Diolch, Lywydd dros dro. Rwy'n falch iawn o wneud y cynnig a gyflwynwyd heddiw yn enw fy nghyd-Aelod, Darren Millar, ynghylch ariannu llywodraeth leol. Unwaith eto, rwy'n datgan buddiant fel aelod etholedig o Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy hefyd.

Fel y mae dechrau'r cynnig hwn yn ei nodi, ac fel y soniais dro ar ôl tro yn y Siambr hon, ac mae'n rhywbeth y byddaf yn parhau i'w godi, drwy gydol y pandemig COVID-19 aeth y cynghorau y tu hwnt i'r galw. Mae llawer ohonom yn gwybod am aberth, gwaith caled ac ymroddiad staff y cynghorau ac maent yn haeddu cael eu canmol am eu gwaith caled, o'n gweithwyr gofal cymdeithasol i'n cynorthwywyr addysgu, o lyfrgellwyr i griwiau ailgylchu, mae pob un ohonynt wedi mynd y tu hwnt i'r galw. Yng ngoleuni hyn, roeddwn yn falch o weld na wnaeth y Llywodraeth ddileu pwynt 1 ein cynnig yma heddiw, sy'n diolch i gynghorwyr, awdurdodau lleol a'u staff ledled Cymru am eu rôl yn ystod y pandemig. Mae'n wych gweld y gallwn ni fel Senedd gytuno ar hyn. Serch hynny, Lywydd dros dro, mae'n hanfodol bwysig cydnabod bod cynghorau wedi bod yn gwneud gwaith eithriadol ymhell cyn y pandemig a byddant yn parhau i wneud hynny wedyn. Fel y bydd llawer o bobl yn cytuno, y cynghorau yn aml sydd yn y sefyllfa orau i gynrychioli anghenion pobl leol, wrth gwrs.

Cyflwynwyd datganoli, mewn gwirionedd, i ddod â phwerau mor agos â phosibl at y bobl, a dyna y gallai ac y dylai cynghorau ei wneud. Ond er mwyn i gynghorau wneud y mwyaf o'u potensial, maent angen i gyllid addas fod ar gael i wneud hyn, ac fel y dywed pwynt 2 o'n cynnig, rhaid i gynghorau gael eu hariannu'n ddigonol i'w galluogi i ddarparu'r gwasanaethau cyhoeddus o ansawdd uchel y maent yn anelu atynt. Maent angen cyllid digonol i'w galluogi i wneud y mwyaf o'u potensial, ac mae'r Llywodraeth yn cytuno â hynny heddiw. Fodd bynnag, yn rhwystredig, ac fel yr amlinellir ym mhwynt 3 ein cynnig yma, nid yw'r fformiwla bresennol ar gyfer ariannu llywodraeth leol yn addas i'r diben. Byddaf yn trafod pam yn benodol y credaf fod hynny'n wir mewn munud, yn hytrach na gwneud sylwadau bachog yn unig.