Mae hynny'n caniatáu ni i symud ymlaen i eitem 8, sef y cynnig cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil Rhenti Masnachol (Coronafeirws). Dwi'n galw ar y Gweinidog i wneud y cynnig—Vaughan Gething.

Cynnig NNDM7948 Vaughan Gething

Cynnig bod y Senedd yn unol â Rheol Sefydlog 29.6, yn cytuno y dylai Senedd y DU ystyried y darpariaethau yn y Bil Rhenti Masnachol (Coronafeirws), i’r graddau y maent yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Llywydd. Rwy'n cynnig y cynnig ger ein bron, ac rwy'n argymell i Aelodau'r Senedd ein bod yn cydsynio i'r memorandwm cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil. Fel y gŵyr yr Aelodau, ni argymhellais y dylai'r Senedd gydsynio i'r Bil fel y'i cyflwynwyd yn y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol a osodwyd ar 3 Rhagfyr y llynedd. Fodd bynnag, ar ôl ymgysylltu'n helaeth â Llywodraeth y DU, maen nhw wedi symud eu sefyllfa wreiddiol i un sy'n dod â'r Bil hwn i bwynt lle gallaf argymell cydsyniad.

Yn hollbwysig, mae Llywodraeth y DU wedi cyflwyno cyfres o welliannau sy'n darparu bod yn rhaid iddyn nhw geisio cydsyniad Gweinidogion Cymru i ymestyn y cyfnod moratoriwm ar gyfer tenantiaethau busnes Cymru at ddibenion darpariaethau datganoledig ac i ail-wneud darpariaethau datganoledig yn y Bil ar gyfer tenantiaethau busnes yng Nghymru mewn cysylltiad â chyfnodau pellach o gau busnesau sy'n gysylltiedig â'r coronafeirws. Yn amlwg, rwy'n gobeithio na fyddai angen y cyfnodau pellach hynny o gau busnesau oherwydd y coronafeirws, ond, os bydd, yna mae darpariaethau yn awr ar gyfer gwneud cydsyniad Gweinidogion Cymru yn ofynnol. Mae'r gwelliannau a gyflwynwyd gan Lywodraeth y DU hefyd yn darparu bod Gweinidogion Cymru yn gallu arfer pwerau penodol ar yr un pryd â'r Ysgrifennydd Gwladol.

Oherwydd y newidiadau sylweddol hyn yr ydym wedi'u negodi, fy marn i yw bod y Bil drafft presennol yn parchu'r setliad datganoli yn well. Rwy'n ddiolchgar i Bwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig a'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am eu hadroddiadau ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil. Diolch iddyn nhw am eu sylwadau ac rwyf wedi ysgrifennu at y ddau bwyllgor mewn ymateb. Gosodwyd memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol ar 3 Mawrth, yn egluro ein safbwynt ar y cymalau a nodwyd gan y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, a gwelaf fod y Cadeirydd yn eistedd y tu ôl i mi. 

Er fy mod yn gresynu at yr amser y mae wedi'i gymryd i sicrhau'r consesiynau gwirioneddol galed hyn gan Lywodraeth y DU, mae wedi golygu nad oedd amser ar gael i gyfeirio'r memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol. Er gwaethaf hyn, rwy'n gobeithio y bydd aelodau'r ddau bwyllgor ac Aelodau'r Senedd yn rhannu fy marn bod yr hyn yr ydym wedi'i gyflawni yn sylweddol ac yn caniatáu i ni symud ymlaen. Bydd y Bil yn helpu tenantiaid busnes a'u landlordiaid drwy roi'r eglurder sydd ei angen arnyn nhw i gynllunio ymlaen llaw. Bydd yn neilltuo rhai dyledion rhent a gronnwyd gan fusnesau y bu'n ofynnol iddyn nhw gau yn ystod cyfnod o'r pandemig, bydd yn darparu amddiffyniadau i fusnesau, a bydd hefyd yn sefydlu system o gymrodeddu rhwymol, y gall tenant busnes yng nghwmpas y Bil neu eu landlord gyfeirio ati os na allant gytuno ar ffordd ymlaen mewn cysylltiad â dyledion rhent penodol. Disgwylir y cyfeiriwyd tua 7,500 o fusnesau ledled y DU at y cynllun cymrodeddu, ac rwy'n credu ei bod yn bwysig y dylai busnesau yng Nghymru allu elwa ar y gyfundrefn gymrodeddu a'r amddiffyniadau a ragwelir gan y Bil. Ar y sail honno, gyda'r cynnydd a wnaed, gofynnaf i'r Aelodau roi eu cydsyniad i'r cynnig ar y Bil.

Cadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad nawr i gyfrannu. Huw Irranca-Davies. 

Diolch eto, Llywydd. Fe wnaethom ni adrodd ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol gwreiddiol ar gyfer y Bil hwn fis diwethaf. Gyda memorandwm rhif 2 ond yn cael ei osod yn hwyr yr wythnos diwethaf, dim ond ddoe yr oedd fy mhwyllgor mewn sefyllfa i nodi ei fod wedi cyrraedd, ond dim mwy na hynny. 

Llywydd, yn ôl eich gwahoddiad, rwyf wedi siarad yn rhinwedd fy swydd yn Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad mewn dadleuon ar gynigion cydsyniad deddfwriaethol ym mhob un o'r pedair wythnos diwethaf. Mae pobl yn blino clywed gennyf yn awr. Yn wir, ers dechrau'r tymor newydd ym mis Ionawr, rwyf wedi siarad ar gynigion o'r fath yn ystod chwech o'r wyth eisteddiad dydd Mawrth. Y rheswm yr wyf yn dweud fy mod yma ar ran y pwyllgor a'r Senedd hon yn wythnosol yw oherwydd bod hyn braidd yn ddigynsail. Efallai y bydd angen i ni ddod i arfer â'r dwysedd hwn o Filiau'r DU hyd y gellir rhagweld. Os felly, ymddiheuraf i'r Aelodau am fy hollbresenoldeb deddfwriaethol. Nid wyf i'n disgwyl i'r Gweinidog, o reidrwydd, fynd i'r afael â nifer y Cynigion Cydsyniad Deddfwriaethol yr ydym yn eu hwynebu, ond mae'n werth nodi hynny.

Roedd ein hadroddiad ar y memorandwm gwreiddiol yn fyr, a bydd fy sylwadau y prynhawn yma hefyd yn eithaf cryno. Mae'r un argymhelliad yn yr adroddiad a gyflwynwyd gennym yn ymwneud â deddfu da. Dyma lle yr wyf am brofi'r Gweinidog ychydig yn fwy y prynhawn yma. Yn y memorandwm gwreiddiol ar gyfer y Bil hwn, dywedodd y Gweinidog wrth y Senedd,

'nad oes llawer o dystiolaeth i awgrymu a yw dyled rhent tenantiaethau busnes sydd heb ei thalu yn broblem fawr yng Nghymru ai peidio'.

Roedd hynny'n gwbl glir. Er nad swyddogaeth ein pwyllgor ni yw gwneud sylwadau o reidrwydd ar yr amcanion polisi sy'n sail i gynigion deddfwriaethol, bu'n rhaid i ni ofyn, o'n safbwynt ni, y cwestiwn: pam wedyn mynd ar drywydd pwerau gweithredol i Weinidogion Cymru mewn Bil y DU pan nad oes tystiolaeth glir bod angen pwerau newydd yma yng Nghymru? Mae'n sail i ddeddfu da. Felly, Gweinidog, er fy mod yn croesawu, yn wir, eich bod wedi ymateb i'n hadroddiad ddiwedd yr wythnos diwethaf, sylwaf fod y ffigur amcangyfrifedig yr ydych wedi'i ddarparu i ni o ran nifer yr achosion rhent masnachol a allai fynd drwy'r cynllun cymrodeddu mewn gwirionedd yn ffigur ar gyfer y DU gyfan. Efallai, yn eich dehongliad chi, fod elfen gyfrannol o'r rheini a fydd yn dod o fewn Cymru. Os felly, ar y sail mai egwyddor o gyfraith dda—ac nid wyf yn gyfreithiwr; mae gan y Gweinidog fwy o hyfforddiant cyfreithiol na mi—yw y gallwch ddangos yr angen am y gyfraith honno, byddai ychydig mwy o eiriau o esboniad heddiw ar y cofnod o'r cyfiawnhad a'r rhesymeg dros gymryd y pwerau hyn fod o gymorth i'r Senedd.

Cyn cloi, hoffwn dynnu sylw'r Senedd at gasgliad 1 yn ein hadroddiad. Unwaith eto, mae gennym bryderon mai'r ffordd a ffefrir gan Lywodraeth Cymru o ymdrin â'i phryderon ynghylch cymal 9 o'r Bil hwn yw ceisio gwelliant i'w gwneud yn ofynnol i ymgynghori â Gweinidogion Cymru a chydsyniad gweinidogion Cymru cyn i'r Ysgrifennydd Gwladol arfer y pŵer i wneud rheoliadau cymal 9. Mae'r Gweinidog wedi egluro bod hynny'n fantais o ran Gweinidogion Cymru a Llywodraeth Cymru. Yn wir y mae. Mae hynny'n ddi-ddadl, ac mae'n sicr bod llawer o waith wedi mynd ymlaen y tu ôl i'r llenni yno, yn adeiladol, i gael hynny. Felly, mae swyddogaeth gydsynio i Weinidogion Cymru bellach wedi'i chynnwys yn y Bil. Fodd bynnag, heb geisio swnio fel hen dôn gron, mae perygl yn y fan hyn y bydd swyddogaeth y Senedd o ran craffu yma fel y ddeddfwrfa yng Nghymru yn cael ei hosgoi. Felly, unwaith eto, er mwyn profi hyn ychydig ymhellach, Gweinidog, yn eich ymateb i gloi, byddai'n ddefnyddiol cofnodi pam y bernir ei bod yn briodol ac yn gymesur cymryd y pwerau penodol hyn i Weinidogion Cymru fel swyddogaeth weithredol, yn hytrach na chaniatáu i'r Senedd fynegi ei llais yn llawnach ac yn awtomatig ar reoliadau dilynol. Gweinidog, efallai fod gennych resymau da iawn dros wneud hynny, ond felly byddai'n ddefnyddiol eu cofnodi heddiw. Diolch fel bob amser, Llywydd, i fy nghydweithwyr yn y pwyllgor a'r tîm clercio arbenigol am eu dadansoddiad diwyd, ac i'r Senedd a'r Gweinidog wrth i ni dynnu sylw at y materion manwl hyn. Diolch yn fawr.

Does gyda fi ddim siaradwyr eraill, felly y Gweinidog i ymateb. 

Diolch, Llywydd, a diolch i Huw Irranca-Davies, yn gweithredu fel Cadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth a Chyfiawnder. Dylwn ddweud fy mod yn ddigon bodlon gwrando ar dinc tyner a thawel llais Mr Irranca-Davies ar sawl achlysur yn y Siambr hon, ac mae'n debygol y bydd llawer mwy, o gofio ei bod yn debygol y bydd mwy o ddeddfwriaeth a fydd yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru ystyried a ydym yn fodlon bod â Biliau'r DU neu Filiau Cymru a Lloegr yn mynd i'r afael â swyddogaethau sydd wedi'u datganoli ai peidio. Mae rhywfaint o hynny wedi bod yn ymateb angenrheidiol i'r pandemig. Fodd bynnag, mae hefyd yn realiti bod gwahaniaeth yn y dull gweithredu yn Llywodraeth y DU mewn rhai o'r meysydd hyn. Mae rhai rhannau o Lywodraeth y DU yn fwy bodlon a chadarnhaol ynghylch gweithio gyda chyfrifoldebau datganoledig, ac mae eraill yn mabwysiadu ymagwedd wahanol.

Nid wyf yn credu bod angen i ni gael dadl am undeboliaeth gyhyrol heddiw, ond rydym yn debygol o fod â mwy o ddeddfwriaeth pryd y bydd angen dod i'r Senedd. Gobeithio, yn y dyfodol, na fyddwn ni'n cyrraedd y pwynt hwn lle mae'n gyfres munud olaf o newidiadau y cytunwyd arnyn nhw, oherwydd hoffwn i'r Senedd gael y cyfle i arfer swyddogaethau craffu'n briodol. Rwy'n cofio sut beth oedd bod yn Aelod o'r meinciau cefn a gweld pethau'n digwydd ar fyr rybudd, a'r rhwystredigaeth, hyd yn oed os oes materion yr ydych yn cytuno â nhw, o beidio bod a'r amser i'w hystyried yn iawn.

Os ymdriniaf â'r pwynt pwerau yn gyntaf, a pham eu bod yn bwerau gweinidogol, wel, mewn ystod eang o ddeddfwriaeth mae Gweinidogion yn cymryd pwerau i arfer mewn is-ddeddfwriaeth, fel y byddwch yn gyfarwydd â hi mewn Senedd arall, ac mewn swyddogaethau eraill yr ydych wedi'u cael o fewn eich bywyd eich hun fel Gweinidog hefyd. Yn y mater penodol hwn, nid yw'n anarferol. Ac nid dim ond ei fod yn anarferol; mewn gwirionedd, pe bai angen i ni ymestyn y pwerau hyn, mae'n debyg y byddai angen i ni symud yn gymharol gyflym, ac fel y gŵyr pawb, mae gwahanol lefelau o graffu, yn hytrach na dim craffu, pan fydd Gweinidogion yn arfer pwerau rheoleiddio. Felly, hyd yn oed gyda'r weithdrefn negyddol, mae cyfleoedd i graffu ac yn y bôn i Aelodau alw i mewn ddewisiadau sy'n cael eu gwneud.

Mae'r darpariaethau cydsyniad yn bwysig, oherwydd fel arall yr hyn a fyddai wedi digwydd yw y byddem ni naill ai wedi cadw Cymru allan o'r Bil, neu byddem ni wedi bod â darpariaethau lle byddai Gweinidogion y DU wedi gweithredu yn ein lle ni. Mae'n mynd at eich pwynt am gyfraith dda. Er nad yw'n fater ar raddfa fawr, mae'n bosibl yr effeithir ar gannoedd o fusnesau yng Nghymru, o'r 7,500 ledled y DU. Nid ydym yn rhagweld y bydd y sefyllfa'n wahanol yng Nghymru o ran y gallai fod heriau y byddai angen i landlordiaid a thenantiaid mewn perthynas fusnes eu datrys, a rhan o'n her ni yw nad yw'r materion hynny wedi'u crisialu hyd yma.

Nid ydym yn debygol o fod â landlordiaid a busnesau yn dweud yn wirfoddol wrthym eu bod yn y sefyllfa hon, felly'r dewis yw: a oes gennym broblem sy'n bodoli yn ein barn ni? Yr ateb yw 'oes'. A ydym ni'n credu ei fod yn debygol o effeithio ar fusnesau Cymru? Ydym. Er nad yw'n fater ar raddfa fawr, os oes un mater—dyweder, er enghraifft, yn etholaeth yr Aelod neu'r llall—ac nid oes gennym y pwerau i fynd i'r afael â'r mater, mae'n ddealladwy y bydd yn peri pryder, a phryder gwirioneddol, ynghylch pam nad ydym wedi manteisio ar y cyfle i allu rheoli'r sefyllfa. Rwy'n credu mai'r peth iawn yw peidio â gadael bwlch i Gymru, nid ein gadael mewn sefyllfa lle mae Gweinidogion y DU yn gweithredu mewn meysydd datganoledig, ond cael darpariaethau cydsyniad priodol lle y gall Gweinidogion Cymru weithredu fel yr wyf yn credu y byddai'r sefydliad hwn yn dymuno i ni ei wneud, ac yna i fod yn atebol am ein dewisiadau yn ôl yn y lle hwn hefyd.

Gobeithio bod hynny'n ateb y cwestiynau, a gobeithio y bydd yr Aelodau nawr yn teimlo y gallant gefnogi'r cynnig sydd ger ein bron. 

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Felly, fe wnawn ni ohirio'r bleidlais ar yr eitem yma tan y cyfnod pleidleisio. 

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.