yw hynny'n gweithio? Ac weithiau ni fydd hynny'n gweithio, ac rwy'n credu bod rhaid i bob un ohonom ni fod yn ddigon aeddfed, ar feinciau'r gwrthbleidiau hyd yn oed, i sylweddoli na fydd ein cynlluniau ni'n gweithio weithiau, ond ymgeisio i wneud felly yw'r syniad cywir ac fe fyddwn ni'n dysgu o'r hyn na weithiodd yn iawn.
A'r cwestiwn olaf sydd gennyf i yw: a fydd y cymorth cymunedol ar gyfer ysbytai yn y cartref yn cael ei ariannu gan hyn neu a fydd hynny'n cael ei ariannu ar wahân? Oherwydd, mewn gwirionedd, mae'n rhaid i hynny fod yn un o'r pethau gorau y gallwn ni ei wneud ni. Mae nifer o sefydliadau yn gwthio'r peth—Coleg Brenhinol y Ffisigwyr, Coleg Brenhinol Meddygaeth Geriatreg—sydd, mewn gwirionedd, yn ymdrin â phobl yn eu cartrefi, gan roi'r gwasanaeth llawn iddyn nhw gartref, ac yn gwneud iddyn nhw wella yn gynt ac fe fydd hynny'n gwella'r canlyniadau yn sylweddol. Felly, a gaiff hynny ei ariannu o hyn, neu a fyddwch chi'n dod gyda datganiad arall yn dweud y caiff ei ariannu o rywle arall?