Credaf mai’r cwestiwn allweddol i mi yn y ddadl hon yw: a yw ein democratiaeth yn gweithio yn awr? [Torri ar draws.] Byddwn yn dadlau nad ydyw, gan nad yw’n gynrychioliadol o’r boblogaeth. Credaf fod angen inni ofyn beth y mae’r system yn ei olygu os yw'n atal pobl rhag sefyll. Sam, rydych wedi siarad yn nhermau 'a fyddai hyn yn gwneud gwahaniaeth?' Wel, mewn gwirionedd, pan ofynnwch i grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol pam nad ydynt yn teimlo'n ddigon cyfforddus i sefyll, mae hynny'n aml oherwydd y dull ymosodol o gynnal ymgyrchoedd etholiadol, neu oherwydd eu bod yn credu nad oes diben iddynt sefyll. Oherwydd bob tro y gwelwn y math o ddull cyntaf i’r felin, mae’n ymwneud â dychryn pobl i geisio pleidleisio mewn ffordd benodol drwy ddweud, 'Nid oes diben pleidleisio dros y blaid honno. Pleidleisiwch fel hyn.' Mae'n ddull gwahanol iawn o ymgyrchu os oes angen ichi frwydro am yr ail, y trydydd, a'r pedwerydd dewis.

Hefyd, i ymateb i’ch pwynt, ar etholiadau’r Alban a’r ganran sy'n pleidleisio, fe fyddwch yn gwybod na allwn ddewis a dethol ein ffeithiau. Cynhaliwyd etholiad 2007 ar yr un pryd ag etholiadau seneddol yr Alban, felly roedd bob amser yn mynd i fod yn is, ac roedd hynny i’w ddisgwyl. Mewn gwirionedd, roedd y ganran a bleidleisiodd yn uwch na’r disgwyl, a gallwn weld o nifer y pleidleisiau a ddifethwyd yno fod pobl yn deall y system, gan ei bod yn llawer haws deall y gallwch roi eich dewis cyntaf i’r blaid, hyd yn oed os yw’n annhebygol o ennill, fel arfer—y gallwch bleidleisio â'ch calon a'ch cred, yn hytrach na cheisio dyfalu pa ganlyniad y gallai'r system arwain ato.