6. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am waith Bwrdd Diogelu Annibynnol Cenedlaethol Cymru? OQ57584

Diolch i Jack Sargeant am hynna. Mae gwaith y bwrdd yn parhau i ddatblygu, felly hefyd y dirwedd ddiogelu yng Nghymru. Ym mis Ionawr cadeiriais gyfarfod cyntaf un bwrdd adolygu diogelu unedig sengl Cymru, sy'n cynnwys cynrychiolwyr o'r Bwrdd Diogelu Annibynnol Cenedlaethol. 

Diolch yn fawr iawn, Prif Weinidog. Fel y mae'r Prif Weinidog yn sôn yn y fan yna, mae'r Bwrdd Diogelu Annibynnol Cenedlaethol wedi chwarae rhan allweddol, ac mae wedi'i gynnwys yn y bwrdd adolygu diogelu unedig sengl, a chwaraeodd fy nhad fy hun, fel y gŵyr y Prif Weinidog, ran bwysig yn y gwaith o'i sefydlu. Prif Weinidog, bedair blynedd i ddoe cefais fy ethol i'r Senedd hon yn dilyn marwolaeth drasig Dad. Rwyf wedi bod yn myfyrio ar ei farwolaeth, ac rwyf wedi bod yn myfyrio ar sut yr ydym yn sicrhau ei etifeddiaeth yn y maes penodol hwn. Y peth pwysicaf sy'n dod i fy meddwl i yw nad oedd hyn byth yn ymwneud â swyddi mewn Llywodraeth na statws i Dad, yr oedd bob amser yn ymwneud â sicrhau newid cadarnhaol i bobl Cymru. Prif Weinidog, felly, a gaf i ofyn i chi: sut yr ydym yn sicrhau bod yr etifeddiaeth hon o barhau i sicrhau newid cadarnhaol i bobl Cymru yn parhau? 

A gaf ddiolch i Jack Sargeant am hynna? Roeddwn yn falch iawn o gadeirio cyfarfod cyntaf y bwrdd adolygu diogelu unedig sengl newydd. Pe bai wedi bod yno, rwy'n credu y byddai wedi cael ei gyffwrdd gan y nifer o weithiau y cyfeiriwyd at Carl Sargeant, oherwydd pan mai Carl oedd y Gweinidog a oedd yn gyfrifol cyflwynodd adolygiad o'r ffordd y cafodd adolygiadau o ddynladdiadau domestig yng Nghymru eu gweithredu er mwyn gwella gwasanaethau i bobl sy'n dioddef cam-drin domestig. Carl oedd yr un a ofynnodd i brif gwnstabl cynorthwyol Dyfed-Powys ar y pryd, Liane James, i gynnal yr adolygiad hwnnw, a Liane a gyflwynodd y gwaith sydd y tu ôl i'r bwrdd newydd yn y cyfarfod agoriadol hwnnw.

Rwy'n credu y gall Jack fod yn ffyddiog ond hefyd gall ymfalchïo'n fawr yn y ffaith bod ffrwyth y gwaith hwnnw yn awr, yn 2022, yn cael ei weld a'i wneud yn effeithiol yma yng Nghymru. Mae wedi tyfu'n sylweddol o'r man cychwyn a osododd Carl mewn cynnig. Bydd y system newydd yn cwmpasu adolygiadau o ddynladdiad domestig, adolygiadau ymarfer plant, adolygiadau ymarfer oedolion ac adolygiadau o ddynladdiadau iechyd meddwl. Gan ei fod yn bartneriaeth rhwng ymarferwyr a Phrifysgol Caerdydd, bydd yn ein helpu ni i sicrhau y bydd y gwersi y gellir manteisio arnyn nhw yn y dyfodol pan fydd pethau'n mynd o le'n ddifrifol, yn hysbys ac y byddant ar gael ym mhob rhan o Gymru, a bydd yn gwneud gwahaniaeth ym mywydau'r teuluoedd hynny yr effeithiwyd cymaint arnyn nhw.

Roedd yn wych clywed gan Gomisiynydd yr Heddlu a Throseddu Dyfed-Powys, Dafydd Llywelyn, yn y cyfarfod hwnnw, ac roedd yn wych cael y sefydliadau datganoledig allweddol o amgylch y bwrdd—CLlLC, Llywodraeth Cymru, yr adrannau gwasanaethau cymdeithasol, y gwasanaethau iechyd—ond hefyd y gwasanaethau nad ydyn nhw wedi'u datganoli hefyd. Roedd yn dda iawn cael cynrychiolaeth o'r Swyddfa Gartref ar y bwrdd, i weld uwch grwner Cymru yn aelod o'r bwrdd hwnnw. Rwy'n credu mewn gwirionedd, Llywydd, ei fod yn enghraifft ymarferol a grymus o'r ffordd y gall menter gan Weinidog ymroddedig arwain at newid gwirioneddol a pharhaol.